Guruh talabasi genetika va genomika fanidan tayyorlagan

F2 da beigilarning nisbatini 12:3:1 sxemada bo'lishi. Agar chatishtirish uchun tanlangan ota-ona formalar ham fenotip, ham genoti p jihatdan farq qilsalar, u holda F, da fenotiplar bo'yicha 12:3:1 nisbatda xilmaxillik hosil bo'ladi. Misol uchun yung rangi oq va qo'ng'ir, urg'ochi va erkak itlarning chatishishidagi birinchi va ikkinchi avlodini olsak. Birinchi avlodda erkak va urg'ochi itlar yungi oq rangda bo'ladi. M abodo F, dagi erkak va urg'ochi itlar o'zaro chatishtirilsa, u holda F2 dagi itlarning 12/16 oq vungli, 3/16 qora yungli, 1/16 qo'ng'ir yungli bo'ladi. Bu misolda dom inant ingibitor gen bir vaqtning o'zida yungdagi qora rangni hosil etuvchi (A), hamda qo'ng'ir rangni hosil qiluvchi (a) gen ta’sirini bo'g'adi Retsessiv epistazda retsessiv genlar gom ozigota holatda belgini bevosita rivojlantiruvchi dom inant genlar faoliyatini bo'g'adi. Retsessiv epistaz bir tom onlam a yoki ikki tomonlama bo'ladi. Bir tomonlama epistazda chatishtirishda qatnashgan bir organizmning retsessiv ingibitor genlari gomozigota holatda boshqa allel bo'lm agan dom inant gen ta’sirini to‘xtatadi.Chunonchi genoti p jihatdan farqlanuvchi fenotipi o‘zaro o ‘xshash oq rangli piyozboshlami chatishtirsak F, da oq piyozbosh, ularning o ‘zaro chatishishidan F 2 da 13/16 oq, 3/16 rangli piyozbosh hosil bo'ladi.

Retsessiv genlar gomozigota holatda chatishtirishda qatnashayotgan
ham changchi ham urug'chi organizmdagi allel bo'lm agan dom inant
gen faoliyatiga o'z ta’sirini ko'rsatishi mumkin. Bu hodisa ikki tomonlama
retsessiv epistaz deb nomlanadi. Kom plem entar irsiylanishdagi ko'rib
chiqilgan ikkita genoti pi har xil, lekin fenotip jihatdan o'xshash yumaloq
formali mevaga ega qovoqlami chatishtirish bunga yorqin misoldir. Mazkur
misolda yum aloq qovoqning bir xilida genoti p AAbb, ikkinchisida esa
аоВВ edi. Ulami chatishtirish natijasida hosil bo'lgan birinchi avlodda
qovoq mevasi gardishsimon shakldadir. Binobarin A- geni bb geni, Bgeni aa geni bilan genoti pda birgalikda bo'lgan taqdirda gomozigota retsessiv genlarning dom inant genlarga ta’siri tufayli yumaloq mevaga ega qovoqlar rivojlanadi. Retsessiv genlar geterozigota holatda bo'lganda esa A-Bb va AaB- genlar o'zaro ta ’siri oqibatida gardishsimon qovoq mevasi rivojlanadi. Retsessiv epistazga tabiatda uchraydigan b a’zi bir g'ayri tabiiy hodisalarni ham misol sifatida olish m um kin. Birinchi misol odam terisining qon rangi P : P, P, P4 genlar faoliyati tufayli rivojlanishi. Lekin bupoligenlar genoti pda retsessiv “aa” genlar gomozigota holatda bo‘lgan dafenotip o'z ta ’sirini namoyon eta olmaydi.Chunki aa genlar ingibitorlik rolini o'taydilar. Ikkinchi misol. Odamlarda 4 xil qon guruhi bo'lib, uning antigenlar O O -I, AA A O -II, BB, BO-III. AB-IV hisoblanadi. Lekin AB dominant genlar o 'z faoliyatini genoti pda hh ingibitor genlar bo'lmaganda ochiq bajaradilar. Aks holda hh gomozigota holatda yuqoridagi A-В genlar faoliyatini bo'g'adilar, oqibatda II. Ill, IV qon guruhlari o ‘rniga odamlarda birinchi qon guruhi rivojlanadi. Mazkur hodisani Hh ingibitorli IV qon guruhiga ega odamlar n ikohidan tug'ilgan farzandlar misolida ko'rish mumkin.