Sönən mexaniki və elektromaqnit rəqsləri.
Məcburi rəqslər. Məcburi elektromaqnit və mexaniki rəqslərin diferensial tənliyi. Dəyişən cərəyan. Rezonans.
Sönən rəqslər
Rəqslərin sistemin enerji itirməsi nəticəsində zaman keçdikcə zəifləməsi rəqsin sönməsi adlanır.
Rəqs sisteminin effektivliyi
Sinusoidal qüvvənin təsiri ilə baş verən məcburi rəqslər
Məcburi rəqslər xarici periodik qüvvənin təsiri ilə baş verən rəqslərə deyilir. Biz məcburedici qüvvənin harmonik qanunla dəyişdiyi xüsusi hala baxacağıq:
Mexaniki ossilyatora kvazielastiki qüvvənin, sürtünmə qüvvəsinin və xarici periodik qüvvənin təsir etdiyi hal üçün Nyutonun ikinci qanununu aşağıdakı kimi yaza bilərik:
Bu tənliyin həlli aşağıdakı kimi ifadə oluna bilər:
( Məxrəcin birinci tərtib törəməsi
qiymətində sıfıra bərabər olur).
Sönən elektromaqnit rəqsləri
Rəqs konturunda aktiv müqavimət olan hal üçün rəqsin diferensial tənliyi aşağıdakı kimi olacaqdır.
Burada
Mexaniki rəqslərə anoloji olaraq bu halda rəqs sisteminin effektivliyi üçün alırıq:
Məcburi elektrik rəqslərinin diferensial tənliyi.
Bu halda məcburedici qüvvə rolunu kontura tətbiq edilən xarici e.h.q. və ya gərginlik oynayır U= Um cosωt. Odur ki, konturdakı rəqslərin tənliyi aşağıdakı kimi olacaqdır.
Kondensatorun yükü ulə gərginlik arasındakı fazalar fərqini α – ilə işarə etsək diferensial tənliyin həlli üçün
alırıq.
Burada
Buradan da
Dostları ilə paylaş: | 
