Nəsrin SÜleymanli
Yüklə 2,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
168 dır. Ermənistan prezidenti də öz mülahizələrini arqumentləşdirmək üçün bu standart ifadəni təkrar etməyi lazım bilirdi. O, sonra əlavə edirdi ki, hazırda Dağlıq Qarabağ Respublikası (?) baş tutmuş bir dövlətdir və bu dövlətin öz institutları, öz ordusu, başlıcası isə öz taleyini özü müəyyən- ləşdirən vətəndaşları vardır. Ermənistan prezidenti Dağlıq Qarabağ Res- publikasını (?) Azərbaycan Respublikasından daha demokratik dövlət sa- yır və qondarma qurumu müasir dövlət kimi qələmə verir. S.Sarkisyan qondarma qurumu azadlıq ideyalarını, suverenliyi, demokratiyanı təmsil edən, bütün çətinliklərə baxmayaraq inkişaf edən, sülhün keşiyində daya- nan dövlət kimi təqdim edir (126). Ermənistan Respublikasının Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı daimi nümayəndəsinin bu təşkilatın baş katibinin adına ünvanladığı 23 mart 2009-cu il tarixli məktubunda da işğal olunmuş ərazilərdə yaradılmış qondarma qurum haqqında yuxarıdakı standart fikir təkrar olunmuşdur. Məktubda Ermənistan diplomatı Azərbaycan ərazisində iki müstəqil döv- lətin yarandığını iddia edərək qondarma qurumun Azərbaycan Respubli- kasının ərazi bütövlüyü ilə bağlanmasını doğru saymırdı. Başqa sözlə, o, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünü Dağlıq Qarabağsız təq- dim etməyə çalışırdı. Fikirlərini əsaslandırmaq üçün o, Avropa Parlamen- tinin 21 iyun 1999-cu il tarixli qətnaməsinə istinad edirdi ki, bu qətnamə Dağlıq Qarabağın müstəqil subyekt kimi SSRİ tərkibindən çıxmasını qə- bul edirdi (127). Müəllif yalnız bir beynəlxalq sənədi əsas gətirirdi. Ha- lbuki elə BMT Təhlükəsizlik Şurasının Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü təsdiqləyən bir neçə qətnaməsi var ki, müəllif onları xatırlamağı məqsə- dəuyğun bilmirdi. İşğal olunmuş ərazilərdə elan edilmiş qondarma qurumun rəsmiləri də bu qurumun statusu ilə bağlı yuxarıda xatırlanan ümumi erməni standart fikirlərindən irəli gedə bilməyiblər. Qondarma qurumun prezidenti (?) Bako Saakyan bəyan edir ki, müstəqil Arsax dövləti yaranıb, bu dövlətin dövlət quruculuğu prosesi uğurla gedir, dövlət quruculuğunun əsasını isə müstəqillik, suverenlik, demokratiya və beynəlxalq hüququn normaları təşkil edir. O, qondarma qurumun statusunu Azərbaycan Respublikasının statusuna bərabər tutaraq Azərbaycan Respublikası ilə bütün problemlə- rin birbaşa dialoq və danışıqlar yolu ilə həll edilməsinə hazır olduğunu bildirir. Başqa bir müsahibəsində isə o, yenə qondarma qurumu müstəqil qurum kimi təqdim edir və bu müstəqilliyin Azərbaycanla münasibətlər- də kompromis obyekti olmadığından söz açır (128). 169 Qondarma qurumun parlament sədri Aşot Qulyan qondarma qurumu yetkin müstəqilliyi olan bir dövlət kimi xarakterizə edir. O da iddia edir ki, 1988-ci ilin fevralından başlayaraq Qarabağ hərəkatı beynəlxalq hü- quq və sovet qanunlarının normaları üzərində qurulmuşdu. Onun sözləri- nə görə, o zaman mövcud qanunlara (sovet qanunlarına) istinad etmək lazım idi. Yoxsa erməni ümummilli hərəkatını yerindəcə boğardılar. Baş- qa millətçi həmkarları və erməni iddiaları kimi qondarma qurumun müs- təqilliyini ―Müttəfiq respublikaların SSRİ tərkibindən çıxması ilə bağlı məsələlərin həlli qaydası haqqında‖ 3 aprel 1990-cı il tarixli SSRİ qanu- nuna istinad edir və bununla Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan qoparıl- masını qanuni akt kimi şərh edir. Qondarma qurumun formalaşması ba- xımından o, 2006-cı ildə qəbul edilmiş konstitusiyanı da yüksək qiymət- ləndirir və qeyd edir ki, bu konstitusiyada qondarma qurumun dövlət qu- ruculuğunun prinsipləri və normaları öz əksini tapmışdır (129). İşğal olunmuş ərazilərdə elan olunmuş qondarma qurumun informasi- ya modelinin mahiyyətinin açıqlanması üçün bir neçə digər yanaşmaya da diqqət yetirmək maraqlı olardı. 