Haci fuad iZZƏt oğlu nurullayev şeyxüLİslamliq ziRVƏSİ: haci allahşÜKÜr paşazadə
Yüklə 3,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
ŞEYXÜLISLAM ALLAHŞÜKÜR PAŞAZADƏ 123 ən yüksək xitabət kürsülərindən etdiyi çıxış və məruzələrində dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırır, bölgəmizdə sülhün və əmin-amanlığın möhkəmləndirilməsi ilə bağlı geniş təbliğat işi aparır. Qarabağ probleminin sülh yolu ilə həll olunması üçün əlin- dən gələni əsirgəməyən Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə də- fə lərlə ermənilərin dini liderləri ilə görüşmüş, münaqişənin di- ni müstəviyə keçməsinə imkan verməmişdir. O, 1988-ci ildən baş layaraq erməni kilsəsinin rəhbərlərini Qarabağ məsələsi ilə bağlı konstruktiv dialoqa dəvət etmişdir. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həl lində və beynəlxalq aləmdə Ermənistanın təcavüzkar dövlət ki mi tanınmasında Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin rolu bö- yükdür. Şeyxülislam həzrətləri 1988-ci ildə I Vazgenlə ilk, 1993-cü ildə Ümumdünya Kilsələr Şurasının xətti ilə Cenevrədəki son görüşündə, həmçinin dünyanın mötəbər dini təşkilatlarının xətti ilə reallaşan çoxsaylı səfərlərində həmişə sülh tərəfdarı olduğu- nu bildirərək xatırlatmışdır: “Dini məfkurəyə xidmət edən şəxs milli təcridə, insan qırğınına xeyir-dua verə bilməz. Öz xalqının rifahına çalışan din xadimi başqa xalqlarla münasibətdə əda- lətsiz mövqe tutmamalıdır. Ermənilər azərbaycanlılara mü na- sibətdə bu vacib cəhətlərə məhəl qoymur və unudurlar ki, başqa xalqın torpaqlarına göz dikib işğalçılıq siyasəti aparmaqla gə- ləcək nəsillərini təhlükə altında qoyacaqlar. Azərbaycanlılar düşməni bağışlaya bilər, lakin heç vaxt əzəli torpaqlarını onlara verməz. Bu gün ermənilər işğal etdikləri tor- paqları həqiqi sahiblərinə qaytarmaqla gələcək nəsillərini xilas etmiş olarlar”. 84 Dünya miqyasında nüfuzlu təşkilatlardan biri olan İslam Konfransı Təşkilatı (indiki İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı) dünya siyasətinə təsir etməklə Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqla- rı nın azad olunmasına kömək edə bilərdi. Məhz Şeyxülislam hə z rətlərinin bu beynəlxalq qurum daxilində fəaliyyətləri nə- 84 Həmin mənbə, səh. 159-160. 124 ŞEYXÜLISLAMLIQ ZIRVƏSI: ti cəsində 1992-ci ildə İstanbulda keçirilmiş növbədənkənar və 1993-cü ildə Kəraçidə keçirilmiş növbəti konfransda İslam Konfransı Təşkilatı Ermənistanı təcavüzkar dövlət kimi tanıdı, er məni qoşunlarının Azərbaycan torpaqlarından çıxarılmasını tə ləb etdi. Konfransın qəbul etdiyi qətnamədə erməni təcavüzü pis lə- nil məklə yanaşı, Birləşmiş Millətlər Təşkilatından (BMT) tələb edildi ki, Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrinə əməl olunsun və onların tələbləri yerinə yetirilsin. BMT ilə yanaşı bəzi dövlətlərin, o cümlədən dünyanın he- gemon dövlətlərindən olan Rusiya ilə ABŞ-ın da Ermənistanı in diyədək təcavüzkar kimi tanımaması müqabilində İslam Konfransı Təşkilatının aydın və qəti mövqeyi Şeyxülislam həz- rət lərinin beynəlxalq səviyyədə Ermənistan-Azərbaycan, Dağ- lıq Qarabağ münaqişəsinin dinc yollarla həlli sahəsində yorul- maz fəaliyyətinin məntiqi nəticəsidir. İslam Konfransı Təşkilatının tamhüquqlu üzvü olan Azər- bay canı bu beynəlxalq quruma tanıdan, ölkəmizi İslam dövlətləri ailə sinə qovuşmasında məhz Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə müstəsna rol oynamışdır. Azərbaycanın uğurları naminə fəaliyyətini davam etdirən Şey xülislam Allahşükür Paşazadənin təşəbbüsü ilə 1994-cü ildə Ba kıda Ümumdünya İslam Xalq Rəhbərliyi İdarə Heyətinin növ- bəti toplantısı keçirilir. Toplantının Bakıda təşkil olunmasından məqsəd 35 ölkənin 60-a yaxın səlahiyyətli nümayəndəsinin Er- mənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nəti cə ləri ilə bilavasitə münaqişə bölgəsində tanış olması idi. Həmin ilin yayında Şeyxülislam həzrətləri əldə etdiyi uğurlara görə Azər- baycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif edilmişdir. Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin səyləri sayəsində Həcc ziyarətinə gedənlərin sayı 1989-cu ildə 3 nəfərdən 1999-cu ildə 1200 nəfərə çatdırıldı. Belə ki, Milli Məclis 1992-ci ildə “Dini etiqad azadlığı haqqında” qəbul etdiyi qanuna Şeyxülislam həzrətlərinin təkidi ilə 1996-cı ildə yenidən baxaraq dindarların ŞEYXÜLISLAM ALLAHŞÜKÜR PAŞAZADƏ 125 və dini idarənin fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsi barədə növbəti müddəalar əlavə etdi. Məhz bu müddəalar sayəsində Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə öz ali məqsədlərini qadağalarsız həyata keçirmək im- kanı qazandı. Bu gün imkan və istəyi olan hər bir Azərbaycan vətandaşı Həcc ziyarətinə istədiyi ildə gedə bilər. Bütün bu nailiyyətlər Şeyxülislam həzrətlərinin gərgin əməyi və fəaliyyəti nəticəsində əldə olunmuşdur. Şeyxülislam Hacı Allahşükür Paşazadə 20 Yanvar faciə si- nin, Xocalı soyqırımının ildönümləri, 31 Mart soyqırımı günü ilə bağlı mütəmadi olaraq dünya ölkələrinin dövlət başçıları, parlamentləri və xalqlarına, həmçinin nüfuzlu beynəlxalq təş ki- latlara müraciətlər ünvanlayır, onları Ermənistanın Azər bay ca na qarşı haqsız təcavüz və vəhşiliklərinə prinsipial hüquqi qiy mət verməyə, xalqımızın faciəsinə biganə qalmamağa çağırır. 1990-cı il 20 Yanvar faciəsinin canlı şahidi olan Şeyxülis- lam Allahşükür Paşazadə o günlərdə Azərbaycan xalqından öz köməyini əsirgəməmişdir. Məhz Şeyxülislam həzrətlərinin gös- tər diyi qətiyyət nəticəsində keçmiş SSRİ Müdafiə naziri D.Ya- zov öz əmrini geri götürmüş və şəhidlərin Dağüstü Parkda dəfn edil məsinə icazə vermişdir. Yüklə 3,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|