Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QIRX DOQQUZUNCU FƏSİL Albanlar tərəfindən Qüds şəhərində tikilən monastırların ( vənglərin) adları. Bu məlumatı biz
- Ü Ç Ü N C Ü K İ T A B BİRİNCİ FƏSİL Albaniya katolikosu mənsəbinə qalxmış Bakur adlı birisi haqqında
- İKİNCİ FƏSİL 290 Albaniya kilsə qurultayının erməni katolikosu İlyaya
- ÜÇÜNCÜ FƏSİL Erməni katolikosu İlyanın əmirəlmöminin Əbdülməlikə söylənilən barədə məktubu
286 meşəlikdə iki kilsə var. Bunlarda da ibadət mərasimi keçirilir. Urdun çayı ki, onun sularında xilaskarımızın xaçı suya salınıb, Qüds şəhərindən şərqdə olub ondan beş fərsəng aralıdır. Orada qoşaçatılı damı olan xaçvari şəkildə kilsə tikilib. Onun içində üç səcdəgah var ki, burada ibadət keçirilir. Eleon dağı Qüdsdən şərqdədir.
Zeytun ( Eleon) dağının şərq tərəfində yerləşən Pand vəngini Albaniyalı Panon adlı bir rahib tikmişdir. 241
İndi oranı Albaniyalı Petros adlı bir keşiş dolandırır. Qırx şəhidə həsr edilmiş Mruv vəngi birincinin yaxınlığındadır. İndi vəng ərəblərin əlindədir. Həzrət Davudun bürcü yanında olan Müqəddəs İsa anasının adına tikilmiş Bərdə vəngi. İndi vəngi Şamxordan olan Məryəm adlı bir qadın saxlayır. Vəngin yarısı ərəblərin əlindədir. Elə o tərəfdə Klankatuk vəngi. İndi onun yarısı Əbülkami adlı birisinin, biri də - Zərişadlı İbrahim oğlu Teodoros adlı xaçpərəst
287 ərəbin əlindədir. Digər yarısı bir kinli ərəbdədir. İsa anasının (Məryəmin) adına tikilmiş Arsax vəngi Müqəddəs Stefanın vəngindən cənubdadır. İndi tamamilə ərəblərin əlindədir. Müqəddəs Qriqorun adına tikilmiş Amaras vəngi. İndi onu Qriqorik adlı bir qadın saxlayır, yarısı da bir ərəbin əlindədir. Ərəblərin əlində olan üç başqa alban vənglərinin adları məlum deyil. Bazar tərəfdə olan Araveank vəngin yanında bir vəng də var. O da ərəblərin əlindədir. Qüds şəhərinin baş keşişləri paxıllıqlarına görə albanlarla ermənilərə öz vənglərinə yardım etməyi qadağan edirdilər, baxmayaraq ki, onların sayı yüzdən yuxarı idi. Erməni knyazları bunun üçün Bizans imperatoru Yustiana yeddi kendinar (talant), yəni yetmiş min daheqan verib bütün vəngləri Qüds keşişlərinin zorakılığından xilas etdilər. Lakin sonralar bizim qayğımızın olmaması nəticəsində bütün vənglərimiz xaraba qaldı. Albanlar tarixinin İkinci kitabı burada bitdi. 288 Ü Ç Ü N C Ü K İ T A B BİRİNCİ FƏSİL Albaniya katolikosu mənsəbinə qalxmış Bakur adlı birisi haqqında Albaniya katolikosu müqəddəs Yeliazarın 1 vəfatından sonra, vaxtilə Girdıman yepiskopu olmuş, Xalkedon diofizit təriqətinə mənsub olan Nerses adlanan Bakur Albaniya knyazı Varaz – Tiridatın arvadı, həmin təriqətin tərəfdarı olan Albaniya çariçası Sparama ilə gizli razılaşmaya gəlib hökmranlıq şöhrətpərəstliyi naminə onunla belə qərara gəldi: “Əgər sən məni Albaniya katolikosluğuna seçdirsən, mən bütün Albaniyaya Xalkedon təriqətini qəbul etdirərəm”. Ona qulaq asıb zərərli təriqətin tərəfdarı olan bu qadın Albaniya yepiskopları və əyanlarını dilə tutdu və onların hamısını onun xahişində heç bir xəyanət görməyərək dediyinə razı oldular. Yalniz Müqəddəs Ruhla təlqin edilmiş Böyük Arranın yepiskopu İovel böyük məclisə toplanmış yepiskopların hüzurunda Nersesdən tələb etdi ki, o, möhürü ilə təsdiq edilmiş Xalkedon qurultayını və papaz Levi lənət edən fərmanını 2 təqdim etsin. Şərq ölkəsinin 289 məclisi kilsə qanunu əsasında bu fərmanı alıb Nersesi bir səslə Albaniya müqəddəs kürsüsünə layiq gördü. 3 Yepiskop İovel isə bu lənətlə dolu fərmanı götürüb özündə saxlayırdı. Bundan sonra o, on dörd il yaşadı və sonra da öldü. 4 Bundan sonra Nerses vaxtı münasib sayaraq öz niyyətini həyata keçirmək üçün Böyük Arran vilayətinə gedib, orada özünə vəng keşişi Zəkəriyanın simasında həmfikir tapır.Ona yepiskopluğu vəd edərək ondan öz fərmanını istədi. Zəkəriya da Nersesin məclisə verdiyi fərmanını ona qaytardı. Nerses də fərmanı yandırıb Zəkəriyanı Böyük Arrana yepiskop təyin etdi. Zəkəriyanın simasında özünə dosy taparaq , çoxdan bəri gizlətdiyi məsləkinə qayıtdı. Onun tərəfdarı olan Məlikə Sparama Nersesə yardım etdi, onun və onun tərəfini saxlayan əyanların köməyilə o, kilsələrin çoxunun, səcdəgahlarının sökdürdü. O, kilsənin Xalkedon qərarlarına zidd olan keşişləri təqib edib ölkədən qovurdu. Hamıdan qabaq isə xəzərlərin və hunların çoxunu xaçpərəstliyə döndərən Böyük Kolmankın ecazkar yepiskopu İsraili və onunla birlikdə Girdımanın yepiskopu Yeliazarı qovdurdu. Lakin bəzi yepiskoplar onun əleyhinə oldu. Bunların arasında Qəbələini yepiskopu Yovhannes, Amarasın yepiskopu Simeon və öz əyanları ilə birlikdə Albaniyanın böyük knyazı Şero 5 var idi. Onların hamısı keşişlərin əksəriyyətilə kilsə qurultayını çağırıb orada Nersesi və onun küfr saçan yoldaşlarını lənətlədilər. İKİNCİ FƏSİL 290 Albaniya kilsə qurultayının erməni katolikosu İlyaya 6 məktubu “Erməni katolikosu İlyaya Albaniyanın kilsə qurultayından ehtiram! Atalarımız sizin atalarla birlikdə öz canlarının xilası haqqında düşünərək bir mənsəbə bağlı idilər. Bizim ölkəmiz son vaxtlaradək bütün kainatı zay edən murdar Xalkedon küfründən kənar idi. Allah - təalın dözümünə görə bu küfr hər tərəfə yayıldı. İndi, bizim həmişə xeyirxah keşiş saydığımız Nerses canavara dönüb İsanın şüurlu dindarlarını parçalamağa başladı. Buna görə biz sən, zati – müqəddəsə xəbər göndəririk ki, sən buyurub bizə gələsən və bizim yaramızı sağaldasan. Allah adı ilə salamat qal!”
Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|