S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Dorivorlik xususiyati
: Uning pishmagan mevasi sharbatidan afyun - moddasi olinadi, undan 
morfin va kodein ajratiladi . 
16
 
Bu o‘simlik tibbiy og‘riq qoldiruvchi vositalar (papaverin va 
boshqalar) va dorilar ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.
Papaver somniferum L.
-
 Мак снотворный. 
Turkum. O‘rmonqora (Glaucium Mill.) — Гляуциум
barglari patsimon qirqilgan yoki 
butun, gullari sariq yakka-yakka joylashgan. Hayotiy shakliga ko‘ra bir yillik hamda ko‘p 
yillik o‘t o‘simliklar kiradi. Mevasi qo‘zoq singari uzun ko‘sakcha, ildizida sutsimon shira bor. 
Ularning 7 ta turi O‘rta Osiyo tog‘laridagi soz tuproqli jarliklarda va gil tuproqli yon 
big‘irliklarda o‘sadi. Glaucium elegans va Glaucium fimbrilligerum turlari keng tarqalgan. 
Zaharli o‘simlik. 
Tur. Glaucium elegans
. ko‘p yillik piyozboshli o‘simlik. O‘simlik piyozi tuxumsimon, 
diametri 7-12 sm, to‘q jigarrang yoki qora qo‘ng‘ir rangli, yupqa pardasimon qipiqlar bilan 
16
Попов М. Г.
 Род 556. Мак — Papaver // гл. ред. В. Л. Комаров. — М. ; Л. : Изд-во АН СССР, 1937. — 
Т. 7 / ред. тома Б. К. Шишкин. — С. 598—599. — 792, XXVI с. — 5200 экз.

---

35 
qoplangan, bo‘yi (17 sm gachA. cho‘zilgan. Barglari ikki qator bo‘lib joylashgan Bu tur aprel 
oyining o‘rtalarida ular to‘liq shakllanib, may oyining oxiri iyun oyining boshlarida quriydi. 
Gullari sariq pushti yoki binafsha rangli mevasi ko‘sak. U iyul oxirida – avgust oyining boshida 
gullab, mevalari sentyabr oyida pishib etiladi. Omonqoraning barglari va piyozlaridan asosiy 
alkaloid galantamindan tashqari boshqa alkaloidlar ham olinadi. Alkaloidlar va galantamin 
barglarning rivojlanishining dastlabki davrida maksimal darajaga yetadi va generativ 
rivojlanishda asta-sekin kamayadi. Aprel oyining 25-kunigacha bo‘lgan vaqtda barglarni 
yig‘ish uchun tavsiya etiladi.