Mühazirə-1 Beynəlxalq kulinariya fənninin predmeti və məqsədi

Bolqar mətbəxinin xüsusiyyətləri
Bolqar yeməklərinin əsasını ən çox ət və müxtəlif tərəvəzlər təşkil edir: xiyar, pomidor, soğan, bibər. Ayrıca, baklagiller tez-tez istifadə olunur: lobya, mərcimək.
Tərəvəzlər həm təzə, həm də turşu və turşu şəklində mövcuddur. Ayrı bir yan yemək kimi və isti yeməklərin bir hissəsi kimi yeyilir. Yerli mətbəx mütəxəssisləri tərəvəzləri süd, un, ət və balıq məhsulları ilə ustalıqla birləşdirirlər.
Bolqar mətbəxinin milli yeməklərində tez-tez mayalanmış süd məhsulları var. Qatıq, qatıq və kefir, məsələn, şorba və qəlyanaltı etmək üçün istifadə olunur.
Bolqar yeməklərinin başqa bir xüsusiyyəti, çox sayda ədviyyat və ədviyyatın olmasıdır. Buna görə bəzən yemək çox ədviyyatlı, ət yeməkləri isə bəzən çox yağlı olur. Bolqarıstanın milli mətbəxi ilə ilk dəfə tanış olanlar həzm problemindən qaçmaq üçün bu xəbərdarlıqlara qulaq asmalıdırlar.
Bolqar mətbəxinin ən yaxşı yeməkləri mehana deyilən qurumlarda verilir. Burada əylənə və yeyə bilərsiniz. Mehanyada iştahanı salat və salat, ilk və əsas yeməklər, xəmir və şirniyyatlardan dadmaq olar. Xüsusi yer milli pendirlərə verilir. Bu məhsulun salatlara, əsas yeməklərə və qəlyanaltılara əlavə edilməsinə əlavə olaraq, çörəklə birlikdə masanın dilimlənmiş formasında olması mütləqdir.

Ənənəvi Bolqar mətbəxi: salatlar

Bolqar mətbəxi üçün məşhur salatlar:

1. 
   Südlü salat - Xiyar, sarımsaq, qoz-fındıq və qatıqdan ibarət süd salatı. Bu yeməyin başqa bir yerli adı qar yağışıdır.
   
2. 
   Shopska Salatası - Tərəvəz, zeytun və milli turşu pendirdən ibarət Şopska salatı. Yeri gəlmişkən, dükanlar Bolqarıstanın qərbində yaşayan kiçik bir xalqdır.
   
