Üzeyir hacibəYLİ
Yüklə 5,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
__________________Milli Kitabxana___________________ 299
T e l l i (kənara). Allah eləməsin ki, belə oğlan olsun. S o l t a n b ə y (əsnəyir). Ay qız Telli, min kərə demişəm ki, mən yatanda gəl mənim üstümü basdır; indi üstü açıq yatmışam, deyəsən belimə soyuq dəyibdir. (Əsnəyir). Ay ... rəhmətlik Sona sağ olaydı.... Qərəz ki, təklik bir sənət deyildir. G ü l ç ö h r ə. Ay ata, bizə desəydin örtərdik, bilmədik. S o l t a n b ə y. Demədim, demədim, keçibdir. (Əsnəyir). Di, durun gedin evə, mən də şəhərə çıxıram. Evdən yaxşı muğayat olun. Durun. (Qızlar hamısı durub içəri daxil olurlar.) Olmur, təklik mənə əl vermir. Beş ildir ki, gün-gündən geri gedirəm. Srağagün həkim Mirzə Hüseynə deyirəm ki, oram ağrıyır, buram ağrıyır, deyir ki, bir arvad al. Hanı bir elə arvad ki, uğruma gələydi alaydım. Əlbəttə, mənə qız verməzlər. Çünki yaşım çoxdur, pulum da yox. Və bir də təzədən top-tüfənglə evlənmək mənə yaraşmaz; mənimki bir hallıca, dulluca arvaddır ki, bir nəfər molla, üç manat pul və bir kəllə qənd ilə iş tamam ola. Ondan sonra arvad başlar gecələr saqqalıma həna yaxar, səhərlər də yuyar. Yatanda da belimə soyuq dəyməz. Qərəz, gedək, bazara, görək nə var, nə yox. (Gedir).
M u s i q i Ə s g ə r pərdə dalında oxuyur.
Ə s g ə r. Arşın mal alan. (2 dəfə) Arşın mal alan. Bafta, tafta, buxça hey....
Ə s g ə r qoltuğunda arşın malı və arşın səhnəyə çıxır. Ə s g ə r. Tamam üç gündür, qapı-qapı dolanıb gəzirəm, amma axtardığımı tapa bilmirəm. Bu günü də başa çıxardım görüm nə olur. Ey bəxt səndən mədəd.
M u s i q i (Yenə oxuyur). Arşın mal alan. (2 dəfə) Arşın mal alan. Bafta, tafta, buxça hey....
Bu halda G ü l ç ö h r ə, A s y a və T e l l i bir tərəfdən və qonşu qızlar o tərəfdən bayıra çıxırlar. Qızlar Ə s g ə r i çağırır.
__________________Milli Kitabxana___________________ 300
Q ı z l a r. Arşınmalçı, arşınmalçı bura gəl. Q ı z l a r xoru. (Soprano)
Arşınmalçı mal göstər, Bir-bir yerə sal göstər. Göstər-göstər hər nə var, Qızlar bəzənmək istər.
M u s i q i H a m ı.
