Gülxani pənah salatin əHMƏdli səNƏT, SƏNƏtkar
Yüklə 3,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
Sənət, sənətkar və zaman 565 keçmişimizi, öz mənəvi dəyərlərimizi, öz mədəniyyətimizi olduğu kimi təhlil edib xalqımıza, millətimizə və gələcək nəsillərə çatdırmağa qadirik». Heydər Əliyev xalq ədəbiyyatına, onun zəngin mənəvi ir- sinə qayğıyla yanaşdığı kimi, klassik sənətkarlarımızın da ya- radıcılığının təbliğinə, onların müasir gənclik üçün təbliğinə də həmişə diqqətlə yanaşıb. Əsərlərinin nəşri, yaradıcılığının tədqiqi ilə yanaşı onların Bakının, şairlərin doğulduğu bölgələrin mərkəzi yerlərində möhtəşəm abidələrini ucaltdırdı. Nizaminin, Füzulinin, Nəsiminin, N.Nərimanovun, C.Cabbarlının, S.Vurğunun, Ə.Vahidin, M.Ə.Sabirin, M.F.Axundovun, M.Müşfiqin və adını çəkmədiyim onlarca sənətkarımızın heykəlləri qoyulub, adlarına küçələr, bağlar, parklar salınıb. Ölkədən kənarda da adları əbədiləşdirilir. Dünya şöhrətli dahi sənətkar Nizaminin Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Sankt-Peterburqda abidəsi qoyuldu və təntənəli açılışı oldu. Onun Nizami haqqında dəyərli fikirləri ədə- biyyatımızın klassik dövrünə dəyəri kimi də qiymətləndirilə bilər: «Bütün Azərbaycan xalqı Nizami ilə fəxr edir. Onun yazdığı əsərlər bütün dünyada məşhurdur. Təsəvvür edin, 850 il bundan öncə bu qədər böyük əsərlər yaratmaq!.. Bu əsərlər təkcə şeirdən ibarət deyildir, onların hər birində böyük elm var, böyük fəlsəfə, dahi fikirlər var. Buna görə onun əsərləri də yaşayır. Özü də yaşayır». Şəhərin mərkəzində abidəsi ucaldılan Nizami Azərbaycan ədəbiyyatının dahi ustadıdır. Heydər Əliyev Məhəmməd Füzulinin irsinin tədqiqi, nəşri sahəsində çox iş görüb, onun qüdrətli bir sənətkar kimi dünyada tanınmasıyla fəxr edən dövlət başçısı idi. 1994-cü ildə Füzulinin 500 illik yubileyi təkcə Azərbaycanda deyil, dünyanın çox yerində keçirildi, İranda, İraqda keçirilən, Bağdad və Kərbəlada keçirilən yubiley tədbirlərində Ədəbiyyat Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 566 və İncəsənət xadimlərimizin böyük bir qrupu və prezident H.Əliyev Rusiyada, Türkiyədə keçirilən tədbirlərdə şəxsən özü iştirak etdi. Orta Asiya respublikalarında, Avropanın bir sıra ölkələrində, Danimarkada, Kanadada keçirilən şairin 500 illik yubileyində xaricdə yaşayan soydaşlarımız da yaxından iştirak edirdi. YUNESKO-nun xətti ilə keçirilən Füzulinin əsərlərinin sərgisi dünya xalqlarına Azərbaycan ədəbiyyatının nələrə qadir olduğunu sübut edən faktlar idi. Yubileyin təşkilat komissiyasının iclasında H.Əliyev böyük sənətkarın layiqli qiymətini verdi: «...Məhəmməd Füzulinin həyatı da, bütün yaradıcılığı da həm yüksək mənəviyyat, həm yüksək fəlsəfədir, həm də insanlara mənəvi, estetik qida verən bir mənbədir... Biz Məhəmməd Füzuli ilə fəxr edirik. ... biz millətimizdən danışarkən deyirik ki, 500 il bundan öncə yaşamış azərbaycanlı Məhəmməd Füzuli dünya mədəniyyətinə öz böyük töhfəsini veribdir. Məhz Füzulinin yaradıcılığı və əsərləri ilə göstəririk ki, xalqımız hansı zənginliyə, hansı mədəniyyətə, hansı mənəviyyata, hansı elmə malikdir». Heydər Əliyev şairin 500 illik yubileyi ilə bağlı «Füzuli adına Beynəlxalq Mükafatın təsis edilməsi haqqında», «Füzuli ensiklopediyasının yaradılması haqqında», «Azərbaycan Respublikası Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar İnstitutuna Məhəmməd Füzulinin adının verilməsi haqqında çox mühüm sənədləri imzalamaqla ədbiyyatımıza, klassik irsimizə öz hörmət və ehtiramını ifadə etmiş oldu. Böyük tarixi şəxsiyyət Azərbaycan elminin, mədəniyyə- tinin, maarifinin, eləcə də ədəbiyyatının inkişafında müstəsna xidmətləri olan C.Məmmədquluzadə kimi xadimlərimizin ədəbi irsinə, həyatına, fəaliyyətinə yüksək dəyər verir. Cəlil Məmmədquluzadənin Bakıda böyük təntənə ilə qeyd olunan 125 illik yubileyində çıxış