GöZƏlov s. K., MƏMMƏdov r. T., Namazov b. F. AvtoserviSDƏ XİDMƏTİn texnologiyasi və TƏŞKİLİ

 
TEXNOLOJİ HESABAT
 
 
Avtoservis müəssisəsinin texnoloji hesabı 

TQ 
və 
CT 
üzrə 
işçi 
postların 
sayı, 
X 
=19
19

Stansiyada 1 ildə xidmət olunan şərti avtomobil sayı 
N
TXS

1 avtomobilin 1 ildə stansiyaya avt∙gəlmələrin sayı: 
d =
1,7 

1 
ildə 
satılan 
avtomobillərin 
sayı: 
N
s

1 
avtomobilin 
orta 
illik 
yırüşü 
L
i
, 
km, 
17 000. 

---

100 
17000 

Stansiyanın 
illik 
iş 
günlərinin 
sayı 
D
i
, 
gün, 
305 

1 
iş 
növbəsinin 
müddəti 
T
n
, 
saat, 
8 
8 

Növbələrin 
sayı 
C=1
1

TQ və CT üçün xüsusi əmək tutumu, ad.∙saat/1000 km, 
t
TQ-CT 
=
 
2,7 
İllik iş həcminin hesabı 
İşçi postların sayı: 
𝑋 =
𝑇
𝑇𝑄−𝐶𝑇
∙ 𝜑 ∙ 𝐾
𝑝
𝐷
𝑖
∙ 𝑇
𝑛
∙ 𝐶 ∙ 𝑅
𝑝
∙ 𝜂
𝑝
,
burada
𝜑 
= 1,15;
K
p
= 0,76;
R
p
= 1,1;
η
p
= 0,9 
TQ və CT işlərinin illik ümumi iş həcmi: 
T
TQ-CT
= 
X
x
(
D
i
 
∙
T
n
∙
C
∙
R
p
∙
η 
p
) / (
φ
∙
K
p
) = 52513,04 ad.∙saat 
Stansiyada 1 ildə xidmət olunan şərti avtomobil sayı: 
N
TXS 
= (
T
TQ-CT
∙
1000) / (
L
i
 
∙
t
TQ-CT
) = 1144,075 = 1144 
TQ və CT üzrə illik iş həcminin iş növü və yerinə yetirilmə 
yerinə görə paylanması 
İş növləri
İşin növlər üzrə 
paylanması 
İşin yerinə görə paylanması 
İşçi postda 
İstehsalat 
sahəs. 
% 
ad.∙saat % ad.∙saat % ad.∙saat 
Diaqnostika
4 
2100,52 100 2100,52 
0 
- 
TQ, yağlama
18 9452,34 100 9452,34 
0 
- 
İdarə olunan 
təkərlərin qurulma 
4 
2100,52 100 2100,52 
0 
- 

---

101 
bucaqlarının 
nizamlanması 
Tormozların nizam-
lanması və təmiri 
3 
1575,39 100 1575,39 
0 
- 
Elektrotexniki
4 
2100,52 80 1680,41 20 420,10 
Qida sistemi cihaz-
larının təmiri üzrə 
4 
2100,52 70 1470,36 30 630,16 
Akkumulyator 
2 
1050,26 10 105,026 90 945,23 
Şin 
2 
1050,26 30 315,078 70 735,18 
Aqreqat,sistem və 
qovşaqların təmiri 
11 
5776,43 
50 
2888,21 
50 
2888,21 
Kuzov və armatur 
25 13128,2 75 9846,19 25 3282,06 
Rəngləmə 
16 8402,08 100 8402,08 
0 
0 
Üzçəkmə
3 
1575,39 50 787,695 50 787,70 
Çilingər-mexaniki 
4 
2100,52 
0 
- 
100 2100,52 
Cəmi 
100 52513,0 
40723,8 
11789,1 
Fəhlələr sayının hesablanması
TXS-də istehsalat fəhlələrinin ümumi sayının hesablanmasının 
nəticələri 
İş növləri 
İllik iş 
həcmi 
ad.∙saat 
P
T
, 
hesabi 
qəbul ed. 
P
ş
, 
hesabi 
qəbul ed. 
TQ və CT 
52513,04 
25,99 
29,67 
Yuma-yığışdırma 
4278,56 
2,12 
2,42 
Qəbul və təhvil 
388,96 
0,19 
0,22 
Korroziyaya qarşı emal 
1029,6 
0,51 
0,58 
Satışdan qabaq hazırlıq 
0 
0 
0 
Cəmi
58210,16 
28,81 
32,89 
TQ və CT üzrə istehsalat fəhlələrinin iş növləri və yerinə görə 
sayının hesablanmasının nəticələri 
İş növləri 
İşin növlər üzrə 
paylanması 
İstehsalat fəhlələrinin 
sayı 
İşçi 
postda 
İstehsalat 
İşçi
postda
İstehsalat 
sahəsində