2010-cu ilin iyulunda Dağlıq Qara- bağda dünya erməni diasporunun jurnalist nümayəndələri toplaşdılar və onların bu toplantısına Ümumerməni Jurnalistlər Forumu adı verildi. Belə bir toplantının keçirilməsinin özü də informasiya-təbliğat mahiyyəti daşıyırdı. Bununla, eyni zamanda qondarma quruma beynəlxalq hüququn subyekti görüntüsü verilir və beynəlxalq subyekt kimi beynəlxalq foru- ma ev sahibliyi etməsi təsəvvürü yaradılırdı. Forumun qəbul etdiyi bəya- natda da qeyd edilirdi ki, Qarabağın dağlıq hissəsində beynəlxalq norma- lara cavab verən demokratik dövlət yaradılmışdır. Forum iştirakçıları keçmiş DQMV-nin sərhədlərindən çox-çox kənarda olan Şaumyan (kənd) rayonunu, habelə keçmiş Xanlar (Göy-göl) rayonunun ərazisində yerlə- şən Çaykəndi də qondarma qurumun ərazisi sayır və bu ərazilərin unu- dulmamasını tövsiyə edirdilər (130). ―Arsax Respublikası‖ adlı təşəbbüs qrupu da özünəməxsus yanaşması ilə qondarma qurumun beynəlxalq hüququn subyekti olmasını əsaslandır- mağa çalışmışdır. Bu təşəbbüs qrupu qeyd edirdi ki, Dağlıq Qarabağ Respublikası (?) artıq de-fakto mövcud olan bir dövlətdir və hətta bloka- dada olmasına baxmayaraq özünün funksiyalarını yerinə yetirir, Dağlıq Qarabağ Respublikası (?) tərəfindən nəzarət edilən ərazilər isə Azərbay- canın təcavüzkarlığının nəticəsidir. Qurumun fikrincə, Dağlıq Qarabağ Re- spublikasının (?) Arsax Respublikasına çevrilməsi üçün referendum keçi- 170 rilməlidir, Dağlıq Qarabağ Respublikası (?) SSRİ-nin dağılması dövrün- də qanuni əsaslarla öz müstəqilliyini qazanmışdır və s. (131). Söylənilənlərdən sonra erməni informasiya məkanında aşağıdakı fi- kirlərlə də qarşılaşmaq mümkündür: Dağlıq Qarabağ hüquqi yolla Azər- baycanın tərkibindən çıxmalıdır. 1994-cü ildən sonra atəşkəs nəticəsində yaranmış sərhədlər bölgədə təhlükəsizliyin təminatına zəmanətdir. Dağ- lıq Qarabağ Vilayət Sovetinin sessiyası və Şaumyan Rayonunun Xalq Deputatları Soveti keçmiş DQMV və Şaumyan rayonları daxilində Dağlıq Qarabağ Respublikasını (?) elan etdi. Bununla ―Müttəfiq respub- likaların SSRİ tərkibindən çıxması ilə bağlı məsələlərin həlli haqqında‖ 3 aprel 1990-cı il tarixli SSRİ qanununda nəzərdə tutulan hüquq icra olun- muşdur. Yəni müttəfiq respublika SSRİ tərkibindən çıxarkən onun tərki- bində olan muxtar vilayət öz statusunu özü müəyyənləşdirmişdir. Bütün hüquqi normaların əksinə olaraq, Azərbaycan SSR Ali Soveti DQMV- nin ləğvi haqqında qanun qəbul etmişdi: ―Azərbaycan təbliğat aparır ki, guya, DQR (?) Azərbaycan ərazilərini işğal edib və bu da beynəlxalq hü- quqa ziddir. Azərbaycan təcavüzkar dövlət kimi məsuliyyətə cəlb olunmalıdır‖ (132). Bir daha qeyd edilməlidir ki, bir çox hallarda absurd səviyyəsinə ça- tan belə fikirlər erməni informasiya məkanında xeyli dərəcədə çoxdur. İrəli sürülən belə iddiaların əsaslandırılması üçün saysız-hesabsız qanun- lara, konteksdən çıxarılmış bəyanatlara, daha çox isə ehtimallara istinad edilir ki, onların həqiqəti nə dərəcədə əks etdirdiyini müəyyənləşdirmək adi oxucu üçün müəyyən qədər çətin ola bilər. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, bu da bir informasiya üsuludur ki, informasiya məkanında Dağlıq Qarabağda yaradılmış qondarma qurumun qondarma informasiya mənzə- rəsi formalaşdırılsın və Qarabağdakı qondarma qurumun hüquqi statusu ilə bağlı bir qarışıqlıq yaradılsın. Bu qarışıqlığın aradan qaldırılması və Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində elan olunmuş qondarma quru- mun hüquqi statusunun müəyyənləşdirilməsi və onun obyektiv informa- siya mənzərəsinin informasiya məkanına ötürülməsi üçün Azərbaycanın hüquqşünasları və mütəxəssisləri tərəfindən xeyli iş görülmüşdür (133). Həmin mütəxəssislərin araşdırmaları ilə tanışlıq, habelə Dağlıq Qara- bağla bağlı DQMV orqanlarının, Azərbaycanın, Ermənistanın və SSRİ orqanlarının rəsmi sənədlərinin ötəri mütaliəsi də işğal olunmuş ərazilər- də yaradılmış qondarma qurumun hüquqi statusu haqqında erməni infor- masiya təqdimatının saxtalaşdırılmasını müəyyənləşdirməyə əsas verir. Yüklə 2,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|