edərkən dövlət başçısı fəxrlə Sənət, sənətkar və zaman 567 «C.Məməmdquluzadə Azərbyacan tarixində görkəmli yer tutmuş dahi bir insan, yazıçı, publisist, filosof, mütəfəkkir, xalqımızın mədəniyyətini çox zənginləşdirmiş bir şəxsiyyətdir. O, ədəbiyyatımızın, mədəniyyətimizin klassikidir. Eyni zamanda o, bizim müasirimizdir, o, bu gün də bizimlədir, bizim sıralarımızdadır. Bizimlə bərabər Azərbaycanın müstəqilliyinə sevinir və bizimlə bərabər Azərbaycan Respublikasının daim müstəqil dövlət olması uğrunda öz yaradıcılığı ilə, qoyduğu mənəvi irslə çalışmaqdadır»,- deyir. Onun «Molla Nəsrəddin» curnalı ilə bağlı fəaliyyətini, bu curnalın dünyada məşhurluğunu, yaratdığı ölməz səhnə əsərlərinin kamil ideya- məzmun keyfiyyətlərinin bir ədəbiyyatşünas kimi də düzgün təhlilini verən prezident H.Əliyev onun ev muzeyinin açılmasıyla bağlı verdiyi fərmanın yerinə yetirildiyini, heykəltaraş Mirqasımovun yaratdığı abidəsini layiqincə dəyərləndirdi və Bakıda da onun heykəlinin qoyulmasının vacibliyini söylədi. Əliağa Vahidin-Füzuli ədəbi irsinin əsrimizdə davamçısı qəzəlxan şairin, qüdrətli qəzəl ustası kimi tanınmış sənətkarın 1996-cı ilin avqustunda 100 illik yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd edildi. «Vahid böyük xəzinədir. Xalqımız Vahidi həmişə sevibdir. Onun sağlığında da, o, həyatdan gedəndən sonra da Vahidin qəzəllərinə çox gözəl mahnılar bəstələnibdir» sözlərini hörmətli prezident yubiley gecəsində çıxışında bildirirdi. H.Əliyevin əsrimizin böyük dramaturqu C.Cabbarlının 1982-ci ildə abidəsinin açılışında dediyi dəyərli fikirləri C.Cabbarlı haqqında yazılmış cild-cild kitablara bərabərdir: «Cəfər Cabbarlının simasında Azərbaycan mədəniyyəti elə bir yeni sənətkar tapdı ki, onun üçün ədəbiyyat və sənət yalnız real həyatı əks etdirmək vasitəsi deyildi. Həm də həyatın mürəkkəb inkişafına fəal müdaxilə etmək vasitəsi idi. Şair, nasir və Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli 568 dramaturq C.Cabbarlının yaradıcılığı çoxşaxəlidir. Onun gördüyü işlər sözün əsl mənasında yorulmaz əmək fədaisinin hünəridir». Nəriman Nərimanovun, Nəsiminin, Vaqifin Şuşadakı məqbərəsinin, Naxçıvanda Hüseyn Cavidin məqbərəsinin açı- lışında şəxsən özü də iştirak edən dövlət başçısı həmişə ədəbi mühitlə sıx əlaqə yaratmış, Azərbaycan mədəniyyətinə, ədəbiyyatına bağlı olduğunu işiylə, fəaliyyətiylə sübut etmişdir. XX əsrin böyük ədibi, repressiyaya məruz qalmış Sibirdə vəfat etmiş, böyük irsi talanmış, məhv edilmiş, böyük sənətkar Hüseyn Cavid irsinə, şəxsiyyətinə prezidentin göstərdiyi qayğı və diqqət repressiyaya məruz qalmış yüzlərcə ədib və şairlərimizə hörmət və ehtiram kimi dəyərləndirilməlidir. Sovet imperiyasının qılıncının kəskin dövründə belə ədəbi irsimizə, mədəniyyətimizə, ədəbiyyatımıza çətinliklə də olsa öz qayğı və köməyini əsirgəməyən Prezident müstəqil Azərbaycan dövlətinin rəhbəri kimi yenidən hakimiyyətə gələndə sanki illərlə ürəyində yatıb qalmış arzularını həyata keçirmək üçün yorulmadan işə girişdi. Hələ 1982-ci ildə Cavidin cənazəsini Azərbaycana gətirdən, onun Naxçıvanda da dəfnini məsləhət bilən prezident H. Əliyev 1981-ci ildə onun 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında qərar qəbul etmişdi. Şairin məzarı üstündə tikiləcək məqbərənin kağız üstündə qalmasına səbəb ölkə başçısının 1982-ci ildə Moskvaya aparılması, orada işləməsi, dəfələrlə bu məsələylə bağlı müəyyən işlər görsə də, Azərbaycanda rəhbərlik edən kəslərin «bunun mahiyyətini, əhəmiyyətini dərk edə bilməməsindən» məsələni yubatdılar. Bunu təəssüflə qeyd edən dövlət başçısı 1996-cı ildə özünün fəaliyyəti dövründə Hüseyn Cavidə qoyulan məqbərənin açılışında iştirak etdi, bu böyük sənətkarın XX əsr ədəbiyyatının inkişafında xidmətlərini dilə gətirdi, onun Yüklə 3,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|