Haci fuad iZZƏt oğlu nurullayev şeyxüLİslamliq ziRVƏSİ: haci allahşÜKÜr paşazadə
Yüklə 3,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
ŞEYXÜLISLAM ALLAHŞÜKÜR PAŞAZADƏ 129 20 Yanvar şəhidlərinin Dağüstü Parkda dəfn mərasiminə həsr edilmiş mitinqdə Şeyxülislam həzrətləri xalqa müraciət edə rək deyirdi: “Xalqımız üç gündür ki, matəm içindədir. Xal- qın matəmi onun təhqirə qarşı qəzəbi, etirazı və nifrətinin ifa- də sidir. Mən sizin hüzurunuzda bütün Azərbaycan xalqının ira- dəsini ifadə edərək qoşunların Bakıdan təxirəsalınmadan çıxa- rılmasını tələb edirəm”. 87 Ölkənin ağır günlərində xalqın önünə çıxaraq bütün ağırlığı çiyinlərinə götürən Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə 20 Yanvar faciəsində bir ictimai lider, xalqın ürəyindəki sözlərin ifadəçisi və təcavüzə qarşı üsyan edən xalqın haqq səsiydi. Sovet qoşunları Azərbaycandan tez bir zamanda çıxarılmasa da hadi sə lərin sürətli inkişaf etməsi nəticəsində Qırmızı imperi- yanın da yaqları buz kimi əriməkdə idi. Çox keçmədi ki, Pribal- tika res publikaları öz müstəqilliklərini elan etdilər, Azərbaycan xalqı bü tün dünyada ən mübariz xalq kimi tanındı, bir il sonra isə - 1991-ci ildə SSRİ tamamilə süqut etdi. Faciə günlərində Şeyxülislam həzrətlərinin söylədiyi söz lər minlərin, milyonların ürəyində özünə yer tapdı. Uzun il lər dən sonra, nəhayət Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə öz cə sa rəti, qətiyyəti, elmi, fərasəti, müdrikliyi və ağlı ilə Qafqaz Mü səl- man ları İdarəsinin əvvəlki qüdrətini özünə qaytardı. Şeyxülislam həzrətləri müsəlman həmrəyliyi prinsipindən çıxış edərək qardaş İraq dövlətinin dünyadan təcrid edildiyi, blokada şəraitində olduğu çətin məqamlarda bu ölkəyə humani- tar yardımların çatdırılmasına nail olmuş, İraq xalqının yaşamaq hüququnun, sivilizasiyanın beşiyi sayılan bu ərazilərdə yerləşən müqəddəs ziyarətgahların, qədim tarixi abidələrin hifz olunması üçün dəfələrlə beynəlxalq təşkilatlar və dünya dövlət başçılarına müraciətlər etmişdir. Çeçenistan Respublikasına səfər edən Şeyxülislam Allahşü- kür Paşazadə çeçen xalqının müstəqilliyi və azadlığı uğrunda mübarizə aparan Şeyx Şamilin heykəli qarşısında dayanaraq bunları söyləyir: “O xalq Allah və bəşər qarşısında azaddır ki, 87 Həmin mənbə. 130 ŞEYXÜLISLAMLIQ ZIRVƏSI: onun istiqlaliyyət və müstəqilliyi var. İmperiya dağıldı. Bu, onun ərazisində yaşayan xalqlara tarixi bir imkan verdi – öz mənəvi dəyərlərinə malik olma imkanı. Bir-birinə yardımçı olmaqla bu imkandan millətinizin, torpağınızın mənafeləri naminə istifadə etməyinizdə bir olan Allah sizə yardımçı olsun!” 88 1994-cü ildə Çeçenistanın paytaxtı Qroz nı şəhərində “Ümum- qafqaz Evi” ideyasının reallaşdırılma sı məqsədi ilə görüş keçirilir. Bu ideyanı həyata keçirməklə Qafqaz xalqla rının mənafelərini qorumaq və Qafqazda münaqişələrə son qoy maq mümkün idi. “Dəyirmi masa” arxasında təşkil edilən gö rüş də Qafqazın bütün dövlətləri və konfederasiya rəhbərləri, gör kəmli din xadimləri və üləmaları iştirak edirlər. Qafqaz xalqlarının problemlərini müzakirə edən “Dəyirmi masa” 9 bənddən ibarət bəyannamə qəbul edir. Həmin bə yan- namədə deyilir: - Qafqaz Xalqları və Dövlətləri Konfederasiyasının yaradıl- ması zəruri hesab edilsin; - Beynəlxalq hüquq prinsiplərinə, xalqların özünü ida rə- etmə hüquqlarına, bir-birlərinin daxili işlərinə qarışmamaq, in san hüquq və azadlıqlarına riayət etmək prinsiplərinə sadiq qa lınsın; - Öz azadlığı və müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparan Qaf- qaz xalqları müdafiə edilsin; - Bütün mübahisəli məsələlər ədalət və humanizm prin sip- lərinə sadiqliklə, dinc vasitələrlə həll edilsin; - Qafqazın vahid təhlükəsizliyinin vahid sistemi yaradılsın; - Qeyri-Qafqaz dövlətlərinin bütün silahlı qüvvələrinin Qaf- qaz ərazisindən çıxarılması zəruri hesab edilsin; - “Qafqaz Evi” çərçivəsində Qafqaz Ali Dini Şurası yaradıl- sın; - Məsləhət Şurası, onun daimi fəaliyyət göstərən bürosu və Qafqaz Vahid İnformasiya Mərkəzinin yaradılması bəyan edil- sin. 89 88 Həmin mənbə, səh. 166. 89 Həmin mənbə, səh. 167. ŞEYXÜLISLAM ALLAHŞÜKÜR PAŞAZADƏ 131 Bəyannamənin yekdilliklə qəbul olunmasından sonra Çeçe- nistan müftisi Məmmədhüseyn Aslanbəyovun təklifi ilə Azər- baycan, Gürcüstan, Dağıstan, Kabarda-Balkar, Çeçenistan, İn- quşetiya, Qaraçay-Çərkəz və Adıgeyin din xadimləri tərəfindən Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə Qafqaz Xalqları Ali Dini Şurasının sədri vəzifəsinə seçilir. Bu arada qeyd etmək yerinə düşər ki, Şeyxülislam həzrətləri Çeçen-İçkeriya Respublikası- nın Milli qəhrəmanı və Qroznı şəhərinin fəxri vətəndaşıdır. Daim çeçen xalqının azadlıq mübarizəsini bütün dünyada mü dafiə edən Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə iştirak etdiyi tədbirlərdə, görüşlərdə və konfranslarda onların haqq savaşı haq qında ətraflı məlumat vermiş və Rusiyanın işğaçılıq si ya sə- tini hər zaman pisləmişdir. Hacı Allahşükür Paşazadənin Qafqaz Şeyxülislamı ola- raq fəaliyyətində mühüm istiqamətlərdən biri bölgədə sabitli- yin yaradılması istiqamətində sülhyaratma missiyası olmuşdur. Ötən əsrin 90-cı illərində sovetlər birliyinin çökməsindən son- ra Qafqazın qaynar bölgələrindən birinə çevrilmiş Çeçenistan və İnquşetiyada gərginliyin azaldılması yönündə Şeyxülislam həzrətlərinin gördüyü işlər həmin bölgənin vətəndaşları, habelə Yüklə 3,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|