Tarixin göy qübbəsini işıqlandıranlar
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
137 müharibə elan etmək üçün formal bəhanə verilməsin. Bu göstərdi ki, Hannibal təkcə istedadlı sərkərdə deyildir, həm də məharətli siyasi xadimdir. Hannibal Karfagen şurasını da öz qərarlarını qəbul etməyə sövq edirdi. Burada o, sərkərdədən daha çox mürəkkəb avantyura oyunu aparan siyasətçi kimi özünü aparırdı. Saqunta qarşı ona hərəkət sərbəstliyi verməklə Karfagen şurası, hamının yaxşı anladığı kimi Roma ilə müharibə barədə əvvəlcədən qərar vermiş oldu. Beləliklə, Hannibalın əl-qolu açıldı. Lakin saquntlular Karfagenin ali hakimiyyətini tanımaqdan imtina etdilər. Hannibal onlarla danışığı kəsdi, saquntluları öz düşərgəsindən qovdu, Saquntun ərazisinə girdi, onun ətrafını viran qoydu və qoşunlarını üç yerə bölüb şəhəri mühasirəyə aldı. Hannibal Saqunta hücuma hazırlaşanda, saquntlular Romanı ispan işlərinə qarışmağa həvəsləndirmək üçün coşqun diplomatik fəaliyyət başladılar. Romalılar Hannibaldan Saquntdan geri çəkilməyi və İber çayını keçməməyi tələb etdilər. Vaxtilə Hasdrubalın andında bu nəzərdə tutulmuşdu. Elçilərə cavab verən Hannibal romalıları Saquntun işlərinə qarışmaqda məzəmmət edirdi, onlar yerli kübarlardan bir neçəsini edam etmişdilər. O, deyirdi ki, karfagenlilər intiqam alınmamış bu cinayətləri cavabsız qoya bilməzlər. Hannibal Saquntun mühasirəsinə 219-cu ildə başladı. Şəhərdən kənara çıxan saquntlular Hannibal qoşunlarına ciddi zərbə vururdu, komandan özü bu toqquşmaların birində ağır yara almışdı və bu mühasirəçilər arasında panika yaratmışdı. Sonra o, şəhər divarlarının bir neçə yerdə dağıdılmasına girişdi və birdən üç qüllə böyük səs-küylə uçdu. Lakin puniyalılar şəhərlilərin müqavimətini dəf edə bilməyib, geri çəkildilər. Bu vaxt yenidən Roma elçiləri gəldilər. Roma senatı siyasi vəziyyəti müzakirə edib, İspaniyaya elçilər göndərməyi qərara aldı ki, onlar hansı nəticə ilə gəlsələr, bundan sonra qəti qərar qəbul edilsin. Onlar Saqunta getməyi, Hannibaldan şəhərdən öz qoşunlarını geri çəkməyi və o, bu təklifi rədd etsə, Karfagenə yollanmağı və köhnə italik qaydasına uyğun olaraq müqaviləni pozduğuna görə cəzalandırılması üçün Hannibalın verilməsini tələb etməyi tapşırdılar. Hannibal elçilərin gəldiyini eşitdikdə cəsarətli bir addıma əl atdı və onları qəbul etmədi. Bu təhqir danışıqların pozulmasına gətirib çıxardı. 138 Hannibal həm də vətənindəki Barkid qrupunun rəhbərlərinə məlumat göndərdi ki, onlar əvvəlcədən hazırlaşsınlar. Karfagen şurasında yalnız Barkidlərin köhnə düşməni Qannon romalıların tələbini müdafiə etməyə cəhd etdi, lakin heç kəs ona fikir vermədi. Bütünlükdə Karfagenə səfər romalılara uğur gətirmədi. Karfagenlilər Saquntu öz təbəələrinə qarşı qanunsuz hərəkətlərdə ittiham etdilər və müharibənin saquntlular tərəfindən başlandığını iddia etdilər. Roma elçiləri bu cavabla geri döndülər. Elə bu vaxt Saquntun mühasirəsi yeni fazaya daxil oldu. Bir qədər istirahətdən sonra karfagenlilər yeni məntəqələrdə hücuma keçdilər. Divarların uçan yerlərindən karfagenlilər yenə şəhərə daxil oldular və oradakı yüksəkliyi tutdular. Şəhərin taleyi həll olundu. Saquntlular nə qədər gözləsə də, Roma qoşunları gəlib çıxmadı. Şəhərdən çıxan hər kəs yalnız paltarını götürməli və qalibin müəyyən etdiyi yerdə məskunlaşmalı idi. Onlara nə tale hazırlandığını eşidən saquntlular özlərinin qızıl və gümüş şeylərini tonqala atdılar ki, onlar düşmənə qismət