---

102 
ad.∙saat
sahəsində
ad.∙saat
P
t
 
P
ş
 
P
t
 
P
ş
 
Diaqnostika
2100,52 
1,04 1,19 
TQ, yağlama
9452,34 
4,68 5,34 
İdarə olunan təkərlərin 
qurulma bucaq. nizam. 
2100,52 
1,04 1,19 
Tormozların nizam-
lanması və təmiri 
1575,39 
0,78 0,89 
Elektrotexniki
1680,41 420,10 
0,83 0,95 0,21 0,24 
Qida sistemi cihazları-
nın təmiri üzrə 
1470,36 630,15 
0,73 0,83 0,31 0,36 
Akkumulyator
105,02 
945,23 
0,06 0,07 0,53 0,66 
Şin
315,07 
735,18 
0,18 0,20 0,41 0,47 
Aqreqat, sistem və 
qovşaqların təmiri 
2888,21 2888,21 1,43 1,63 1,43 1,63 
Kuzov və armatur 
9846,19 3282,06 5,53 5,56 1,84 2,10 
Rəngləmə 
8402,08 
0 
4,72 5,39 
0 
0 
Üzçəkmə 
787,69 
787,69 
0,39 0,45 0,39 0,45 
Çilingər-mexaniki 
2100,52 
1,04 1,19 
Cəmi 
40723,8 11789,1 21,41 23,69 6,16 
7,1 
 
Postlar sayının hesablanması
 
İşçi postların sayı: 
𝑋 = (𝑇
𝑃
∙ 𝜑) /(𝐷
𝑖
∙ 𝑇
𝑛
∙ 𝐶 ∙ 𝑅
𝑃
∙ 𝜂
𝑃
) = 𝑇
𝑃 
∙ 0,000476

TQ və CT üzrə işçi postların iş növlərinə görə sayının 
hesablanmasının nəticələri 
İş növləri 
Post 
işləri- 
nin illik 
həcmi, 
ad.∙saat 
İşçi postların 
sayı 
hesabi 
qəbul
edilmiş 
Diaqnostika 
2100,52 
1 
1 
TQ, yağlama
9452,35 
4,5 
5 
İdarə olunan təkərlərin qurulma
bucaqlarının nizamlanması 
2100,52 
1 
1 
Tormozların nizamlanması və 
təmiri 
1575,39 
0,75 
1 
Elektrotexniki
1680,42 
0,8 
1 

---

103 
Qida sistemi cihazlarının təmiri 
üzrə 
1470,37 
0,7 
1 
Akkumulyator 
105,03 
0,05 
0 
Şin
315,08 
0,15 
0 
Aqreqat,sistem və qovşaqların 
təmiri 
2888,22 
1,38 
2 
Kuzov və armatur
9846,20 
4,69 
4 
Rəngləmə
8402,09 
4 
3 
Üzçəkmə
787,70 
0,38 
0 
Çilingər-mexaniki 
0 
0 
Cəmi
40723,89 
19,4 
19 
Yığışdırma-yuma işlərinin illik həcmi 
(ad.∙saat): 
𝑇
𝑦𝑦𝑖
= 𝑁
𝑦𝑦𝑖
∙ 𝑡
𝐺𝑄
TQ və CT-dən qabaq yığışdırma-yuma işlərinə gəlmələrin 
sayı: 
𝑁
𝑦𝑦𝑖.𝑔
𝑇𝑄−𝐶𝑇
= 𝑁
𝑇𝑋𝑆
∙ 𝑑
;
N
= 1944,8 gəlmə 
Yığışdırma-yuma işlərinə müstəqil gəlmələrin 
sayı: 
𝑁
𝑦𝑦𝑖.𝑔
𝑚
= 𝑁
𝑇𝑋𝑆
∙ 𝐿
𝑖𝑙 
𝐿
𝑔
⁄
;
N 
= 19448 gəlmə; 
L
g 
= 1000 km 
TQ və CT-dən qabaq yığışdırma-yuma işlərinin illik 
həcmi: 
𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑇𝑄−𝐶𝑇
= 𝑁
𝑦𝑦𝑖.𝑔
𝑇𝑄−𝐶𝑇
∙ 𝑡
𝐺𝑄
; 
t
GQ 
= 
0,2
ad.∙saat; 
T
= 388,96
ad.∙saat 
Müstəqil gəlmələrin yığışdırma-yuma işlərinin illik 
həcmi: 
𝑇
𝑦𝑦𝑖.𝑔
𝑚
= 𝑁
𝑦𝑦𝑖.𝑔
𝑚
∙ 𝑡
𝐺𝑄
;
T
= 3889,6 ad.∙saat 
Yığışdırma-yuma işlərinin illik həcmi 
(ad.∙saat): 

