Microsoft Word siyaset II cild rtf
Yüklə 4,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Независимая Украина с 1991 г. Материал из Википедии-свободной
- Ukraynanın Avropaya inteqrasiyasının qabağını almaq baxımından Birincisi
- НATO. Материал из Википедии-свободной энциклопедии . http://ru.wikipedia org.
- “ super güc mərkəzi tərəfindən digər bir orta gücə malik olan dövlətdən başqa güc mərkəzləri üçün dayaq elementi
- Украина. Население. Материал из Википедии-свободной
182
bombardmançılar üçün 564 ədəd qanadlı raket, və 3000 ədədə yaxın taktiki nüvə silahı mövcud idi 1
Birliyində vahid ordunun saxlanılmaması qərarından sonra bütün bu silahlar ABŞ-ın maliyyə dəstəyi ilə sökülərək Rusiyaya aparıldı. İ kincisi, Rusiya Ukraynanın NATO-ya inteqrasiyasının və bu dövlətin NATO-ya üzv olmasının qarşısını almağa çalışır. NATO- nun şərqə doğru genişlənməsi və postsovet ölkələrini, xüsusilə, Ukraynanı öz orbitinə qatması Rusiyanın Avropa və MDB siyasətinə ən böyük zərbə olar. Rusiyanın hərbi-siyasi güc mərkəzi kimi fəaliyyəti də şübhə altında qalar. Rusiyanın sərhədlərinə ən böyük təhlükə məhz NATO-dandır. Ukraynanın
2
aprel 2004-cü ildə Leonid Kuçma dövründə NATO hərbi qüvvələrinin Ukrayna ərazisində sərbəst girişi barədə qanun da qəbul edilib. 3
sakitləşdirmək üçün Leonid Kuçma belə bir qərar qəbul etdi ki, Ukraynanın NATO-ya qəbul edilməsi artıq dövlətin başlıca məqsədi deyil. Ancaq NATO və Avropa İttifaqı ilə münasibətlərin dərinləşdirilməsi Avropada yalnız təhlükəsizliyin və sabitliyin zəmanəti üçün vacıbdir. Lakin bunun əksinə olaraq, 2005-ci ildə prezident Yuşenko Ukraynanın NATO-ya və Avropa İttifaqına tam hüquqlu üzv qəbul edilməsi məsələsini gündəliyə gətirdi. 2008-ci ilin başlanğıcında Ukrayna prezidenti və baş nazirinin imzası ilə NATO-nun baş katibinə ölkənin NATO-ya üzv qəbul edilməsi üçün
1 Независимая Украина с 1991 г. Материал из Википедии-свободной энциклопедии. http://ru.wikipedia org. 2 НATO. Материал из Википедии-свободной энциклопедии. http://ru.wikipedia org. 3 Bax, həmin mənbə 183
rəsmi məktubu daxil oldu. Bu Ukrayna parlamentində müəyyən çaşqınlıq yaratdı 1
Ukraynanın Avropaya inteqrasiyasının qabağını almaq baxımından Birincisi, nəzərə almaq lazımdır ki, Ukrayna son 6 ildə Avropa inteqrasiyasını qarşısına məqsəd qoyubdur. Bu baxımdan 2004-cü ildən sonra Avropa ölkələri ilə iqtisadi əməkdaşlığı üstün tuturdu. Bu siyasət isə Rusiyanın Avropaya təzyiq siyasətinə zərbə vururdu. Ukrayna Avropa İttifaqına tam hüquqlu üzv olmağa çalışırdı. Hələ 6 aprel 2006-cı ildə Avropa Parlamentinin sessiyasında belə bir qərar qəbul olunmuşdu ki, Avropa Parlamenti Avropa Komissiyasını səsləyirdi ki, Ukraynanın İttifaqa assosiasiya olunmuş üzv kimi qəbul olunması ilə bağlı danışıqlara başlasın. 2
İ kincisi, Ukrayna ilə Polşa, eləcə də Rumıniya arasındakı sıx əməkdaşlığı məhdudlaşdırmaq üçün
Ukraynada siyasi
hakimiyyətə nəzarəti ələ keçirmək və hakimiyyət üzərində nüfuz qazanmaq Rusiyaya lazımdır. Mədəni amiilər baxımından Birincisi, nəzərə almaq lazımdır ki, Rusiya və Ukraynanı müəyyən mədəni əlaqələr, yaxınlıq birliyi bağlayır. Hər iki xalqın mədəniyyəti arasında oxşarlıq çoxdur. Bu baxımdan Rusiya çalışır ki, bu mədəni amillərdən-dil qohumluğu, dini bərabərlik, ədəbi yaxınlıq, adət-ənənə oxşarlığı və s. amillərdən istifadə edərək iki xalqı bir-birinə yaxınlaşdırsın və bu yolla öz dövlət marağını təmin etsin.
