Giz-son indd
Yüklə 5,14 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əlavə 6-1 Xərclərə əsasən qiymətqoyma modeli MODUL VII
- MODUL VII. GÖMRÜK VƏ GÖMRÜK YÜK BƏYANNAMƏSİ
- Gömrük və gömrük prosedurları
- Yuxarıda qeyd edilən rejimlərdən ixracla əlaqəli olanlarının mahiyyəti haqqında şərh verək. 1 Sərbəst dövriyyə üçün buraxılış
- Təkrar idxal
- Tranzit (beynəlxalq və daxili)
- Müvəqqəti saxlanc
118 İXRACATÇILAR ÜÇÜN TƏLİMAT KİTABI İxrac qiymətinin müəyyənləşdirilməsi Əlavə 6-1 Xərclərə əsasən qiymətqoyma modeli MODUL VII 121 Gömrük və gömrük yük bəyannaməsi MODUL VII. GÖMRÜK VƏ GÖMRÜK YÜK BƏYANNAMƏSİ Bu bölmədə malların ixracına qərar verilməsindən onların Azərbaycanın gömrük məntəqələrindən keçirilməsinə qədər olan mərhələlər və onlara aid məsələlər haqqında məlumat verəcəyik. Malların ixracı müxtəlif rejimlərdə və müxtəlif vasitələrlə həyata keçirilə bilər ki, biz burada onlardan yalnız bir qismi haqqında bəhs edəcəyik. İxracdakı payın nəzərə alaraq biz burada yalnız normal ixrac rejimi altında avtomobil nəqliyyatı vasitəsilə ixracı nəzərdə tutulan məhsullarının Azərbaycandan ixracı proseduraları haqqında şərh verəcəyik. Eləcə də, bu bölmədə malların idxal proseduraları və şərtləri, dövlət müəssisələri tərəfindən aparılan idxal-ixrac proseduraları haqqında danışmayacağıq. Onu da qeyd edək, malların ixracı ilə bağlı bəzi məsələlər (müqavilələr, İNCOTERMS, ixrac marketinqi, transport və daşıma, ödənişlər və s.) haqqında digər bölmələrdə məlumat verildiyindən biz onları bu bölmədə izah etməyəcəyik. İdxal proseduraları, digər nəqliyyat vasitələri ilə ixrac proseduraları və ixraca dair digər məsələlər haqqında məlumat əldə etmək istəyirsinizsə gömrük sahəsində müvafiq qanunvericilik aktlarına, Dövlət Gömrük Komitəsinin sayıtına (www.customs.gov.az) və bu təlimatın digər bölmələrin müraciət edin. Gömrük və gömrük prosedurları Məlum olduğu kimi gömrük işinin əsas məqsədi malların və nəqliyyat vasitələrinin digər ölkələrə aparılması və gətirilməsinin hüquqi, iqtisadi və təşkilati əsaslarını müəyyənləşdirib icra etmək, eləcədə ölkənin iqtisadi təhlükəsizliyinin, suverenliyinin və maraqlarının müdafiəsidir. Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük məntəqələrindən keçirilməsinin şərtləri və proseduraları seçilən gömrük prosedurlarından asılıdır. Odur ki, gömrük proseduru malların idxal-ixracı şərtləri və qaydaları, eləcədə gömrük orqanlarının fəaliyyətində həlledici rola malikdir. Bunu nəzərə alaraq bu bölmədə əsas diqqəti gömrük prosedurlarına yönəldəcəyik. Gömrük prosedurlarından isə yalnız ixracla əlaqəli olanları haqqında məlumat verəcəyik. Qanunvericiliyə əsasən gömrük proseduru gömrük məqsədləri üçün Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin statusunu müəyyən edən müddəaların məcmusudur. Daha sadə dildə desək, gömrük proseduru sərhəddən malların keçirilməsinin şərtlərini müəyyənləşdirən bir mexanizmdir. Yəni, idxal-ixrac edilən mallara dair gömrük ödənişləri, gömrük rəsmiləşdirilməsi və gömrük nəzarəti şərtləri həmin malların hansı prosedur (rejim) altında gətirilməsindən və aparılmasında asılıdır. Mövcud Gömrük Məcəlləsinə əsasən aşağıdakı gömrük prosedurları və xüsusi gömrük prosedurları müəyyənləşdirilib: 1) sərbəst dövriyyə üçün buraxılış 2) təkrar idxal 3) tranzit (beynəlxalq və daxili tranzit) 4) saxlanc (müvəqqəti saxlanc və gömrük anbarlarında saxlanc) 5) sərbəst zona 122 İXRACATÇILAR ÜÇÜN TƏLİMAT KİTABI Gömrük və gömrük yük bəyannaməsi 6) xüsusi istifadə (müvəqqəti idxal və son istifadə) 7) emal (daxildə və xaricdə emal) Yuxarıda qeyd edilən rejimlərdən ixracla əlaqəli olanlarının mahiyyəti haqqında şərh verək. 