Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
710 nəqqaĢ qardaĢlarımla bir yerdə oturub söhbət, zarafat və istehza eləməyi, gözəl sözlər, Ģeirlər, kinayəli sözlər söyləməyi vacib görünmək məqsədilə, qısqanclıqdan çox əzab çəkmiĢ gözüyaĢlı gonbul oğlana oxĢayan quĢbeyinli Kəpənəyin gözlərinin içinə baxa-baxa dedim. Gözləri hələ uĢaq gözləri kimi gözəl olan Kəpənəyimiz Ģəyird olanda da çox hissiyyatlı, nəfis dərili bir gözəl idi. Beləcə, yenə suallarının cavabında Ģəhər, məhəllə gəzib iĢ görən rəhmətlik ahıl məddahın, nəqqaĢların davam elədiyi qəhvəxanada dilbazlığa baĢladığının ikinci günü bir nəqqaĢın bəlkə də qəhvə sərxoĢluğuyla lətifə kimi divardan rəsm asdığını, bunu bilən çənəbaz məddahın əvəzində lətifə sayaq, sanki özü rəsmdə göstərilən it təki söz oyununa baĢladığını, bu çox xoĢa gələndə də hər axĢam ustad nəqqaĢlar tərəfindən çəkilən rəsmlər və məddahın qulağına pıçıldanan zarafatlarla iĢin davam elədiyini danıĢdım. Ərzurumlu vaiz haqqındakı sancmalar, Xocanın hiddətindən qorxan nəqqaĢlara həm kef verməsi, həm də qəhvəyə çoxlu yeni müĢtəri cəlb eləməsi ədirnəli qəhvəxanaçı tərəfindən də təĢviq edilirdi. Məddahın hər gecə arxasından asdığı bu qarĢımızdakı rəsmləri Zeytun qardaĢımızın boĢ evinə basqın eləyəndə tapdıqlarını söyləyib, məndən izahımı soruĢdular. ġərhə ehtiyac
711 olmadığını, qəhvəçinin də Zeytun kimi qələndəri dərviĢi, dilənçi, oğurluq eləyən alçaq olduğunu dedim. Xoca əfəndinin sözlərindən, xüsusilə cümə vəzlərində qaĢlarını çatıb danıĢdıqlarından qorxan sadəlövh Zərif əfəndinin bunlar barədə
ərzurumilərə Ģikayət eləməyə cəhd göstərdiyi barədə izahat verdim. Ya da böyük ehtimalla, «etməyin, eləməyin» deyib fikirlərindən daĢındırmağa çalıĢanda qəhvəçiylə eyni xasiyyətli olan Zeytunun yazıq müzəhhibi qəddarcasına qətlə yetirdiyini danıĢdım. Bundan qəzəblənən ərzurumilər də bəlkə Zərif əfəndi ƏniĢtənin kitabı barədə onlara danıĢdığına, bəlkə də onu günahkar saydıqlarına görə ƏniĢtə əfəndini qətlə yetirmiĢ, bu gün də – ikinci intiqam – qəhvəxanaya basqın eləmiĢdilər. Hər qapağı açmaqdan, hər daĢı qaldırmaqdan ləzzət ala-ala əĢyalarımı alt-üst eləyən gonbul Kəpənəklə ciddi Qara (o, xəyala oxşayırdı) bütün bu danıĢıqlarıma nə qədər diqqət yetirirdilər? NaxıĢlı ceviz ağacından düzəldilmiĢ sandıqda çəkmələrimə, zirehimə və səfər təchizatıma rast gələndə Kəpənəyin uĢaqsayaq üzündə qısqanclıq görüb hamının çox yaxĢı bildiyini yenidən qürurla elan elədim, Mən orduyla səfərə çıxıb, topların atmasına, düĢmən qalalarının qüllələrinə, kafir əsgərlərin qiyafələrinin rənglərinə, dərələr boyu
712 meyitlərin uzanmasına, kəllələrin yığılmasına, zireh geyinmiĢ süvarilərin düzülüb hücuma keçməsinə diqqətlə baxıb zəfərnamələrdə gördüklərini nəqĢ eləyən ilk müsəlman nəqqaĢam! Kəpənək zirehimi necə taxıb geydiyimi göstərməyi tələb eləyəndə heç çəkinmədən qara dovĢan xəziylə örtülü canlığımı, köynəyimi, Ģalvarımı, donumu çıxartdım. Ocağın iĢığında mənə tamaĢa eləmələrindən xoĢlanıb, zirehin altından geyilən uzun, təmiz donumu, soyuqlarda zirehin altından geydiyim qırmızı çuxadan qalın köynəyi, yun corablarımı, sarı dəridən çəkmələri, üstündən də Ģərmuzəni geydim. Zirehimi qutusundan çıxarıb sinəmə zövqlə keçirdim, iç oğlanına əmr eləyən kimi, arxamı çevirib zirehin bağlarını Kəpənəyə bərk-bərk bağlatdım, çiyinliklərimi də əmr verən təki taxdırdım. Qolluqlarımı keçirib, əlcəklərimi geyinib, dəvə tükündən qılınc kəmərimi qurĢayıb, ən axırda mərasimlərdə geydiyim telli baĢlığımı qoyanda bundan sonra savaĢ məclislərinin qədimlərdəki kimi rəsm edilməyəcəyini qürurla söylədim. «Artıq üzbəüz sıraya düzülmüĢ iki ordunun süvarilərini eyni qəlibi o üz-bu üz üzünə çevirib rəsm eləmək olmaz», – dedim. «Bundan sonra Ali Osmanın nəqqaĢxanalarında savaĢ məclisləri mənim gördüyüm, rəsm elədiyim orduların, atların,
713 zirehlərin və qanlı
ölülərin bir-birilərinə qarıĢmasıyla çəkiləcək!»
«Bəli, amma, – dedim, – elə uca Allah da bizim gördüyümüzü görür». «Əlbəttə, Allah bizim gördüyümüzü də görür, amma gördüyü Ģeyi bizim təki görmür», – Kəpənək bizi danlayan tərzdə dedi. «Bizim heyrətlə qarmaqarıĢıq gördüyümüz bir savaĢı o lap yaxından üzbəüz nizamla düzülmüĢ iki ordu təki görür». Əlbəttə, cavabım var idi: «Allaha inanaq, onun göstərmədiyini yox, yalnız bizə göstərdiyini rəsm eləyək», – demək istərdim, amma susdum. Bununla belə, Kəpənək məni firəng təqlidçiliyiylə günahlandırdığına, ya da zirehimi sınamaq bəhanəsiylə xəncərinin yanıyla baĢlığıma və kürəyimə rəhmsizcəsinə vurduğuna görə susmamıĢdım. Özümü saxlayıb, ancaq bu gözəl gözlü səfehi və Qaranı ələ alsam, Zeytunun hiyləsindən qurtulacağımızı hesablayırdım. Burada tapmayacaqlarını baĢa düĢər-düĢməz axtardıqlarının nə olduğunu açıb dedilər. İyrənc qatilin oğurladığı bir rəsm varmış... Elə buna görə evimin axtarıldığını, bundan belə ağıllı qatilin əlçatmaz bir yerdə gizlədəcəyini (fikrimdə Zeytun
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|