---

104 
𝑇
𝑦𝑦𝑖
= 𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑇𝑄−𝐶𝑇
+ 𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑚
;
T
= 4278,56 ad.∙saat 
Avtomobillərin qəbulu-təhvili üzrə illik iş 
həcmi: 
𝑇
𝑄−𝑇
= 𝑁
𝑇𝑋𝑆
∙ 𝑑 ∙ 𝑡
𝑄−𝑇
; 
t
G-T 
= 
0,2 ad.∙saat;

T
= 388,96 ad.∙saat. 
Kuzovlarının korroziyaya qarşı emalı üzrə işlərin illik 
həcmi: 
𝑇
𝐾𝑄
= 𝑁
𝐾𝑄.𝑔
∙ 𝑡
𝐾𝐺
;
t
KQ
= 
3 ad.∙saat; 
T
= 1029,6 ad.∙saat. 
Avtomobillərin korroziyaya qarşı emala illik gəlmələr 
sayı: 
𝑁
𝐾𝑄.𝑔
= (0,2 … 0,3) ∙ 𝑁
𝑇𝑋𝑆
; 
N
= 343,2 gəlmə 
Satışdan qabaq hazırlıq üzrə işlərin illik 
həcmi: 
𝑇
𝑆𝑄
= 𝑁
𝑠𝑎𝑡
∙ 𝑡
𝑆𝐺
;
T
= 0 ad.∙saat; 
t
SQ
 = 
3 ad.
∙
saat 
Köməkçi işlərin illik 
həcmi: 
𝑇
𝐾𝑀
= 𝑇 ∙ (0,15 … 0,15)
; 
T
= 5251,30 ad.
∙
saat; 
k
= 0,1 
Kommersiya məqsədli yuma işləri üçün işçi postların 
sayı: 
Sutkalıq gəlmələrin 
sayı: 
𝑁
𝑆
= 𝑁
𝑦𝑦𝑖.𝑔
𝑚
𝐷
𝑖𝑖
⁄
;
N
= 63,77 
𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑚.𝑠𝑢𝑡
= 𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑚
𝐷
𝑖𝑖
⁄
;
T
= 12,75 ad.∙saat 

---

105 
𝑋
𝑦𝑦𝑖
𝑚
=
𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑚.𝑠𝑢𝑡
∙ 𝜑
𝑚
𝑇
𝑛.𝑢𝑧 
∙ 𝑁
𝑦𝑔
∙ 𝜂
𝑝
; 𝑋 = 0,61 𝑝𝑜𝑠𝑡
𝜑
= 1,3;
T
n
= 8;
N
yg
= 4;
η
= 0,85 
TQ və CT-dən qabaq yığışdırma-yuma işləri üçün işçi 
postların 
sayı: 
𝑋
𝑦𝑦𝑖
𝑇𝑄−𝐶𝑇
=
𝑇
𝑦𝑦𝑖
𝑇𝑄−𝐶𝑇
∙ 𝜑
𝐷
𝑖𝑖
∙ 𝑇
𝑛
∙ 𝐶 ∙ 𝑃
𝑝 
∙ 𝜂
𝑝
; 𝑋 = 0,19 𝑝𝑜𝑠𝑡
Kuzovun korroziyaya qarşı emalı üçün postların sayı: 
𝑋
𝐾𝑄
=
𝑇
𝐾𝑄
∙ 𝜑
𝐷
𝑖𝑖
∙ 𝑇
𝑛
∙ 𝐶 ∙ 𝑃
𝑝
∙ 𝜂
𝑝
; 𝑋 = 0,68 𝑝𝑜𝑠𝑡
𝜑
= 1,5;
η
= 0,85 
Köməkçi posların 
sayı: 
qəbul və təhvil postlarının sayı: 
𝑋
𝑄−𝑇
= 𝑇
𝑄−𝑇𝑝
∙ 𝜑 𝐷
𝑖𝑖
∙ 𝑇
𝑛 
∙ 𝐶 ∙ 𝑃
𝑝
∙ 𝜂
𝑝
⁄
; 𝑋 = 0,19 𝑝𝑜𝑠𝑡
Rəngləmə sahəsində köməkçi postların 
sayı: 
𝑋
𝐾𝑀
= (2 … 4) 𝑋
𝑅
;
X
= 6 
Gözləmə və saxlama avtomobil-yerlərin sayının 
təyini. 
TQ və CT üçün gözləmə avtomobil-yerlərin 
sayı: 
𝑋
𝐺𝑍𝑀
= 𝑋 ∙ 0,5
;
X
= 9,5 avt.
∙
yer 
Təhvilə hazır avtomobillər üçün saxlanma avtomobil-yerlərin 
sayı: 
𝑋
𝐻𝐴𝑍
= 𝑁
𝑆.𝐺 
∙ 𝑇
𝑜𝑙
𝑇
𝑇
⁄
; 𝑋 = 3,75 avt.∙ yer
Sutkalıq gəlmələr sayı: 
𝑁
𝑆.𝐺
= 𝑁
𝑆𝑇𝑂
∙ 𝑑 + 𝑁
𝐾𝑄.𝑔
𝐷
𝑖𝑖
⁄
; 𝑁 = 7,51 gəlmə

