Gülşən Orucova, Nərminə Qaragözova, Rafiq İsmayılov, Zahid Xəlilov

DƏRSLƏRİN 
PLANLAŞDIRILMASI
Dərslərin saatlar üzrə bölgüsü zamanı Azərbaycan dili üzrə tədris planı nəzərə
alınmışdır. 2-ci sinif üçün tədris planında Azərbaycan dili fənninə gündə iki saat,
həftədə 10 saat olmaqla ildə 340 saat ayrılmışdır.
Dərslik müəllifləri hər bir dərsin məzmununu planlaşdırarkən çalışmışlar ki, saatlar
üçün nəzərdə tutulan fəaliyyət növləri fərqli olsun. 
Dərslik və iş dəftərində mətnlərin oxunması ilə bağlı dərslər dinləmə və danışma
fəaliyyətləri ilə sıx inteqrasiyanı nəzərdə tutur.
Bir sıra hallarda tədqiqatın aparılması üçün qruplara verilən materiallar (mətnlər,
cümlələr, sözlər) vəsaitdə öz əksini tapmır. Müəllimlər bu materialları öz seçimləri
əsasında hazırlamalıdırlar. Vəsait müəllifləri, ilk növbədə, dərsin sxemini açmağa və
dərs mərhələlərinin ardıcıllığını göstərməyə çalışmışlar.
Hər bir bölmənin əvvəlində təqdim olunan dərslərin saatlar üzrə bölgüsünü dərslik
komplektinin həmin bölmə üzrə ümumi mündəricatı hesab etmək olar. Burada
dərslərin aid olduğu məzmun standartları, hər bir dərs üçün ayrılmış saat sayı, həmin
dərsin dərslikdə, iş dəftərində və müəllim üçün metodik vəsaitdə əksini tapdığı
səhifələr də göstərilmişdir. Bu hər bir bölmədə müxtəlif məzmun xətləri üzrə hansı
standartların daha çox əhatə olunduğunu görməyə imkan verir.
33
Çap üçün deyil

---

I bölmə
DƏYƏRLƏRİMİZ
Dərs
№
Mövzu
Məzmun standartları
Saat
sayı
Dərslik 
səh.
İş dəftəri
səh.
MMV
səh.
1.
Bilik günü
Səs və hərf
1.2.1, 2.1.3, 2.1.4,
2.2.4, 3.1.4, 4.1.1,
4.1.3
4
10-12
6
35
2.
Bayraqlar
1.2.1, 2.1.4, 2.2.1,
2.2.4, 4.1.3
4
13-14
7
38
3.
Üçrəngli bayraq
Sait və samit səslər
1.1.2, 2.1.2, 2.2.1,
3.1.3, 4.1.1
4
15-16
7
39
4.
Əbədi məşəl
Heca
1.1.2, 3.1.2, 3.1.1,
3.1.5, 4.1.1
4
17-18
8
41
5.
Vətən
1.1.2, 1.2.1, 1.2.3,
2.1.2, 2.1.3, 2.1.4,
3.1.4, 4.1.1
4
19-20
10
43
6.
Rənglərin anası
Sözün sətirdən-sətrə
keçirilməsi
2.1.2, 2.1.3, 2.2.1,
2.2.4,  3.1.1, 4.1.1,
4.1.3
4
21-23
11
45
7.
Novruz bayramı
1.1.2, 2.1.2, 2.2.1, 
3.1.4, 3.1.6
4
24
13-14
47
8.
Azərbaycan əlifbası
Lüğətdən istifadə
1.2.1, 2.2.1, 2.2.4,
3.1.1, 4.1.3
4
25-26
15
49
9.
Qədim xalça
1.1.1, 1.2.1, 2.2.1
2
27
17
51
10.
Çahargah əfsanəsi
1.1.2, 1.2.3, 2.1.4,
2.2.1, 2.2.3, 2.2.4,
2.2.5, 3.1.1, 3.1.5
6
28-31
18
53
11.
Ümumiləşdirici təkrar
1
32
54
12.
Bölmə üzrə
qiymətləndirmə
1
20-21
54
Yekun
42
saat
Çap üçün deyil

