Qulu məHƏRRƏMLİ
Yüklə 1,65 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kompozisiya).
143
EHKAM (dogma) - heç bir sübut gətirmədən, konkret şəraiti nəzərə almadan və tənqidə yol vermədən nəyi isə dəyişməz həqiqət kimi qəbul etmək. EHM ÜÇÜN PROQRAM (software) - EHM-in və digər kompüter qurğulannın müəyyən nəticə əldə etmək məqsədilə fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulan məlumatlann və tapşırıqlann məcmusunun təqdimatının obyektiv forması. Proqram dedikdə, həm də onu işləmək üçün əldə olunmuş ÜÄrlıq materiallan və onun yaratdığı AV görüntülər (əkslər) nəzərdə tutulur. EHTİYAT QRAFİK (fill-in graphic) - çəkilişlərin alternativ qrafiki; ilkin plana görə iş ahnmadıqda E.q.-dən istifadə edilir. Məsələn, natura çəkilişləri xeyli dərəcədə hava şəraitindən asılı olur, buna görə də yağışh günlərdə E.q.-ə müraciət edilir.
EHTİYAT PROQRAMLAR (security software) - gözlənilməz fasilə yaranarkən vaxtı doldurmaq üçün nəzərdə tutulan verilişlər, mozaik lövhələr, musiqi klipləri və s. EKLEKTİKA (eclecticism) - nəzəriyyələrdə, inam və əqidədə
144
bütövlüyün, baxış birliyinin, ardıcıllığm olmaması; sənətdə, o sıradan EE proqramlannda ayn-ayn üslublann üzdən və necə gəldi birləşdirilməsi. EKOLOJİ REKLAM (ecolojical advertisement) - reklamda yeni istiqamət. Təbiətin və ətraf mühitin mühafizəsi çağırışına xidmət edən sosial reklam. EKRAN (screen) - 1) elektrik qurğusunu, cihazı və insanın,özünü elektromaqnit sahəsinin, istinin, işığın, şüalanmanın ziyanlı təsirindən qoruyan qalxan, lövhə, lay; 2) çərçivə üzərinə tanm çəkilmiş parça və ya plastmas örtük, özəl maddə doldurulmuş şüşə təbəqə. Belə çərçivələrin hamar səthinə kino, foto, TV və ya rentgen görüntüləri proyeksiya edilir; 3) kineskop kolbasının ön şüşəsinin iç üzünə çəkilmiş lüminofor örtük (bax Kineskop). EKRAN ƏSƏRİNİN BÜTÖVLÜYÜ (wholeness of fılming) - ayn-ayn hissələrə (elementlərə) xas olmayan, amma müəyyən əlaqə sistemində bu hissələrin qarşılıqlı fəaliyyəti nəticəsində yaranan yeni keyfiyyət və xüsusiyyətlər. E.ə.b. seçilmiş forma və məzmunun
145
vəhdəti sayəsində əldə olunur. Məzmunla formanm qarşılıqlı fəaliyyətinin dialektikası məzmunun elementlərinin müxtəlif keyfiyyətli səviyyəsindən irəli gəlir. Bu və ya digər janr formasının seçilməsi həmişə jurnalistin qarşısında duran vəzifələrlə diktə olunur. Bir halda o, ictimaiyyəti hansısa əlamətdar hadisələr barədə xəbərdar etməlidir, digər hallarda baş verən hadisəni təhlil etməlidir, üçüncü halda isə müasirinin tipik obrazını yaratmalıdır. EKRAN ƏSƏRİNİN KOMPOZİSİYASI (screen composition) - müəllifin topladığı (rejissorun çəkdiyi) faktik materialın ədəbi quruluş cəhətdən tərtib olunaraq müəyyən formaya salınması. Bu yaradıcı vəzifənin gerçəkləşdirilməsi prosesində əsərdə məzmunun bütün elementləri təkcə formal vasitələr olan süjet və kompozisiya vasitəsilə deyil, həm də fakt, rəy, problem və s. arasında çoxölçülü əlaqə və münasibətləri birləşdirən ideya sayəsində qaydaya salınırfbax Kompozisiya). EKRAN-KADR KOMPOZİSİYASI (screen-frame composition)
146
- ekranın kompozisiya baxımından şaquli və ya üfüqi olaraq cüt sayda xəyali hissələrə (tən yan, dörd bərabər hissəyə) bölünməsi. Kadrda görünən obyektlərin vəziyyətinə onlann ölçüsü, forması, parlaqlığı, fona uyuşub-uyuşmaması, nisbi vacibliyi və s. təsir etdiyindən kadrda düzgün kompozisiya qurmağa nail olmaq üçün müxtəlif üsullardan, o cümlədən «üçqat bölüm qaydası»ndan istifadə olunur. Bu qayda görüntünün kompozisiyasım qurmağa kömək edir. Həmin qaydaya uyğun olaraq, fikrən monitorda elə xanalar çəkilməlidir ki, ekran şaquli və üfqi xətlərlə üç bərabər hissəyə bölünsün. Bundan sonra kadnn kompozisiyasım elə qurmaq lazımdır ki, əsas obyektlər həmin xanalarm xətti üzərində və ya onlann kəsişmə nöqtələrində yerləşsin. EKRAN KONTEKSTİ (screen context) - vizual şəraitin (görüntünün) audiosituasiyanın və nitq şəraitinin (TV triadasının təsvir, səs və söz) elementlərinin sintezindən yaranan məna. Linq- votekst və E.k. arasında tənasüb TV verilişlərinin tipologiyasına görə müəyyənləşdirilir.
147
EKRAN MENYUSUNUN KÖMƏYİ İLƏ PROQRAMLAŞ- DIRMA (on screen programming) - video cihazını proqramlayanda TV ekranını göstərici olaraq istifadə etməyə imkan verən sistem. EKRANDA ƏLAVƏ İNFORMASİYANIN ƏKS ETDİRİL- MƏSİ (on screen display) - TV və ya video ilə bağlı komandalann ekranda yazılması. Səs, işıq, kontrast və rəng nizamlamaları bir qrafika şəklində ekranda göstərilir (bax Ekran
EKRANDA NİTQ SİTUASİYASI (screen speech situation) - TV verilişlərində nitqin ekstralinqvistik cəhətlərindən irəli gələn durum. Danışıqla bağlı yaranan ekran şəraiti. EKRANDA TƏSVİR NİSBƏTİ (aspect ratio) - ekranın uzunluq və en ölçülərinin nisbəti. Klassik TV-lərdə bu nisbət 4:3-dür. Yeni sistem olan HDTV-də bu nisbət 16:9 ölçüsündədir. EKRANI TƏMİZLƏMƏ DÜYMƏSİ (clear) - videoda və ya TV-də yanlış nizamlamanın düzəldilməsi. Adətən, rəqəmli videoqurğularda tətbiq olunur. EKRANIN İŞIQ YANIĞI (screen disintegration) - əlavə işığın Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|