Haci həSƏnov niyazi beynəlxalq biznes

                                                                                65 
 
 

 
Idarəedici və xidmətedici heyətə ixtisaslaşma tələbləri 

 
Digər resurslara kefiyyət tələbləri. 

 
Inşaat dövrü üçün plan. 
Iqtisadi cəhətdən idarə etmə. 

 
Gözlənilən satış həcmi (ən vacib mal və region hossələrinə ölünərək). 

 
Müəssisənin yaradılmasına çəkiləcək gözlənilən xərclər, gözlənilən cari 
illik xərclər (şərti-daimi inzibati- idarəetmə xərcləri) və s. 

 
Işçi qüvvəsi bazarının, xammal bazarının və əsas köməkçi materiallar 
bazaının inkişaf dərəcəsi. 

 
Mümkün investorlar(özəl kapital, inkişaf banklarının kreditləri və s.). 

 
Lahiyyəin maliyyə nəticəsi. 
Nəticədə harada informasiya qıtlığının olması müəyyən olunmalıdır. 
Lahiyyə araşdırmaları. 
Son lahiyyə araşdırmalarında əvvəlki mərhələlərin elementlərindən istifadə 
edirlər. Adətən son lahiyyə araşdırmaları aşağıdakı mərhələlərdən ibarət olur. 

 
Texniki-iqtisadi təhlil 

 
Maliyyə təhlili 

 
Ümumiqtisadi təhlil 
Texniki –iqtisadi təhlil ilk növbədə texniki icra olunma məsələləri ilə, satış və 
tədarük bazrları, seçilmiş texnikaya və yerə əsaslanan resurslara ehtiyac 
məsələləri ilə bağlıdır. Əsasən aşağıdakı məsələləri araşdırmaq lazımdır: 
(1)
 
Lahiyyəin yaranma tarixi 

 
Lahiyyəin təşəbbüskarının adı və ünvanı 

 
Təşəbüskarlığın sahəsi və məqsədləri 

 
Lahiyyəin istiqaməti ( satışa və ya xammal bazasına) 

 
Lahiyyəin siyasi  -iqtisadi dəstəyi (burada inkişaf planına 
uyğunluq, dövlət yrdımının olması və s kimi məsələlərə baxılır.). 
(2)
 
Satış bazarı və istehsal gücləri 

 
Bütün region və ya iqtisadiyyat üçün illik tələb 

 
Sahənin ixracı 

 
Sahənin məhsullarının idxalı 

 
Satış bazarında inkişaf tendensiyası 

 
Istehsalat proqramı 

 
Tam istehsalat gücü və onun bütün bazarın həcmi ilə müqayisəsi 
(3)
 
Material və digər ehtiyatların bazarı 

 
Xammalın ümumi mövcdluğu, əsas və kömkçi materialların, 
komplektləşdirici materialların mövcudluğu ( bu zaman vacib yeri 
ictimai kommunikasiyaların mövcudluğu tutur, məsələn, su, 
elektrik) 

 
Tədarük bazarlarında inkişaf tendensiyası (qiymət və həcm) 

 
Ehtiyatlara ehtiyacın konkretləşdirilməsi 

 
Importa dair xüsusi qaydalar (kontiqent, gömrük, valyuta) 

---

                                                                                66 
 
 
(4)
 
Yer. Burada müəssisənin dəqiq yerləşdiyi yer göstərilməlidir. Və 
aşağıdakı məlumatlar öz əksini tapmalıdır 

 
Iqlim 

 
Inşaat aparılacağı təqdirdə torpaqla təmin olunma imkanı 

 
Ətraf mühitin çirklənmə dərəcəsi və onun mümkün səviyyəsi 

 
Xammal və digər tədarük mallarına yaxınlıq dərəcəsi. 

 
Satış bazarına yaxınlıq 

 
Regionda iş qüvvəsinin potensialı 

 
Nəqliyyat sistemi 
(5)
 
Lahiyyəin texnikası 

 
Seçilmiş istehsal metodu 

 
Zəruri avadanlıq 

 
Lazimi mühəndis təminatı 
(6)
 
lahiyyəin hüquqi və təşkilati forması və təşkilatalanmaya çəkiləcək 
ümumi xərclər. 
(7)
 
Lahiyyə üçün lazım olan işçi qüvvəsi. Bu zaman ixtisaslı və qeyri 
ixtisaslı kadrları və menecerləri fərqləndirirlər. Həmçinin xarici 
işçilərin sayı və onlara işləmə icazəsinin verilməsi də nəzərə 
alınmalıdır. 
(8)
 
Lahiyyənin həyata keçmə müddətinin planlaşdırılması. 

 
Inşaat mərhələlərinin müddəti 

 
Müxtəlif mərhələlərin keçirilmə müddəti 

 
Sınaq buraxılışlarının keçirilmə müddəti. 
Maliyyə təhlili aşağıdakı müddəaları özündə birləşdirir. 
1.
 
Daxilolma və ödəmələrin axınının ümumi təsviri 
2.
 
Maliyyələşmə mənbələrinin göstərilməsi(özəl və ya borc kapitalı) 
3.
 
Likvdliyin təhlil olunmasl üçün pul axınlarının icmalının təqdim 
olunması 
4.
 
Mənfəət və ziyanın və plan balanslarının hesabatı 
5.
 
İqtisadi səmərəliliyin hesablanması üçün pul axınlarının icmalının 
təqdim olunması. 
6.
 
İnvestisiya hesablamalarının standart meyarlarının köməyi ilə 
lahiyyənin qiymətləndirilməsi. 
Ümumiqtisadi təhlil aşağıdakıları özündə birləşdirir. 
1. Ümumi iqtisadi şəraitin açıqlanması 
2. Köçürmələr və maliyyə təhlilində diqqətsiz qalan milli iqtisadiyyata 
təsirsin sistematik izahı 
3. Milli iqtisadi subyektlərə aid poektin xərcləini və gəlirlərini təqdim 
etmək. 
4. Milli ” iqtisadi meyarlar əsasında lahiyyənin xərc və nəticələrinin 
yenidən qiymətləndirilməsi 
5. İnvestiiya hesablamalarının ümumiqtisadi meyarlarının köməyi ilə 
lahiyyənin qiymətləndirilməsi. 
Nəhayət ümumi nəticələr müəyyən olunur: 

---