Sənət, sənətkar və zaman
573
verilən yüksək qiyməti görürük. M.Dilbazinin 85 illik
yubileyində: «Şair olmaq asan deyil. Təkcə bizim xalqın
tarixində yox, bütün dünya xalqlarının tarixində şairlər,
yazıçılar, alimlər adətən kişilərdən olubdur. Ancaq qadın şairlər
xüsusi hörmətə malikdirlər. Onlar gərək nə qədər yüksək
istedada malik olsunlar ki, kişilərlə bərabər səviyyədə, bəlkə
onlardan da üstün səviyyəyə qalxaraq, şeirlər yazaraq, böyük
şairlər dəstəsinə qoşula bilsinlər», deyir,-qadın yazarlarımıza,
onların istedadına, qabiliyyətinə olan heyranlığını ifadə edir.
1991-ci ilin fevralında dünyasını dəyişən Mədinə Gülgü-
nün hakimiyyətdə olmasa da dəfn mərasimində fəxri qaro-
vulunda duran şəxsiyyətlərdən biri Heydər Əliyev oldu.
Naxçıvanda yaşasa da, özünə mənəvi borc bilib baş sağlığına
gələn Prezident Balaş Azəroğlunu bağrına basıb ona təsəlli
verdi. Ədəbiyyat xadimləri ilə görüşdü və bu, onun daima
qəlbində ədəbi mühitə bəslədiyi hörmət və ehtiramın nəticəsi
idi.
Hakimyyətə dönüşündən sonra da H.Əliyev Azərbaycan
ədəbiyyatına, mədəniyyətinə qayğısını əsirgəmədi. 90-cı illərin
əvvəllərində ölkədə hökm sürən özbaşınalıq, hərc-mərclik hər
sahədə olduğu kimi YB-nin fəaliyyətinə də böyük təsir
göstərdi. Dövlətdən gələn vəsaitin kəsilməsi ədəbi orqanların
fəaliyyətini iflic vəziyyətinə saldı. 1993-cü ildə müstəqil
Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçilən H.Əliyevin
köməyi ilə yenidən YB fəaliyyətə başladı, mətbu orqanları öz
himayəsinə götürdü. Həm Yazıçılar Birliyinin, onun yaşlı
üzvlərinin, eləcə də gənc ədəbi nəslin qayğısına qaldı,
Prezident təqaüdləri ayırdı, Xəlil Rza, Məmməd Araz kimi
istiqlal şairlərinə xüsusi qayğı və diqqət göstərdi.
1996-cı ildə keçirilən Türk dünyası yazıçılarının III
qurultayının işində iştirak etdi və bu qurultayın Azərbaycanda
Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli
574
keçirilməsini əlamətdar bir hadisə, Azərbaycan dövlətinə və
xalqına ehtiramın təzahürü kimi qiymətləndirdi. Çoxəsrlik
tarixə malik xalqlarımızın bəşər mədəniyyətinə verdiyi töhfələri
xatırlatdı, əsrlərin sınağında çox müharibələrdən, təcavüzlərdən
üzüağ çıxmış, bu gün böyük mədəniyyəti ilə dünya tarixinə
adını yazmış türkdilli xalqları birləşdirən kökə, soya, milli-
mənəvi bağlılıqlara, ən böyük milli sərvət olan dil məsələsinə,
onu yaşadan yazıçıların, şairlərin bu sahədəki böyük roluna
diqqəti yönəldən dövlət başçısı bununla öz tariximizi,
mədəniyyətimizi təbliğ etdiyimizi xatırladır. «Dədə Qorqud»,
«Manas», «Alpamış», «Koroğlu» kimi qüdrətli dastanlarımızı,
ortaq türk yazarlarımız Nizami, Yunis İmrə, Əlişir Nəvai,
Füzuli, Məhtimqulu, Abay və s. kimi böyük dühaların
yaratdığı, bəşər mədəniyyətinin zəngin sərvəti olan türk
ədəbiyyatının möhtəşəmliyini, türk ədəbi irsinin zamanın
dolaylarında uğradığı əzabları, müharibələri, lakin bütün
sınaqlardan keçib gəlib, dünyada özünəməxsus yer tutduğunu
xatırladır. Həmişə, hər dövrdə ədəbiyyatımızın Avropa, Rusiya
ilə ədəbi, mədəni əlaqələr saxladığını, Qərbin də həmişə Şərq,
«xüsusən türkdilli xalqların, müsəlman Şərqinin yaratdığı
böyük tarixi əsərlərdən istifadə etmiş» olduqlarını, Şərq-Qərb
mədəniyyətinin müsbət nəticələrini qeyd etməklə yanaşı müasir
siyasi durumu, müstəqilliyini əldə etmiş respublikamızın uğur-
ları ilə fəxr etdiyini görürük: «Milli azadlığın, sərbəstliyin,
müstəqilliyin xalqlarımıza bəxş etdiyi töhfələr göz qaba-
ğındadır. Ancaq biz bunun böyük gələcəyini də görürük.
Bunlardan da biri ondan ibarətdir ki, biz sərbəst, müstəqil
olaraq heç bir kəsdən, heç bir dövlətdən asılı olmayaraq, öz
istədiyimiz kimi əlaqələrimizi qururuq və əməkdaşlıq edirik,
milli ənənələrimizi, milli dəyərlərimizi, mədəniyyətimizi birlik-
də inkişaf etdirməyə çalışırıq. Türk dünyası yazıçılarının III
Sənət, sənətkar və zaman
575
qurultayı da ümumiyyətlə, belə bir qurultayın yaranması,
ənənəyə çevrilməsi də əldə etdiyimiz azadlığın, müstəqilliyin
bəhrələridir».
