SeyfəDDİn qəNİyev tariyel qəNİ

Gah verib xeyli ümid, gah g
əzirsən aralı, 
Böyl
ə bir fikrilə sən əqlimi, divanəmisən? 
 
Bu q
ədər göz yaşının axırı ümmanə dönər, 
Yaxşıca fikr elə bir, göldəmi, dəryadəmisən? 
 
O q
ədər zülm elədin, aləmi tutdu kədərim,  
Bilm
ədim ömr boyu huşmi, məstanəmisən?  
1954 
 
*** 
Diyari-qürb
ət içrə xəstəyəm, tabü təvanım yox,  
Gedibdir dövl
əti-varım, əlimdə nəğd canım yox. 
 
Dey
ərlərdi çəkən zillət, olar axır günün rahət,  
Ç
əkib yüz ah hər saət, nicatə bir gümanım yox. 
 
Uçubdur uçmayan xan
əm, yox olmuş əski kaşanəm, 
N
ə kafər, nə müsəlmanəm, nə bir özgə imanım yox.  
 
Solubdur lal
əzar bağlar, çəkilmiş sinəmə dağlar,  
T
əbiət yas tutub ağlar, nə tarım, nə kamanım yox. 
 
Tutulmuş göl fəğanımdan, yaranmış nəhr qanımdan,  
Bezar oldum bu canımdan, bəli, keçmiş zamanım yox. 
 
Köm
ək etməz mənə İsa, Məhəmməd, Davudü Musa, 
N
ə “Zəbur”, “İncil”imin olsa, nə “Tövrat”,  
                                                      n
ə “Quran”ım yox. 
 
Axıtdım cismidən qani, itirdim şöhrəti –şani, 
Ölür m
əhbəsdə Əfqani, nə yurdum, nə məkanım yox. 
     1955 
~ 
98 
~ 
 

---

*** 
Göz
əlim, sən kimi olarmı dünyadə, 
Neç
ə biçarələr eşqində dönüb Fərhadə? 
 
Bu m
əlahət, bu nəzakət, bu lətafət haradan?  
Af
ərin sən kimi rəna yetirən ustadə.  
 
C
əmi zindani nicat istərkən aləmdə, 
Eşq əsiri fəqət olmaq diləməz azadə.  
 
Bir k
ərəm qıl, dayan, zəmanə Leylasi, 
N
ə qədər aşiqi Məcnun elədin səhradə? 
  
Lütf edüb gün kimi baş verməz isən hərdəm sən, 
Ged
ər Əfqani kimi çoxların ömrü badə. 
 
1961 
 
*** 
Dinl
ə ey sərvi-rəvan, gör nə əziyyət çəkirəm, 
Qalmayıb tabü təvan, dərdü müsibət çəkirəm. 
 
Gün keç
ib, ömr gedib, tağəti-canım tükənib,  
Yen
ə də yar kənarında məşəqqət çəkirəm. 
 
M
ən vəfa əhliyəm, ey gül, sənə izhar nə gərək, 
Söz verib, 
əhd eləyib, müşgülü zillət çəkirəm. 
 
S
ən gələn yollara mən canımı qurban elədim, 
İndi canım da gedib, aləmə həsrət çəkirəm. 
 
N
ola bir yol çaşıban bəlkə güzar eyləyəsən, 
Gör
əsən yar fəraqında nə hicrət çəkirəm. 
~ 
99 
~ 
 

---

Ahu nal
əm ucalır göylərə, çatmırmı sənə?  
R
əhmə gəl, bir nəzər et, qəddinə minnət çəkirəm. 
 
B
əxti zülfün kimi tar oldu fəqir Əfqanın,  
Tez yetiş, gör bu gülüstanda nə zülmət çəkirəm. 
 
mart, 1957 
 
*** 
Ey göz
əl, səbr et, dayan, bir az da mehman ol mənə,  
Taq
əti-canım gedir, sən getmə, bir can ol mənə. 
 
Öyl
ə bir zillətdəyəm, hər kəs məni tərk eyləmiş,  
R
əhmə gəl, əhd eyləyib qüdrətli sültan ol mənə. 
 
