Nəsrin SÜleymanli
Yüklə 2,28 Mb. Pdf görüntüsü
|
195 Elə həmin günlərdə də Madrid prinsipləri haqqında daha konkretləş- dirilmiş məlumatlar informasiya vasitələrinə çıxarıldı. Həmin prinsiplər aşağıdakılardan ibarət idi: – Dağlıq Qarabağı əhatə edən ərazilərin Azərbaycanın nəzarəti altına qaytarılması; – Dağlıq Qarabağa aralıq statusun və bu bölgənin təhlükəsizliyinə zə- manətin verilməsi; – Dağlıq Qarabağa Ermənistanla birləşdirən koridorun verilməsi; – əhalisinin öz iradəsini ifadə etməsi ilə Dağlıq Qarabağın son statu- sunun müəyyənləşdirilməsi; – qaçqınların və köçkünlərin öz yurdlarına qayıtması hüququ; – beynəlxalq zəmanət tədbirləri, o cümlədən sülhyaratma əməliyyatı (175). Qeyd etmək lazımdır ki, bu açıqlamalar erməni kütləvi-informasiya vasitələrində öz əksini tapdı və həmin açıqlamalar erməni informasiya ideoloqlarının şərhləri ilə müşayiət olunurdu. Mayndorf bəyannaməsinin imzalanmasından sonra erməni informasiya ideoloqlarının informasiya məkanında apardıqları kampaniyanın təcrübəsi yeni şəraitdə də təkrar- lanmağa başladı. Başqa sözlə, ilk növbədə açıqlanmış məlumatlarda han- sı ifadələrin yer tapıb-tapmaması qabardılır və bunun əsasında müəyyən nəticələr informasiya məkanına çıxarılırdı. Bununla ictimai rəydə ilk təəs- sürat yaradılır və açıqlanan məlumatların erməni maraqlarına nə dərəcə- də cavab verməsi yozulurdu. Sonradan isə daha dərin təhlillər aparılır və açıqlanan məlumatların erməni maraqlarına nə dərəcədə ziyanlı olması təhlil olunur və bütünlükdə sənəd və ya bəyanat haqqında fərqli təsəvvür yaradılması üçün kütləvi kampaniyaya yaşıl işıq yandırılırdı. Məsələn, erməni informasiya ideoloqları açıqlanan bilgilər əsasında belə bir qənaətə gəlirdilər ki, Madrid prinsiplərində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, Dağ- lıq Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olması haqqında heç bir söz yoxdur. Böyük bir sevinclə erməni informasiya auditoriyasına çatdırılırdı ki, Azərbaycan Prezidenti və Azərbaycan rəsmilərinin Dağlıq Qarabağın Azərbaycan torpaqları olması haqqında bəyanatlar vermələrinə baxmaya- raq, bu müddəa Madrid prinsiplərində öz əksini tapmayıb. Yəni belə bir təsəvvür yaradılmasına cəhd göstərilirdi ki, Azərbaycanın ərazi bütövlü- yünün Ermənistan tərəfindən pozulması beynəlxalq qınaqla rastlaşmayıb və deməli, ermənilər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü pozmaqda sərbəst- dirlər. Sonra erməni ideoloqları qaçqınlar məsələsinə toxunarkən böyük bir sevinclə qeyd edirdilər ki, sənəddə qaçqınların milliyyəti göstərilmə- 196 yib. Guya bu da o deməkdir ki, Bakıdan qaçqın düşmüş ermənilər də geri qayıda bilərlər. Sonra da belə bir fikir ifadə olunurdu ki, onsuz da azər- baycanlıların Dağlıq Qarabağa qayıtmasına imkan verilməyəcəkdir. Er- məni ideoloqları bəzi azərbaycanlı fəalların fikirlərini özləri istədikləri kimi şərh edərək erməni cəmiyyətinə çatdırmaq istəyirdilər ki, Madrid prinsipləri, əslində, erməniliyin qələbəsidir və bu prinsiplərin doğurduğu reallıq Azərbaycan üçün soyuq duşa çevriləcək (176). Bununla ilk vaxtlar informasiya məkanında Madrid prinsiplərinin er- məni maraqlarına cavab verən mənzərəsi yaradıldı. Hətta Ermənistanın xa- rici işlər nazirinin üç ölkə prezidentinin bəyanatından dərhal sonra Madrid prinsipləri haqqında verdiyi bəyanatında da optimist fikirlər üstünlük təşkil edirdi. Onun fikrincə, Dağlıq Qarabağın statusunun əhalinin səsverməsi ilə müəyyənləşdirilməsi, Ermənistanla Qarabağ arasında quru əlaqələrinin olması, təhlükəsizliyə zəmanət verilməsi Ermənistanın təkid etdiyi təkliflər idi ki, onlar da Madrid prinsiplərində öz əksini tapmışdı (177). Lakin tezliklə erməni informasiya məkanında Madrid prinsipləri ilə bağlı tamamilə fərqli bir mənzərə yaradıldı. Xüsusilə, Azərbaycan tərəfi- nin Madrid prinsiplərinə qarşı ciddi narazılığı müşahidə edilmədikdə, Madrid prinsipləri erməni ideoloqları tərəfindən kütləvi təftişə, Madrid prinsipləri haqqında kütləvi yozumlar aparılmasına başlandı. Ermənistan rejiminə