olmasın. Adamların çoxu özünü də tonqala atırdı. Hannibal bütün yaşlı şəhərliləri öldürməyi əmr etdi, lakin qaliblər az yaşlı uşaqlara da aman vermirdilər. Şəhər Puniya kolonistləri ilə məskunlaşdırıldı. İndi şimala, İtaliyaya yol açılmışdı. Karfagen hökumətinin saquntluların işinə qarışmaqda Romanın hüququnun inkarı barədə rəsmi cavab hazırlananda, elçilər onlara verilən tapşırığın ikinci hissəsinin icrasına keçdilər. Karfagen hökuməti ya şəhərə hücumun günahkarlarını verməli və bununla özünün bu qanunsuzluğa qatılmadığını sübut etməli, yaxud da özlərinin bu cinayətin iştirakçıları olduğunu etiraf etməli idilər. Bu vaxt patetik bir səhnə baş verdi. Elçi Kvint Fabi Maksim toqasının ətəyini əlinə elə yığdı ki, burada çökək əmələ gəldi və dedi: “Burada biz sizə müharibə və ya sülh gətirmişik, onlardan sizə uyğun gələnini seçin!” İclasda sədrlik edən Suffet qışqırdı: “Onlardan özün arzu etdiyini ver!” – “Mən sizə müharibə verirəm” – deyə Fabi cavab verdi, toqasını aşağı saldı və yığıncaq iştirakçılarının ucadan “Qəbul edirik!” qışqırıqları altında yoldaşları ilə birlikdə buranı tərk etdi. 139 Hannibal öz məqsədinə nail olmuşdu. Pireney yarımadasındakı bir sıra əməliyyatlarla, xüsusən Saquntun mühasirəsi və işğalı ilə o, romalıları məcbur etdi ki, 218-ci ildə Karfagenə müharibə elan etsinlər. İndi o, İtaliyaya yürüşə hazırlaşa bilərdi. Yeni Karfagendəki qaldıqları qışı buna hazırlığa sərf etdi. İtaliyaya ekspedisiya əsgərləri qorxuzurdu, yol olduqca uzun və təhlükəli idi. Yolda onlar vəhşi barbar tayfaları ilə qarşılaşmalı idilər. Belə rəvayət vardır ki, Hannibalın dostlarından biri olan Monomax ləqəbli adam ciddi surətdə inandırırdı ki, İtaliyaya çatmağın yeganə yolu əsgərləri insan ətini yeməyə öyrətməkdir və ona nail olmaqdır ki, onlar bu qidaya adət etsinlər. Hannibal guya ki, şüurlu qaydada öz döyüşçülərini adam yeməyə öyrədirdi. Burdan da “kannibalizm” məfhumu meydana gəlmişdir. Yəqin ki, bu ittiham daha çox Roma siyasi təbliğatının məhsullarından biri idi və Hannibala qarşı düşmənçiliyi qızışdırmaq məqsədini güdürdü. İspaniyadakı Puniya qoşunlarına komandanlığı isə Hannibal öz qardaşı Hasdrubala tapşırdı. İtaliya yürüşünə 90 min piyada və 12 min süvari götürəcəkdi. Əsgər toplantılarında, Hannibal özünün necə onlara verilməsi barədəki romalıların həyasız tələblərindən, İtaliyanın necə məhsuldar və varlı ölkə olmasından, yol üstündəki qalların – Romanın köhnə düşmənlərinin ona necə dostcasına yanaşmalarından danışırdı. O gələcək müharibəni əsgərlərinə bahalı ov arxasınca aparılan yüngül gəzinti kimi təqdim edirdi. Romalılar müqavimət göstərməyə hazırlaşırdılar. Lakin Roma ordusu piyadalar üzrə 1,5 dəfə, süvarilər üzrə 2 dəfə sayca kiçik idi. Onlar Qalliyada şəhər divarları tikməyə başladılar. Lakin artıq 218-ci ilin yazı başlamışdı və Hannibal öz hazırlıqlarını başa çatdırıb dəniz sahili ilə gedərək İber çayını keçdi. Qalliyaya daxil olduqdan sonra Hannibalın elçiləri təkrar-təkrar onlara deyirdi ki, o, Qalliyaya düşmən kimi deyil, dost kimi gəlmişdir və qallar istəyirsə öz qılınclarını yalnız İtaliya ərazisinə girdikdə qınından çıxara bilərlər. Hannibalın Şimali İspaniya və Qalliya ilə uğurlu irəliləməsi Şimali İtaliyadakı Roma mülkiyyətinə birbaşa təhlükə yaradırdı. Alp dağlarını keçərkən Hannibal bu çətin yürüşə çox diqqətlə hazırlaşırdı. Nəhayət, puniyalılar İtaliyaya yol açan dağ keçidinə gəlib Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|