1 Sərbəst dövriyyə üçün buraxılış - Daxili bazarda satılma, istifadə və ya istehlak üçün nəzərdə tutulan xarici mallara dair bütün gömrük ödənişləri ödənildikdə və xarici mallar üzərində ticarət siyasət tədbirləri başa çatdıqda həmin mallar sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru altında yerləşdirilir. Sərbəst dövriyyə üçün buraxılış gömrük proseduru altında yerləşdirilən xarici mallara daxili mal gömrük statusu verilir. 2 Təkrar idxal - Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisindən aparılmış Azərbaycan mallarının 3 il ərzində gömrük rüsumları və vergilər alınmadan, həmçinin bu mallara iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən geriyə gətirilməsindən ibarət gömrük proseduru. Bir qayda olaraq, mallar təkrar idxal proseduru altında ixrac olunarkən ixrac gömrük rüsumu, yığımı və vergiləri ödənilir və mal 3 il müddətində idxalçı ölkədə satılmadıqda və digər səbəblər üzündən geri qaytarılarsa və üzərində heç bir dəyişiklik aparılmazsa, ödənilən gömrük rüsumları və vergiləri geri qaytarılır. Təkrar idxal proseduru ilə geriyə qaytarılan mallar tam və ya qismən qaytarıla bilər. Sərbəst dövriyyədə olmuş və ya daxildə emal edilmiş mallar da təkrar idxal gömrük proseduru altında yerləşdirilə bilər. Daha ətraflı məlumatı Nazirlər Kabinetinin 12 oktyabr 2012-ci il tarixli 229 saylı qərarından əldə edə bilərsiz. 3 Tranzit (beynəlxalq və daxili) - malların gömrük nəzarəti altında, iki gömrük orqanı arasında aparılması deməkdir. Tranzitlə göndərilən mala gömrük rüsumları, xarici dövlətlərin ərazisindən keçdikdə isə həmin dövlətlərin gömrük rüsumları, vergilər və iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmir. Tranzit göndərişləri zamanı mallar göndərən gömrük orqanları tərəfindən müəyyən olunmuş müddətə təyinat gömrük orqanına çatdırılmalıdır. Beynəlxalq tranzit göndərişlərində, mal bir ölkədən müəyyən edilmiş qısa müddət ərzində idxalçı ölkəyə çatdırılmalıdır. Malların tranziti Dövlət Gömrük Komitəsinin icazəsi ilə həyata keçirilir. Mal daşıyıcısı malı təyinat gömrük orqanına çatdırmadıqda və ya itirdikdə, həmin malı digər gömrük proseduru altında yerləşdirir və seçdiyi rejimə müvafiq gömrük ödənişlərini ödəyir. 4 Saxlanc - bu xüsusi gömrük proseduru müvəqqəti saxlanc və gömrük anbarı prosedurlarından ibarətdir. Xarici mallar saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında idxal gömrük rüsumları, idxal üzrə əlavə dəyər vergisi və aksizlər alınmadan, ticarət siyasəti tədbirləri tətbiq olunmadan gömrük və müvəqqəti saxlanc anbarlarında gömrük nəzarəti altında yerləşdirilir. Daxili malların saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilməsi halları və şərtləri Dövlət Gömrük Komitəsi tərəfindən müəyyən edilir. Müvəqqəti saxlanc – Gömrük ərazisinə gətirilən mallar(sərbəst zonaya gətirilənlərdən başqa), sərbəst zonadan gömrük ərazisinin digər hissəsinə gətirilən mallar, barəsində beynəlxalq tranzit xüsusi gömrük proseduru başa çatmış mallar mal sahibinin müraciəti(qısa idxal bəyannaməsi və ya tranzit sənədi əsasında) əsasında Gömrük orqanları tərəfindən müvəqqəti saxlanc xüsusi gömrük proseduru altında yerləşdirilə bilər. Bir qayda olaraq, malların müvəqqəti saxlanc gömrük proseduru altında qalma müddəti 4 (dörd) aydan çox olmamalıdır. Gömrük orqanları ayrı-ayrı malların xassələrindən və xüsusiyyətlərindən asılı olaraq həmin mallara daha qısa müddət müəyyən edə bilərlər. Saxlanc proseduru altında qalan malların sahibi saxlanc müddəti bitənədək başqa gömrük proseduru altında yerləşdirilmək üçün bəyan edilməli və ya gömrük anbarında yerləşdirilməlidir. Yüklə 5,14 Mb. Dostları ilə paylaş:
|