Müstəqilliyin əldə edilməsi uğrunda mübarizədə şair və
yazıçılarımızın rolunu yüksək qiymətləndirən dövlət başçısı
Məmməd Araz poeziyasına həsr olunmuş gecədə öz çıxışında
bu zəhməti, əməyi yetərincə qiymətləndirdi: «Dövlətimiz
müstəqil
dövlətdir,
formalaşır.
Onun
özünün
yüksək
mükafatları var. Ən yüksək mükafat təsis olunub-bu, «İstiqlal»
ordenidir. Kimə birinci çatmalıdır bu orden? Mən bir neçə
aydır bu haqda düşünürəm. Çox götür-qoy eləmişəm və xeyli
müddət bundan qabaq belə qərara gəlmişəm ki, bu orden bizim
şəxsiyyətlərimizə çatmalıdır. Şəxsiyyətlərimiz birinci növbədə
buna layiq görülməlidirlər... Azərbaycan xalqının milli azadlığı
uğrunda mübarizəsində xüsusi xidmətlərinə görə hörmətli
şairimiz Bəxtiyar Vahabzadə, hörmətli şairimiz Məmməd Araz
və çox hörmətli şairimiz mərhum Xəlil Rza bu ordenlə təltif
edildilər...ona görə də sizi təbrik eləyirəm, Məmməd Araz, səni
təbrik edirəm, Bəxtiyar, səni təbrik eləyirəm. Sizin uzun illər
həqiqətən xırda-xırda, misra-misra, damcı-damcı yaratdığınız
əhvali-ruhiyyə Azərbyacan xalqını gətirib bugünkü vəziyyətə
çıxartdı».
H.Əliyev hər bir istedadlı sənətkarın yaralıcılığı haqqında
geniş məlumata malik şəxsiyyətdir. Müasir poeziyanın
görkəmli nümayəndəsi N.Xəzri yaradıcılığı haqqında «Xalq
şairi N.Xəzri ədəbiyyatımızda öz layiqli yerini tutmuşdur.
N.Xəzri öz şeirlərində xalqımızın həm qəhrəman keçmişini,
həm də bugünkü həyatını və sabahını yüksək ustalıqla, fitri
sənətkarlıqla tərənnüm edir. Öz şeirlərində və poemalarında
şair cəmiyyətimizin inkişafı üçün, indiki nəslin tərbiyəsi üçün
birinci dərəcəli əhəmiyyəti olan problemlər qaldırır. Nəbi
Gülxani Pənah, Salatın Əhmədli
576
Xəzrinin lirikası, poemaları, bütün bədii əsərləri, publisistik
çıxışları ictimaiyyətimiz tərəfindən, xalqımız tərəfindən sevilir.
Onun əsərləri dillərdə əzbər olub, bir çox şeirlərinə musiqilər
bəstələnib, incəsənətimizi bəzəyən mahnılar yaranıb» fikirləri
onun hər bir sənət adamının ədəbi prosesimizdə gördüyü işi,
onun fəaliyyətinin qiymətləndirmək baxımından yetərlidir,
layiq gördüyü Müstəqil Azərbaycanın «Şöhrət» ordeni ilə təltif
etməsi dediyimizə əyani sübutdur.
60 illik yubileyi ilə bağlı xalq yazıçısı Anarın «İstiqlal»
ordeni ilə təltif etməklə onun həm yazıçı, həm dramaturq, həm
publisist kimi fəaliyyətinə, ölkəmizin inkişafında ictimai xadim
kimi fəaliyyətinə verilən yüksək qiymətdir. Bu münasibətlə
yazıçıya ünvanlanmış fikirləri 60-cılar nəslinə, onların ədəbi-
bədii yaradıcılığına hörmətin bariz ifadəsidir: «Siz 60-cı illərdə
ədəbiyyatımıza yeni ab-hava gətirmiş yazıçılar nəslinin
görkəmli nümayəndələrindən birisiniz. Müasirlərimizin zəngin
mənəvi aləmini, qayğı və problemlərini yüksək bədii səviyyədə
əks etdirən əsərləriniz daim ədəbiyyat həvəskarlarının diqqət
mərkəzində olmuşdur. Bəşəriliklə milliliyin üzvi vəhdətini
təşkil edən çoxcəhətli yaradıcılığınız cəmiyyətimizdə milli
şüurun aşılanmasına və xalqımızın bir çox ölkələrdə
tanınmasına xidmət etmişdir».
60-cılar nəslinin görkəmli nümayəndələri Rüstəm və
Maqsud İbrahimbəyov qardaşlarının yaradıcılığı, R.İbrahim-
bəyovun 60 illik yubileyindəki çıxışında dövlət başçısı 60-cı
illərin əvvəllərində ədəbiyyata gəlmiş R.İbrahimbəyovun «nəsr
əsərləri, kino əsərləri, səhnə əsərləri ilə Azərbaycan
mədəniyyətini» zənginləşdirməklə yanaşı «dünya mədə-
niyyətinə layiqli töhfələr» verdiyi, çox məhsuldar yazıçı,
dramaturq, kinossenarist olduğu, böyük oxucu auditoriyasına
malik olduğu, təkcə keçmiş Sovetlər ölkəsində deyil, dünyada
Dostları ilə paylaş: |