Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)
Riy. X.7. Problemi həll edərkən modelləşdirilmə üsulu ilə tənlik və
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Riy. X.8. Problemin modelləşdirilməsi və analizi üçün diskret riyazi elementlərdən istifadə edir
- İstiqamət: Həndəsə və məkan anlayışı Riy. X.9. Həndəsi fiqurların təqdim edilməsi və qanun düsturlarının
- Riy. X.10. Obyektlərin ölçülərini və obyektlər arasında məsafələri tapır
- Riy. X.11. Həndəsi qanunların düzgünlüyünü əsaslandırır
Riyaziyyat 2009 Riy. X.7. Problemi həll edərkən modelləşdirilmə üsulu ilə tənlik və bərabərsizlik sistemlərindən istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: mətni məsələni həll etmək üçün ikidəyişənli tənlik sistemini tərtib edir və həll edir; məsələnin • kontekstini nəzərə almaqla izahatı şərh edir. tənlik/bərabərsizlik sisteminin həlli üsulunu seçir (məs., •
istifadə edir; nəticəni qrafiki şəkildə ifadə edir və nəticənin kəmiyyət icmalını edir düz xətti bərabərsizliyi və ya iki düz xətt bərabərsizliyini təşkil edən sistemin vasitəsilə • məsələnin şərtində verilən məhdudiyyətləri ifadə edir (məs., firma reklam şirkətinə 2000 lariyə qədər pul xərcləməlidir. Onlar 10 reklam elanını dərc etməyi planlaşdırıblar. İstirahət günlərində reklam elanının qiyməti 20 lari, həftənin digər günlərində isə reklam elanı– 10 laridir) Riy. X.8. Problemin modelləşdirilməsi və analizi üçün diskret riyazi elementlərdən istifadə edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: variantları hesabladıqda, planı/cədvəli tərtib etdikdə, optimizasiyanın diskret məsələsini • həll etdikdə (alqoritmlər xaricində) (məs., iki obyekt arasında ən qısa məsafəni tapmaq) ağacabənzər diaqramlardan və ya qrafalardan istifadə edir; ardıcıllığı ifadə etdikdə silsilə təsvirindən (eləcə də real proseslərin diskret modullarla təsvir • etdikdə. Məs., əhalinin sayının illik daimi faiz artımı); silsilə qaydası ilə verilən ardıcıllığı yayımlayır çoxluq terminlərini və anlayışlarını (məs., •
də real vəziyyətin modelləşdirilməsi və ya təsviri zamanı adekvat şəkildə istifadə edir Məzmun Düz xətt, moduldan ibarət, kvadrat və 1. x k ) x ( f = funksiyalar Çoxluq anlayışı; tamamlanmış çoxluqlar üzərində əməllər: kəsişmə, birləşmə, fərq, çoxluq 2.
artımı; Ven diaqramları Funksiyanın təyin oblastı və əhəmiyyət çoxluğu 3. Funksiyanın artması/azalması və əlamətin daimiliyi intervalları 4. Funksiyanın sıfırları, funksiyanın maksimum/minimum nöqtələri və onların uyğun 5. əhəmiyyətləri İkidəyişənli tənliyin bir düz xətt tənliyi, ikincinin dərəcəsi isə ikidən çox olmayan tənliklər 6.
sistemi İkidəyişənli düz xətt bərabərsizliklər sistemi 7. Riy. X. - 5 Riyaziyyat 2009 Qrafalar (dəqiq olmayaraq - müstəvi üzərində nöqtələrlə birləşdirlən xətlər kimi), tanışlıq 8. şəklində onların müxtəlif növləri və xassələri: səmtləndirilmiş/səmtləndirilməmiş, dövrlər, qrafanın iki təpəsinin birləşdirilmə yolları) Ədədlərin ardıcıllığının verilməsinin silsilə üsulu 9.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: həndəsi obyektləri və onların qrafik təsvirlərini uyğun terminologiyalardan istifadə etməklə • ifadə edir həndəsi qanunları və faktları verdikdə riyazi simvollardan istifadə edir: „bütün“, „heç bir“, • „bəzi“, „hər bir“, „istənilən“, „vardır“ və „hər“ terminlərindən düzgün istifadə edir Təhlil-əsaslandırma zamanı verilən şərti cümlələrin/qanunun çevrilmiş, qarşılıqlı və çevrilmiş • qarşılıqlı cümlələrindən/qanunlarından istifadə edir Riy. X.10. Obyektlərin ölçülərini və obyektlər arasında məsafələri tapır Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Obyektlərin ölçüsü və obyektlər arasında məsafəni təyin etmək üçün (eləcə də real • vəziyyətdə) fiqur (düzbucaqlılar, dairələr/çevrə) oxşarlıqlarından və ya fiqur elementlərinin ölçüləri arasında yanaşmalardan (məsələn, görünməyən əşyanın uzunluğunu ölçmək, görünməyən nöqtəyə qədər məsafəni ölçmək) istifadə edir düz fiqurun sahəsini tapır və optimizasiyanın bəzi problemlərini həll etmək üçün (eləcə də • real vəziyyətdə) ondan istifadə edir müstəvi üzərində həndəsi fiqurun ölçülərini təyin etmək üçün koordinatlardan istifadə • edir Riy. X.11. Həndəsi qanunların düzgünlüyünü əsaslandırır Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: deduktiv və induktiv müzakirə nümunəsində buraxdığı pilləni/pillələri bərpa edir • həndəsi qanunların düzgünlüyünü əsaslandırdıqda cəbri çevrilmələr, tənlik və bərabərsizlik • xassələrindən istifadə edir. həndəsi obyektlərin xassələrin təyin etmək və əsaslandırmaq üçün koordinatlardan istifadə • edir Riy. X. - 6 Riyaziyyat 2009 Riy. X.12. Müstəvi üzərində həndəsi çevrilmələri araşdırır və həndəsi problemlərin həllində onlardan istifadə edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: müstəvi üzərində həndəsi çevrilmələr edir və sadə hallarda fiqurların bərabərliyini təyin • etmək üçün onlardan istifadə edir həndəsi çevrilmələri (paralel köçürmə, ox/mərkəzi simmetriya) yerinə yetirdikdə və ifadə • etdikdə koordinatlardan istifadə edir eyni növ həndəsi çevrilmələrin (paralel köçürmələr, eyni mərkəzin ətrafında hərlənmələr, • paralel doğru qarşı ox simmetriyaları, ümumi mərkəzi olan homotetiyalar) kompozisiyaları haqqında müzakirə edir və nəticə çıxarır həndəsi fiqurun və həndəsi çevrilmələrin xassələrinə əsasən müstəvinin örtülməsinin • mümkünlüyü haqqda müzakirə edir; mümkün olduğu halda, - müstəvinin hissəsinin örtülməsini nümayiş etdirir Məzmun Fiqurların oxşarlığı və oxşarlıq əlamətləri 1. Koordinatlarda iki nöqtə arasında məsafənin düsturu 2. Müstəvi üzərində həndəsi çevrilmələr: ox simmetriyası, hərlənmə, hipotema, paralel 3. köçürmə; həndəsi çevrilmələrin kompozisiyaları Çoxüzlülər və onların əlamətləri 4.
Riy. X. - 7 Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|