Giriş (Ümumtəhsil məktəbində riyaziyyatın tədris konsepsiyası)
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Riy. X.5. Praktiki fəaliyyətdən irəli gələn problemləri həll edir
- İsitqamət: Qanunauyğunluq və cəbr Riy. X.6. Funksiyaların xassələrini təhlil edir və çoxluqlar arasında
Riyaziyyat 2009 kəsr göstəricisi olan dərəcəni şərh edir və onun xassələrini nümayiş etdirir; eyni kökü olan • dərəcələri müqayisə edir və yerləşdirir məsələnin kontekstini nəzərə almaqla nəyin daha məqsədəuyğun olmasını seçir, - əməllərin • nəticələrinin qiymətləndirilməsi, nəticələrin təqribi və ya dəqiq əhəmiyyətinin tapılması; həqiqi ədədlər üzərində yerinə yetirilən hesablamanın nəticəsinin adekvat olmasını yoxlamaq üçün qiymətləndirmədən istifadə edir bir riyazi əməli təşkil edən ifadədə üzvləri yuvarlaqlandırır (həqiqi ədədləri) və əməllərin • nəticələrinin təqribi əhəmiyyətini tapır; yuvarlaqlanma nəticəsində alınan fərqləri müzakirə edir “çox böyük” və “çox kiçik” çoxluqlar üzrə nisbi fikirli misallar gətirir (məs., •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: ədədlərin xassələri və ya miqdar qanunauyğunluğu haqqında sadə qanunu əsaslandırır; • uyğun halda əks-misalla hipotezi inkar edir (məs., həqiqətdir və ya səhvdir; istənilən iki tək ədədin cəmi təkdir; istənilən cüt və tək ədədlərin fərqi cütdür və s.) müzakirə nümunəsində deduksiyanı, ümumilşədirməni və analogiyanı təyin edir; tam ədədlər • arasında asılılığı göstərmək üçün onlardan istifadə edir (məs., ədədin 2 3455 vahidlərinin sırasında hansı rəqəm durur?) məsələlərin həlli zamanı ədəd çoxluqları arasında asılılıq ifadəsinin bəzi üsullarından istifadə • edir (məs. Ven diaqramları) ədədlər arasında sadə qanunları təsdiq etdikdə “qarşılığın yol verilməsi” metodundan istifadə • edir Riy. X.5. Praktiki fəaliyyətdən irəli gələn problemləri həll edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: hesablamalar aparır və iki sadə köçürülən faiz hissələrini, müxtəlif endirimləri, vergiləri • müqayisə edir; onlar arasında fərqləri təhlil edir texnologiyaların istifadəsi ilə əlaqədar yaranan etika/sosial xarakterli problemlər haqqında • müzakirə edir (təqdimat nümunəsi: internetdə müxtəlif informasiya; informasiya texnologiyaları/proqram təminatının istifadəçi hüququ/öhdəlikləri, xidmət göstərən tərəfin hüququ/öhdəlikləri) informasiya nəzəriyyəsi • və ədədlərin nəzəriyyəsinin praktiki tərəfini, qədim/müasir cəmiyyətdə onların rolunu/təsirini müzakirə edir; (qrup işi üzrə nümunə: mətni informasiyanın hər hansı bir üsulla kodlaşdırılması/kodunun açılması; təqdimat nümunəsi: memarlıq və incəsənətdə qızıl kəsişmə; və Fivonaççi ardıcıllığı və təbii proseslərin modelləşdirilməsi/ simulyasiyası; tarixdən əlifbanın yerdəyişdirilməsi ilə şifrələnmə nümunələri - Yuli Sezar şifrəsi; 5-hərflə yeri dəyişilən əlifba; məs., ikinci dünya müharibəsi dövrünün alman şifrə maşını „Eniqma“) Riy. X. - 3 Riyaziyyat 2009 çevrədə hərlənmə və ya hərlənmə nəticəsində yerdəyişmə ilə əlaqədar məsələlərin həllində • bucağın ölçü vahidləri arasında əlaqələrdən istifadə (məs., oxla əlaqədar məsələlər) Qeyd: 2-ci və 3-cü indikatorlardan, heç olmasa, biri məcburidir. Məzmun Həqiqi ədədlərin atçoxluqları (rasional və irrasional ədədlərin çoxluqları); irrasional ədədin 1. rasional ədədlər ardıcıllığı ilə yaxınlaşdırılması Onluqlardan fərqli ədədi sistemlər; onluqlardan fərqli sistemdə ədədlərin yazılışının praktiki 2.
nümunələri (məs., ikili sistemdə); müxtəlif müsbət sistemlər arasında əlaqələr (məs., onluq müsbət sistemdə verilən ədədin ikili sistemdə və ya əksinə təqdim edilməsi) Onluq sistemdə verilən ədədin standart forma ilə yazılışı; standart forma ilə verilən ədədin 3.
onluq müsbət sistemdə yazılışı Müxtəlif şəkildə verilən ədədlərin müqayisəsi-düzülüşü 4. Həqiqi ədədlər üzərində riyazi hesablamalar 5. Həqiqi ədədin yuvarlaqlandırılması və riyazi hesablamanın nəticəsinin qiymətləndirilməsi 6. Rasional-göstəricili dərəcə və onun xassələri 7. Qalıqların riyazi elementləri (tanışlıq qaydası ilə, “son rəqəmin hesabı”) 8. Ölçü vahidləri : bucağın radian ölçüsü 9. İsitqamət: Qanunauyğunluq və cəbr Riy. X.6. Funksiyaların xassələrini təhlil edir və çoxluqlar arasında münasibətləri öyrənmək üçün onlardan istifadə edir Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: çoxluqlar arasında münasibətləri təsvir edən funksiya üçün (eləcə də real vəziyyətdə) • funksiyanın növünü həmin funksiyanın ifadə üsulundan asılı olmayaraq (düz xətt üzərində, moduldan ibarət, kvadrat, x k ) x ( f = ) sadalayır real vəziyyətdə funksiyanın sıfırlarını, funksiyanın maksimumu/minimumunu, artması/ • azalmasını və əlamət daimiliyi intervallarını tapır; real kontekstdə bu göstəriciləri icmal edir funksiyanın parametrlərini dəyişir və bu dəyişikliklərin nəticələrini həmin prosesdə bu • funksiya ilə təsvir edilən kontekstdə şərh edir (məs., məsafənin zamanla asılılığını təsvir edən funksiyada - 0 ( ) = ⋅ + S t v t S sürətin dəyişməsi keçilən məsafəyə hansı təsir göstərir?) • real prosesi təsvir edən iki funksiyanı müqayisə edir (o çoxluğu tapır, hansında bir funksiya ikinci funksiyadan çoxdur/azdır, ikinci funksiyaya bərabərdir) və kontekstlə münasibətdə müqayisənin nəticəsini şərh edir. Riy. X. - 4
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|