---

Dərs 1. BİLİK GÜNÜ (4 saat)
Diaqnostik qiymətləndirmə. Sual: – Yay tətilini necə keçirdiniz?
Şagirdlər yay tətilini necə keçirdikləri haqqında danışırlar. Sonra isə onlara bu haqda bir
neçə cümlədən ibarət inşa yazmaq tapşırılır.
Motivasiya.
Şagirdlərə belə bir sualla müraciət olunur: 
–  Bu gün hansı gündür? Nə üçün bu gün bayram günü kimi qeyd olunur?
Şagirdlərin cavablarından sonra müəllim aşağıdakı sualları verir:
– Keçən ilin bu gününü necə xatırlayırsınız? 
– Bugünkü gün keçən ilin bu günündən nə ilə fərqləndi?
Müəllim yazı taxtasına ağac şəkli çəkir, gövdəsinə “15 sentyabr” yazır və soruşur:
– Ağacın budaqlarına hansı sözləri yaza bilərik? 
(Ehtimal ki, budaqlara şagird və tələbə sözlərindən əlavə, müəllim, məktəb, bilik, elm,
təhsil kimi sözlərin də yazılması təklif olunacaq.) 
Müəllim – məktəb – bilik arasındakı əlaqə açıqlanır. 
Tədqiqat sualı:
– Məktəbə getmək, təhsil almaq nə üçün vacibdir?
Tədqiqatın aparılması. 
Qruplarla iş. 
Şagirdlər verilmiş suallar əsasında öz fikirlərini iş vərəqlərində qeyd edirlər.
I qrup. 1-ci sinifdə Azərbaycan dilindən aldığınız biliklər həyatda sizə necə kömək edir?
II qrup. 1-ci sinifdə riyaziyyat fənnindən aldığınız biliklər həyatda sizə necə kömək edir?
III qrup. 1-ci sinifdə həyat bilgisi və informatika fənlərindən aldığınız biliklər həyatda sizə
necə kömək edir?
IV qrup. Digər fənlərdən aldığınız biliklər həyatda sizə necə kömək edir?
Müəllimin nəzərinə: Qruplar təqdimat hazırlayarkən çalışmaq lazımdır ki, şagirdlər aldıqları
bilikləri gündəlik həyatda necə tətbiq etdikləri haqda danışsınlar.
Məlumat mübadiləsi və müzakirənin təşkili.
Qrupların təqdimatı dinlənilir və müzakirə
olunur. Dərslikdən “Bilik günü” (səh. 10) mətni oxunur. Dərsliyin 10-11-ci səhifələrindəki 1-6-cı
tapşırıqlar yerinə yetirilir.
Məzmun standartları 
Təlim məqsədləri
1.2.1. Müşahidə etdikləri, eşitdikləri və
oxuduqları haqqında  danışır. 
Mətndə oxuduğu məlumatları genişləndirə -
rək izah edir.
2.1.3. Öyrəndiyi yeni sözlərdən nitqində
istifadə edir.
Öyrəndiyi yeni sözləri cümlələrdə mənasına
uyğun işlədir. 
2.1.4. Yaxınmənalı və əksmənalı sözlərdən
nit qində istifadə edir.
Mətndə rast gəldiyi yeni sözlərin əksmənalı
qarşılığını mü əy yən edir.
2.2.4. Mətndəki  əsas  fikrə münasibətini
bildirir.
Mətndəki əsas fikrə uyğun gələn atalar
sözünü seçir.
3.1.4. Müşahidə və təəssüratlar əsasında
kiçikhəcmli inşalar yazır.
Gördüklərini və təəssüratlarını yazılı şəkildə
ifadə edir.
4.1.1. Sait və samit səsləri fərqləndirir.
Sözləri tələffüz edərək tərkibindəki səsləri
fərqləndirir.
4.1.3. Rast gəldiyi yeni sözlərin yazılış və
tələffüz qaydalarını müəyyənləşdirmək
üçün lüğətdən istifadə edir. 
Sözlərin deyilişi ilə yazılışı arasındakı fərqi
müəyyənləşdirir.
Dərslərin planlaşdırılması
ДЯЙЯРЛЯРИМИЗ
35
Çap üçün deyil

---