müxalif olan Erməni Milli Konqresinin açıqladığı bəyanat bu is- tiqamətdə verilmiş ilk bəyanatlardan biri idi. Bəyanatda rejimə müxali- fətçilik məqamları mövcud olsa da, hər halda açıqlanmış Madrid prinsip- ləri, o cümlədən 2009-cu il iyulun 10-da həmsədr ölkələrin prezidentləri- nin Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı verdikləri bəyanatın ermənilərin maraqlarına cavab vermədiyi erməni ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırıldı. Erməni Milli Konqresi onu da bəyan etdi ki, münaqişənin həlli yaxınlaş- maqdadır. Lakin bu həll heç də Ermənistanın xeyrinə deyil (178). Erməni informasiya vasitələrində erməni ideoloqlarının Madrid prin- siplərinə münasibəti haqqında istənilən qədər yazılarla rastlaşmaq müm- kündür. Bu mövzu erməni informasiya məkanında toxunulan və hazırda da aktuallığını itirməyən bir mövzu olaraq qalmaqdadır. Bu mövzunun mahiyyəti isə ondan ibarətdir ki, Madrid prinsipləri erməni millətçiliyi- nin maraqlarına cavab vermir. İctimai müzakirələrə həm Ermənistanın, həm də Dağlıq Qarabağ ermənilərinin ideoloqları, həm də kənar ekspert- lər cəlb edilməkdədir. İnformasiya məkanına çıxarılan yazıların başlıqlarına diqqət yetirmək də erməni informasiya ideoloqlarının hansı təşviş keçirdiyini təsəvvür et- 197 məyə əsas verir. Məsələn, ―Madrid prinsipləri intiharın təlimatıdır‖. Bu yazıda Madrid prinsiplərinə xeyli fərqli mövqedən münasibət bildirilmiş- dir. Müəllifin fikrincə, açıqlanan prinsiplər əsl prinsiplər deyil və onlar yalnız ictimai rəyin diqqətinin yayındırılması üçündür. Guya bu prinsip- lər artıq geopolitik maraqlarla uzlaşmır və yaxın zamanlarda tamamilə yeni razılaşma imzalana bilər. Danışıqların fəallaşması və ya konkret təkliflərin ortaya qoyulması da böyük dövlətlərin geopolitik maraqları ilə əlaqələndirilir. Müəllifə görə, Rusiyaya Azərbaycan qazı lazımdır və hə- min qazı əldə etdikdən sonra münaqişənin yeni prinsipləri ortaya atılıb. Avropa dövlətlərinə isə regionda stabillik lazımdır. Ona görə tənzimləmə sürətləndirilib. Bu prosesdə Türkiyənin rolunun artmasına da toxunulur. Bunlar, əslində, Ermənistana qarşı bir ədalətsizlik olduğu görüntüsü ya- radır. Yazı müəllifi Ermənistanın işğalçı siyasətini etiraf etmək, beynəl- xalq sənədlərdə təsbit olunduğu kimi, işğal olunmuş ərazilərin geri qay- tarılmalı olduğunu etiraf etmirlər və belə bir təsəvvür yaratmağa çalışır ki, Madrid prinsiplərində irəli sürülən müddəalar icra edilməli olarsa, bu, yalnız böyük dövlətlərin Ermənistana edəcəyi haqsız təzyiqlərin nəticə- sində ola bilər. Müəllif sonra qeyd edir ki, açıqlanan Madrid prinsipləri Dağlıq Qara- bağ münaqişəsinin həlli üçün baza ola bilməz. Çünki o, bu prinsipləri qeyri-real, Dağlıq Qarabağ ətrafındakı ərazilərin geri qaytarılması üçün mif adlandırır. Qaçqınların və köçkünlərin geri qaytarılmasını isə müəllif ermənilərə qarşı ölüm hökmü kimi qiymətləndirir və özü də bunu onunla əsaslandırmağa çalışır ki, iki türk dövlətində revanşizm ideologiyası çox güclüdür. Madrid prinsiplərində Dağlıq Qarabağın statusunun müəyyən- ləşdirilməsi üçün referendum keçirilməsinin nəzərdə tutulmasını isə müəl- lif təhqir kimi qarşılayırdı. Onun fikrincə, 1991-ci ildə bölgədə artıq ref- erendum keçirilmişdir. Bir sözlə, Madrid prinsiplərinin qəbul edilməsini müəllif Dağlıq Qarabağ Respublikası (?) üçün ittiham aktı kimi dəyər- ləndirirdi (179). Ermənistanın ―Erməni seçimi‖ partiyasının təşəbbüs qrupunun bəya- natında Madrid prinsiplərinin hər hansı bir bəndi əsasında sənəd imza- lanmasını dövlətə qarşı ağır cinayət, milli təhlükəsizliyə zərbə endiril- məsi, erməni dövlətinin müdafiə sisteminin dağıdılması kimi xarakterizə edirdi. Təşəbbüs qrupunun qənaətinə görə, Madrid prinsiplərinin bütün- lüklə və ya qismən qəbul edilməsi Ermənistan dövlətinin tam kapitulyasi- yası demək idi. Ermənistan marksistlərinin rəhbərinin fikrincə isə Minsk Qrupu ölkələri prezidentlərinin verdiyi bəyanata qoşulan Rusiya diplo- Yüklə 2,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|