3. 
   Ovcharska kahı - bir çobanın tərəvəz, yumurta və iki növ pendir salatı.
   

Mühazirə -6. Polşa mətbəxinin özünəməxsus xüsusiyyətləri.
Polşa mətbəxinin ayrılmaz hissəsi hər zaman zəngin və rəngarəng ziyafətlər olmuşdur. Əsrlər boyu baş verən tarixi dəyişikliklər Polşa mətbəxinə böyük təsir göstərib. Qəsb olmaq, müstəqillik və bütövlükdən məhrum olmaq kimi sınaqlardan keçmiş bir ölkə öz mədəniyyət və ənənələrini yüksək dəyərləndirərək bütün sahələrdə qoruyub saxlamağa çalışıb. Tarixi səbəblərdən ölkənin müxtəlif regionlarının mətbəxində qonşu ölkələr və immiqrantların təsiri xörəklərin müxtəlifliyi və zənginliyində əks olunub. Səciyyəvi Polşa xörəkləri məhsulların mövcud və müxtəlif olmasına bağlıdır. Polşada kənd təsərrüfatı yaxşı inkişaf etdiyinə görə onların mətbəxində yarmalar xüsusi yer tutur. Çörək, klyoteklər və blinlər polyaklar tərəfindən çox sevilir. Tərəvəzli və ətli xörəklərlə yanaşı ləzzətli tərəvəz şorbaları Polşa mətbəxində xüsusi yer tutur. Polyaklar meşələrdən maral əti, çoxlu miqdarda dəyərli göbələk, meyvə və otlar əldə edir və müxtəlif xörəklər hazırlayırlar. Şirin suda yaşayan balıqlar və həmçinin dəniz balıqları Polşa mətbəxində geniş istifadə olunur. Bu günədək bir çox Polşa mətbəxinin xörək-lərinin reseptləri dəyişiksiz istifadə olunur.
Ən çox sevilən Polşa xörəklərindən biri biqosdur. Biqos müxtəlif ət növləri, göbələk, bişirilmiş təzə kələm və turş kələmdən hazırlanmış xörəkdir. Golabki tomat və ya qaymaq sousu ilə verilən içi ət və düyü ilə doldurulmuş kələm yarpaqlarıdır. Bekon və ya turşular ilə doldurulmuş mal əti ruleti də populyardır. Şorbalar arasında ətli klyoteklər ilə verilən çuğundurlu borşu qeyd etmək lazımdır.
Zurek şorbası çovdar ununun mayasında hazırlanır və ağ kolbasa , bərk bişirilmiş yumurta, qıtıqotu ilə süfrəyə verilir. Meşə göbələklərindən hazırlanmış göbələk şorbası çox ləzzətlidir. Əla kolbasalar və hisə verilmiş ətlər Polşa mətbəxi üçün səciyyəvidir. Qəlyanaltı üçün yağ, sirkə və ya qaymaqda olan siyənək balığı seçmək olar. Polşa mət-bəxində olan piroqlar əladır. Ənənəvi piroqlar ət, pendir və meyvə ilə və zövqə uyğun müxtəlif üsullarla hazırlanır.
Meyvə konservləri – cemlər, mürəbbələr, kompotlar həmçinin çox populyardır. Desertlərin arasında ən məşhurları meyvəli maya piroqlarıdır. Xaş-xaş piroqu, zəncəfil keksi və çizkeyk ənənəvi Polşa desertləridir. İçi qızılgül cemli ponçiklərdən də mütləq dadmaq lazımdır.
Polşa zəngin və şərəfli tarixə və bir çox maraqlı ənənələrə, o cümlədən qastronomik ölkələrdən biridir. Milli Polşa mətbəxi özünəməxsus xüsusiyyətləri olan müxtəlif böl-gələrin mətbəxləri əsasında formalaşmışdır. Polşa aşpazları daim işlərində hər növ də-niz məhsullarında istifadə edir. Polşa mətbəxinin bəzi xüsusiyyətləri onu rus mətbəxinə yaxınlaşdırır. Polşa aşpazları xarici qonaqlar üçün ekzotik və əlçatmaz görünən bir sıra tipik məhsullardan istifadə edirlər. Göbələk dolması ilə doldurulmuş böyük lələklər şərq bölgəsində məşhurdur. Kiçik Polşada (ölkənin cənubunda) soğan , kəsmik və kartof ilə doldurulmuş “rus” lələklərini hazırlayırlar. Evdə bişirmək adət deyil, buna görə hət-ta polyaklar özləri bir qayda olaraq onu kafe və restoranlarda yeyirlər. Küftə adətən mal əti və ya donuz əti, qaraciyər küftə (pulpa) və qara pudinq ilə verilir.
Souslar. Əsl Polşa balıq sousu yalnız hər hansı bir bayram süfrəsini bəzəməyəcək, həm də balıq yeməklərini xüsusilə ləzzətli edəcək ədviyyatlı bir yemək növüdür. Belə bir sous hazırlamaq çox sadədir. Əsas odur ki, təzə yüksək keyfiyyətli məhsullar və əri-dilmiş kərə yağı istifadə olunsun. İlk növbədə yumurtaları orta bir qaba qoyub və üzə-rinə su əlavə edilir. Qaynadılır və qabığı təmizlənir. Yumurtaların dörddə biri qarışdırıcı qaba köçürülür və qirinti halına salınır. Parçalanmış yumurta təmiz bir plaka köçürülür. Cəfəri yuyulur və incə doğranılır. Limonu iki hissəyə ayırıb suyu sıxılır. Kərə yağı təmiz bir qaba qoyulur və maye vəziyyətinə gətirilir. Doğranmış yumurta və cəfəri yavaş-yavaş əlavə olunur. Sousu dadmaq üçün duz və limonun suyu əlavə edilir və 3 dəqiqə bişirilir. Sonra soyudulur və əsl Polşa balıq sousu soyuduqdan sonra xörəklərə əlavə edilə bilər.