Ah, nə gözəl parçadır, Gülləri də qonçadır, Toy bəzəyi xonçadır, xonça, (2 dəfə) Xonça.... Ondan bir paltar tikdirsəydim, Oynardım mən doyunca-doyunca,
M u s i q i Xor bir də təkrar olunur. Ə s g ə r (gedə-gedə). Aha, deyəsən qız mədəninə düşmüşəm. Bir sürü birdən çıxdı. Görək necə şeydirlər. (Onlara). Deyin görüm, gözəl xanımlar, nə istəyirsiniz? Çit, ipək, məxmər, bafta, tafta, hər şeyim var. G ü l ç ö h r ə. Aç görək xoşumuza gələn nə var. Ə s g ə r. Bu saat, xanım. (Açır, Gülçöhrəyə diqqət yetirir). A s y a (kənara). Batmış nə göyçək oğlandır. Ə s g ə r. (yenə diqqətlə baxır). Bax, xanım, hər nə könül istəyən desən, hamısı burada vardır. (Kənara). Amma əcəb qızdır. T e l l i. Ay xanım, o tumanlıq nə yaxşıdır. A s y a. A, nəyə lazım olan şeydir ki.... G ü l ç ö h r ə (Asyaya). Sənə lazım olmaz, amma Telliyə lazım olar. Ə s g ə r. Doğru buyurursan, xanım. (Kənara). Agıllı qızdır, ha!... (Ona) Neçə arşın buyurursan qulluqçunuz ünün kəsim. G ü l ç ö h r ə. Arşını neçədəndir? Ə s g ə r. Heç neçə, on iki qəpikdir. Amma sizə iki şahıdan hesab elərəm. G ü l ç ö h r ə. Bu cürə çitin arşınını biz həmişə səkkiz qəpikdən alırıq, elə versən on arşın kəs. Ə s g ə r. Zərər yoxdur, sizə qurban olsun. (Olcur). Bir ... İki. (Kənara) Amma, deyəsən, axtardığımı tapmışam ... üç ... dörd ... vallahi çox __________________Milli Kitabxana___________________ 301
gözəl qızdır ... beş ... altı ... yeddi ... deyəsən elə qismətim bu olacaqdır ... səkkiz ... doqquz, görünür zahiri, gözəl olan kimi batini də gözəldir ... on ... on bir ... on iki.... G ü l ç ö h r ə. On arşın bəsdir. Ə s g ə r. Buy, hə. Fikrimdən çıxdı, budur elə on arşındır. (Kəsir qulluqçuya verir).
A s y a. Ah, bizə yaraşan heç zadın yoxdur. Ə s g ə r. Xanım, sizə yaraşan şeyim çoxdur, ancaq evdədir. İnşallah gələn səfər gətirərəm. (Gülçöhrə pul verir). Xanım evin abadan, sənin əlinin bərəkəti mənə bəsdir.
G ü l ç ö h r ə. Nə bildin ki, əlimin bərəkəti vardır? Ə s g ə r. Elə belə ürəyimə damdı ki, sənin əlin bərəkətlidir. (Kənara). Vallah, mən deyən elə budur ki, var. (Ona). Xanım, bura Soltan bəyin evi deyilmi? G ü l ç ö h r ə. Özüdür. Ə s g ə r. Abad olsun! Bəs Soltan bəyin qızı hansınızdır? A s y a. Bu özüdür. Ə s g ə r. Allah ömür versin. (Kənara). Çox gözəl qızdır. A s y a. Ay Gülçöhrə gedək evə; yoxsa əmim gələr acığı tutar.
Gedirlər. Ə s g ə r. Sağ olun, var olun! G ü l ç ö h r ə (gedə-gedə). Sən də sağ ol! Ə s g ə r (tək). Sözün doğrusu, bundan yaxşı qız görmədim və ola bilsin ki, heç görməyim. Gəl Əsgər, ya qismət de, bunu al. Soltan bəy məni görməyibdisə də, adımı eşidibdir. Bilir ki, dövlətli tacir oğlanam. Yəqin qızı istəsəm verər. İndi görəsən, qız bilsə ki, mən doğrudan da arşın mal satanam, mənə gələrmi? Qızı bilmirəm, amma Soltan bəy bilsə ki, mən arşın mal satanam, min il də qalsa, qızı mənə verməz. Allahın altında qız bir də çıxaydı, yenə bir görəydim, danışdıraydım. Dayan.... (Qapıya baxır). Deyəsən, gələn var. Qoy gizlənim görüm kimdir. (Gizlənir, qapı açılıb Gülçöhrə çıxır). G ü l ç ö h r ə. Asya demişkən, arşınmalçının sir-sifəti yaxşı idi. İndi Asyaya desən ki, gəl səni ona ərə verək, bir həşir qatar, deyər ki, mən arşınmalçının tayıyam? Amma məncə, arşınmalçılıq pis iş deyil ki. O da tacir kimi bir şeydir. Vallah, atam razı olsa mən ona ərə gedərəm. Çünki nə sayaq olsa, yenə də üzünü görmüşəm, bilirəm ki, şil deyil, kor deyil, keçəl deyil, sifəti də xoşuma gəldi. Üzü nəcib adamın Yüklə 5,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|