X
əstəyəm, biçarəyəm, yoxdur təbibü məlhəmim,  
Bari insaf eyl
əyib şəfqətli dərman ol mənə. 
 
Görm
ədim dünyadə mən azadəlikdən bir nişan,  
B
əxt yox, imdad yox, bir özgə dövran ol mənə. 
  
Gün ötür, ömrüm keçir, g
ənclik gedir karvan kimi,  
Misgin 
Əfqanim ölür, sən qeyri əfqan ol mənə. 
 
1956 
 
*** 
Ç
əkmişəm sübhə qədər naləvü əfqan bu gecə, 
Getmiş əldən deyərəm beyətü iman, bu gecə.  
 
T
ərsinə dönmüş idi yoxsa ki, dövran bu gecə,  
T
əxtindən düşmüş idi sanki Süleyman bu gecə. 
 
~ 
100 
~ 
 

---

N
ə qədər səy elədim, olmadı imkan bu gecə,  
Gözl
ədim sübhə kimi, gəlmədi canan bu gecə. 
 
1962 
 
*** 
D
ərdü halimdən mənim dünya xəbərdar olmadı, 
Bilm
ədim üzrüm nədir, dostum mənə yar olmadı? 
 
Yalvarıb tökdüm yaşım, rəhm etmədi ah-naləmə, 
Əlli yol rədd eylədi, leyki mənə ar olmadı. 
 
Günd
ə diz çökdüm müdam, imdadxahimsən dedim,  
Leyli-M
əcnun ülfətində böylə ah-zar olmadı. 
 
Bülbül
əm, eşqində mən şur ilə əfqan eylədim,  
Verdi yüz v
ədi-xilaf, amma vəfadar olmadı.  
 
M
ən fəqir Əfqaniyəm, yarım, mənə naz eyləmə,  
Q
əlbimə səndən savay bir kimsə sərdar olmadı. 
 
1953 
 
*** 
Naşı bazarında mən dürdənəlikdən düşmüşəm,  
S
əhv edib zahir olub əfsanəlikdən düşmüşəm. 
 
Dövrani almış bütün nursuz, qaranlıq pərdələr, 
Şəmilər sönmüş dəxi, pərvanəlikdən düşmüşəm. 
 
Xuni-
aşiq bir şərab mislində paylardım müdam,  
Ca
misiz qalmış bu gün, məstanəlikdən düşmüşəm. 
 
~ 
101 
~ 
 

---

Aşiqə qəlbim verib daxildə bir Məcnun idim,  
D
ərk edib axır günün divanəlikdən düşmüşəm. 
 
Eybcunun bir sözü nun eyl
əmişdi qəddimi,  
Çox sevinm
ə, ey fəqir, piranəlikdən düşmüşəm. 
 
Yusifi-K
ənan mənim göstər qulumdur hüsnidə, 
Leyk görmür aşiqim, kasanəlikdən düşmüşəm. 
 
Neyl
əyim, kəçrov fələk Əfqani etmiş namimi, 
Sübhü şam əfqan edib rindanəlikdən düşmüşəm. 
 
1954 
 
*** 
M
əlhəmü dərmanım ol, dərdim nihandır, dilbərim,  
Bil ki, bu son şıltağım, son imtahandır, dilbərim. 
 
Öpm
əyə gül sürətin daim könül eylər həvəs,  
Arizumun qüvv
əsi bir növ tüfandır, dilbərim. 
 
M
ən səni çox axtarıb axırda buldum könlüdə,  
Göz
əllərin gəl-gəl deyir, dövrən tikandır, dilbərim. 
 
İstərəm şöhrət tapıb dillərdə söylənsin adın, 
İstəyim indi deyil, xeyli zamandır, dilbərim. 
 
Cür
ətin, məğrurluğun əsla zərər verməz sənə,  
Qo
vğada əmr etməyin, bilsən, ziyandır, dilbərim. 
 
Baxma kim namim m
ənim Əfqani olmuş dəhridə, 
S
ən fəqət fikr eyləmə, fəsli-xəzandır, dilbərim. 
1951 
~ 
102 
~ 
 

---