hakimiyyəti üzərində və ictimaiyyətində tətbiq etdiyi öz təsir siyasətində bu amildən istifadə etsin. 2001-ci ilin statistikasına
1
2 Украина. Евроинтеграция. Материал из Википедии-свободной энциклопедии. http://ru.wikipedia org.
184
əsasən Ukrayna əhalisinin 77, 8 faizini ukraynalılar, 17, 3 faizini isə ruslar təşkil edir. 1
olmasına baxmayaraq, bu ölkədə yaşayan ruslar hesab edirlər ki, bəzi vilayətlərdə rus dili də rəsmi dil statusuna malik olmalıdır. 2
Ukraynanın mövcud və gələcək zamanda Rusiyaya nə üçün lazım olmasının politoloji aspektlərini konkret olaraq aşağıdakı şəkildə qeyd etmək olar: -Ticarət məhsulları bazarı üçün Ukrayna Rusiyaya lazımdır; -Ukraynanın ərazisinin böyüklüyü, əhalisinin çoxluğu, iqtisadi və maddi sərvətləri, hərbi-sənaye kompleksi, dini amillər və slavyançılıq amili bu dövlətin regionda təsiredici bir dövlət-güc elementi, kimi əhəmiyyətini artırır. Ukrayna Qara dəniz-Cənubi və Mərkəzi Avropaya coğrafi və siyasi baxımdan təsir etmək imkanına malikdir. Buna görə də Ukrayna Rusiya üçün “ super güc mərkəzi tərəfindən digər bir orta gücə malik olan dövlətdən başqa güc mərkəzləri üçün dayaq elementi – istinadgah kimi istifadə edilməsi” siyasətini həyata keçirmək üçün lazımdır; -Ukraynanın slavyan dünyası ilə sərhədlərinin mövcudluğu Rusiyaya lazımdır. Belə ki, Ukrayna Polşa, Slovakiya və Moldovanın Dnestryanı ərazisi ilə sərhəddə yerləşir. Bu amillər Rusiya üçün Ukrayna vasitəsilə slavyan dünyasına çıxışın təmin olunmasına zəmin hazırlayır, şərait yaradır. Bununla yanaşı, Rusiya hesab edir ki, slavyanları, eləcə də Polşa və Slovakiyanı, Çexiyanı Rusiyaya cəlb etmək üçün Ukrayna bir mərkəzə çevrilə bilər. Ukrayna ərazisində Rusiya gələcəkdə hərbi bazalar yerləşdirməklə, NATO-nun şərqə doğru genişlənməsinin qarşısını alar;
-Ukraynanın ərazisi Rusiya üçün slavyan ölkələrinin Avropa İttifaqı və NATO-dan gələcəkdə geri qaytarmağa kömək üçün bir məkandır;
1 Украина. Население. Материал из Википедии-свободной энциклопедии. http://ru.wikipedia org. 2 Украина. Языки. Материал из Википедии-свободной энциклопедии. http://ru.wikipedia org.
Yüklə 4,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|