Polşa mətbəxinin I, II və III yeməkləri.—Polyak mətbəxi Polşada yaranan lakin əsrlər boyu ölkədə yaşayan bir çox milli qrupların, xüsusən də yəhudilər, ukraynalılar, belaruslar və litvalıların aşpazlıq ənənələrindən çox təsirlənmiş bir bişirmə tərzidir. Polşa mətbəxi əsrlər boyu inkişaf etmişdir. Bəziləri Polşa yeməyini kartof və kələm ilə bişmiş donuz əti olduğunu iddia edirlər. Amma əslində bu yalnız 19-cu əsrdə Polşa süfrəsində peyda oldu. Köhnə Polşada ən çox yayılan yeməklər venison və sıyıq idi. Hal hazırda Polşada Aralıq dənizi mətbəxinin böyük təsiri vardır. Polyaklar ən çox xam tərəvəz yeyirlər və yeməkləri müxtəlifdir. Ənənəvi yeməklər çox mürəkkəbdir və onların hazırlanması vaxt tələb edir. Belə xörəkləri polyaklar özləri bişirməyi sevirlər. Onlar öz yeməkləri ilə qürur duyurlar.
Pasxa və Milad günlərində heç kim supermarketdən yeməklərin süfrədə olmasına icazə vermir. Bir çox yaşlı qadın meyvə və tərəvəzdən müxtəlif hazırlıqlar edirlər. Polyaklar ümumiyyətlə səhər yeməyi, nahar və axşam yeməyi yeyirlər. Bu yeməklər zamanı əsas yemək zövqə görə kolbasa, hər növ pendir, mürəbbə, yumurta və çörəkdir. Bəzi insanlar çörək yeməyi çox sevirlər. Ət və soğan, duz-istiot və ətirli otlar ilə.
Polşa çörəyi xüsusilə tövsiyə olunur. Onun əsas tərkibi buğda və ya çovdardır. Amma günəbaxan toxumu, gavalı, susam toxumu, xaş-xaş toxumu və bal əlavə etməklə digər dənli bitkilərdən bişirilə bilər. Çörək ağ və qara undan hazırlanır. Ən yaxşı çörək, hələ də mövcud olan ənənəvi kiçik çörək bişirilir, lakin böyük müəssisələrdə bişirilən daha ucuz və keyfiyyətli çörək məhsulları ilə rəqabət edə bilməz.
Polyaklar səhər yeməyi və nahar üçün çay və ya qəhvə içirlər. Polşa naharının əsas yeməkləri şorba və “ikinci kurs” adlanır: ət və ya balıq, kartof və tərəvəz. Kartof sıyıq və ya əriştə ilə əvəz edilə bilər. Bəzi insanlar Polşa şorbalarının bərabər olmadığını iddia edirlər. Polşa mətbəxində bir çox şorba var. Bunlardan ən populyarı :
Ət bulyonu- əriştə əlavə edilməklə quş əti və ya mal əti bulyonu.
Borş- çuğundur şorbası, bir qayda olaraq lobya ilə verilir.
Pomidor şorbası- əriştə, kartof və ya düyü ilə verilir.
Noxud şorbası- noxud, mərcimək, kartofdan hazırlanır.
Zurek- çovdar unundan hazırlanan şorba, göbələkli, kartof, doğranmış kolbasa və bərk qaynadılmış yumurtadan hazırlanır.
Göbələk şorbası- əriştə ilə təqdim olunan müxtəlif növ göbələklərdən hazırlanır.
Krupnik- tərəvəz və ət parçaları olan bir toyuq bulyonunda hazırlanır.
Ziyafətlər hər zaman zəngin və rəngarənq Polşa mətbəxinin ayrılmaz hissəsi olub. Əsrlər boyu baş verən tarixi dəyəşiklər Polşa mətbəxinə böyük təsir göstərib. Qəsb olmaq, müstəqillik və bütövlükdən məhrum olmaq kimi sınaqlardan keçmiş bir ölkə öz mədəniyyət və ənənələrini yüksək dəyərləndirərək həyatın bütün sahələrində qoruyub saxlamağa çalışıb. Tarixi səbəblərdən ölkənin müxtəlif reqionlarının mətbəxində qonşu ölkələr və immiqrantların təsiri xörəklərin müxtəlifliyi və zənginliyində əks olunub.
Səciyyəvi Polşa xörəkləri məhsulların mövcud olmasına bağlıdır. Polşada kənd təsərrüfatı yaxşı inkişaf etdiyinə görə, Polşa mətbəxində yarmalar xüsusi yer tutur – çörək, klyoteklər və ya blinlər Polyaklar tərəfindən çox sevilir.
Tərəvəzli və ya ətli xörəklər ilə yanaşı, ləzzətli tərəvəz şorbaları Polşa mətbəxində xüsusi yer tutur. Meşələrdən Polyaklar maral əti, coxlu miqdarda dəyərli göbələk, meyvə və otları əldə edir. Şirin suda yaşayan balıqlar və həmçinin dəniz balıqları Polşa mətbəxində geniş istifadə olunur. Bu günədək, bir çox Polşa xörəklərin reseptləri illər boyu dəyişiksiz istifadə olunur.
Dostlarla söhbət etmək və ya birğə mahnı oxumaqla müşahidə olan ziyafətlər Polşa mədəniyyətin ayrılmaz hissəsidir. Onlar mədəni, dini, ən çox isə vətənpərvərlik rolunu oynayır. Yagin, bu səbəbdən Polyaklar dostlarına baş çəkəndə və ya istirahət günlərini öz ailələri ilə keçirəndə, ziyafət etməyi o qədər sevirlər.