---

106 
Mağazanın açıq dayanacağında avtomobil-yerlərin 
sayı: 
𝑋
𝑚𝑎𝑞.𝑑 
= 𝑁
𝑠𝑎𝑡
∙ 𝐷
𝑒
𝐷
𝑖𝑖.𝑚𝑎𝑞
⁄
; 𝑋 = 0 avt.∙ yer
D
e 
= 
15;
D
ii
.
maq 
= 305 
İstehsalat sahələrində fəhlələrin yekun say cədvəli və minimal 
sahələr. 
İşlərin adı 
Texnoloji fəhlə 
sayı,
P
T
Şöbənin
sahəsi, m
2
Sex işləri 
aqreqat-mexaniki 
3 
39 
elektrotexniki 
1 
10 
qida sistemi 
0 
3 
şinmontaj-vulkanizasiya 
1 
15 
misgər-radiator 
0 
2 
akkumulyator 
0 
5 
armatur
0 
3 
üzçəkmə
1 
15 
qaynaq
0 
5 
tənəkə
0 
2 
təmir-tikinti 
0 
3 
boruçəkmə 
0 
3 
plastik kütlə
materiallarının təmiri 
1 
15 
Cəmi
7 
105 
Avtomobilin uzunluğu 4,8 m, eni 1,82 m;
f
a
= 8,736 
m
2
İstehsalat zonalarında fəhlələrin yekun say cədvəli və minimal 
sahələr. 
İşlərin adı 
Minik avtomob.üçün 
Zonaların 
sahəsi 
Texnoloji 
fəhlə sayı 
Postların 
sayı 
P
T
X 
m
2
Post işləri 
Yuma zonası 
1 
1 
52,42 
Diaqnostika zon. 
1 
1 
52,42 

---

107 
TQ zonası 
4 
4 
209,66 
Yağlama zonası 
1 
1 
52,42 
CT (qovş., sist. 
və aqreq. təm.) 
2 
2 
104,83 
Rəngsaz zonası 
3 
3 
157,25 
Kuzov zonası 
5 
4 
209,66 
İdarə olunan təkər. 
qurul. buc. 
nizaml. 
1 
1 
52,42 
Tormozların təm. 
və nizamlanması 
1 
1 
52,42 
Elektrotexniki 
1 
1 
52,42 
Qida sist. cih. təm. 
1 
1 
52,42 
Akkumulyator 
0 
0 
Üzçəkmə 
0 
0 
Şin
0 
0 
Korroziyaya qarşı 
0 
0 
Gəmi
21 
20 
1048,32 
Hesablama nəticələrinin təhlilinə əsasən və fəaliyyət göstərən 
TXS-də tələbata uyğun olaraq mövcud şəraitə görə istehsalat 
otaqlarının tərkibi və sayı müəyyənləşdirilmişdir. Eksplikasiya 
tərtib edilmişdir. 
Dərinləşdirilmiş diaqnostika TQ və CT postlarında müvafiq 
diaqnostika cihazlarının tətbiqi ilə təşkil olunur. 
Layihədə üzçəkmə işlərinin ayrılıqda üzçəkmə istehsalat 
sahəsində aparılması nəzərdə tutulur. 
Mövcud TXS-də texnoloji prosesə bütövlükdə tam əməl 
olunduğundan təklif olunan rekonstruksiya variantında əsaslı 
vəsait qoyuluşunu optimallaşdırmaq məqsədilə funksional prosesə 
xələl gətirmədən ayrılıqda istehsalat sahələri aşağıdakı iş növləri 
üçün nəzərdə tutulur: 

kuzov, armatur (qaynaq-tənəkə işləri); 

rəngləmə; 

üzçəkmə; 

qovşaq, sistem və aqreqatların təmiri; 

---

108 

elektrotexniki (akkumulyator batareyalarının texniki xidməti 
də daxil olmaqla); 

şinmontaj, təkərlərin balanslaşdırılması, kamerlərin təmiri; 

plastik kütlədən olan hissələrin (bufer və s.) təmiri;