Hələ uĢaqlIqdan mən qocalmIĢam
Yüklə 3,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
-Birincisi, xalq yeni hakimiyyətin mahiyyətini düzgün qiymətləndirə bilmədi. Bu, indiyə qədər görünməmiĢ yeni bir hökumətdi. Onun mahiyyətini köhnə sovet, kommunist psixologiyasıyla dəyərləndirmək mümkün olmayacaqdı. 70 ildən artıq sosialist təfəkkürüylə tərbiyə olunmuĢ insanlar bazar iqtisadiyyatı qanunlarının cəmiyyətdə tətbiqini gördükcə vahiməyə düĢür, dəhĢətə gəlirdilər. Həlledici kütləsi kasıblardan ibarət olan xalqımızda dövlətli insanlara bir gizli kin də vardı və adamlar bəlkə də onlardan bu sərvəti necə qazandıqlarını soruĢacağımızı gözləyirlərmiĢ; bunun əvəzində hamının dövlətli olmasına çağırmağımızı eĢidəndə və həqiqətən də çox pullu adamların meydana çıxdığını görəndə onlar bizi "dönük" saymağa baĢladılar. Təbii ki, bizi belə dəyərləndirmələri tam yanlıĢdır, ancaq bircə Ģeydə onlara bütünlüklə haqq qazandırıram - biz hamının yaxĢı tanıdığı harınlamıĢ cinayətkarları vaxtında və prinsipiallıqla cəzalandırmadıq!..
Ġkincisi, görünür, biz xalqa müstəqil dövlət quracağımızı və həm bütövlükdə dövlətin, həm də əhalinin iqtisadi vəziyyətini köklü surətdə yaxĢılaĢdıracağımızı vəd edəndə insanlar bunun ildırım sürətiylə - bir neçə ayın içində baĢ verəcəyini gözləyirmiĢ; bizi özününkü saydığına görə həddən artıq Ģey uman xalq arzularının çin olmasının çox ləngidiyini görəndə bizdən "küsdü", halbuki biz ... yetərincə sürətlə irəliləyirdik və ikicə il də hakimiyyətdə qala bilsəydik bütün sözlərimizə əməl edəcəydik.
Üçüncüsü, Moskva kəĢfiyyatı, Ġran kəĢfiyyatı və öz içimizdə olan mafioz, xəyanətkar qruplar hərtərəfli təbliğat apararaq xalqı yolundan azdırdılar, aldatdılar, çaĢdırdılar. Xalq da inandı ki, "ağzıyumĢaqlar" getsə, "dəmirəllilər" gəlsə yaxĢı olacaq. Nəhayət, həmin "dəmirəllilər" gəldilər və xalq onların nə olduğunu əyani gördü, necə böyük səhv etdiyini baĢa düĢdü. Bundan sonra yəqin ki, xalq öz hakimiyyətini görəndə "bu, mənim hökumətimdir" deyə müdafiə edəcək » .
Prezident Əbülfəz Elçibəy də gəlib həmin mitinqdə çıxıĢ etdi. O dedi: “Bu yol uzun yoldur. Bu yol azadlıq yoludur, amma Ģərəflidir...”. Hakimiyyəti dövründə Bakıdakı bu son çıxıĢında Bəy onu prezidentlikdən uzaqlaĢdırmağın asan olmadığını, bununçün referendum keçirilməsinin gərəkliyini bildirdi: “Məni öz vəzifəmdən heç kim kənarlaĢdıra bilməz, sizdən baĢqa. Buraxacağam referenduma, səs verməsəniz istefaya gedəcəyəm”. (H.Əliyev çox keçmədən, doğrudan da, referenduma əl atdı. Ancaq ona bu ideyanı Türkiyə hökuməti Türkiyə XĠN-nin Ģöbə rəisi Candan Azərin vasitəsiylə ötürmüĢdü. Milli Məclisdəsə Tofiq Qasımov bu təklifi irəli sürmüĢdü). Bundan 4 il yarım keçəndən sonra aramızda belə bir söhbət oldu: «- …Sonradan bu hərbi qiyam siyasi qiyamla parlamentdə baĢa çatdırıldı və Heydər Əliyev hakimiyyəti qeyri-qanuni olaraq qəsb etdi.
-Axı onu Siz dəvət etmiĢdiniz? -Onu Ali Sovetin sədri kimi çağırmıĢdıq. Daha deməmiĢdik ki, gəlib prezident hakimiyyətini ələ keçir. O, məni hakimiyyətdən uzaqlaĢdırmaqçün qanunsuz referendum keçirdi, halbuki referendum hüquqi deyil, siyasi aktdır - referendumla prezident çıxarılıb prezident qoyulmaz.
-Əslində bu ideyanı da özünüz vermiĢdiniz - Kələkiyə getməzdən bir-iki gün öncə Prezident Aparatının qarĢısındakı mitinqdə bildirmiĢdiniz ki, prezidenti hakimiyyətdən kənarlaĢdırmaqçün referendum keçirilməlidir. Əliyev də referendum keçirərkən məhz həmin sözlərinizə söykəndi...
-Referendumun bu məsələdə nə dərəcədə səlahiyyətli olub-olmaması məsələsini hələ bir qırağa qoysaq belə, axı onun aparılması da tam qanunsuz olub, belə ki, hakimiyyətinin taleyi həll edilən prezident, yəni mən hökmən həmin tədbirdə iĢtirak etməli, sərbəst olaraq təbliğat aparmalıydım, ancaq buna qətiyyən imkan verilmədi. Prezident səlahiyyətlərinə yiyələnmiĢ H.Əliyev sonra qanunsuz referendumun saxta nəticələri əsasında yenə qanunsuz olaraq yeni prezident seçkiləri təyin etdi, öz namizədliyini irəli sürdü və çox çəkmədən az qala 100 faizli nəticəylə özünü prezident elan etdi ».
Özünəməxsus tərzdə gözlərini qıyaraq baxıĢlarını uzaq bir nöqtəyə zilləyən Bəy mitinqdəki çıxıĢında dedi ki, qarĢımızda bircə dənə qaranlıq maneə var, onu da uğurla keçə bilsək xalqımıza zaval olmayacaq. (Təəssüf ki, həmin anda Bəyin məhz nəyi nəzərdə tutduğunu öyrənə bilmədim, sonralarsa Bəy onu xatırlaya bilmədi). 15 iyunda qiyamçılar hakimiyyəti devirməkçün Göyçay rayonuna da basqın etdilər, ancaq müqavimətlə rastlaĢdılar. Ġcra hakimiyyəti baĢçısının müavini ĠKRAM ƏLĠ OĞLU ZEYNALOV surətçilərin gülləsiylə qətlə yetirildi. (Ayın 17-sində onun toyu olmalıydı). Əbülfəz bəy dövlətçiliyimiz yolunda Ģəhid olmuĢ bu qeyrətli insanın ölümüylə bağlı dedi: “Ġkram bəy öz ölümü ilə bizə - hərəkat yoldaĢlarına dönməzlik və qətiyyət nümunəsi göstərdi”. Qiyamçılar rayonlara yaxınlaĢarkən yalnız rayon icra hakimiyyəti baĢçıları sədaqətli çıxdılar (içlərində dönüklər olsa da), ancaq polis, təhlükəsizlik və prokurorluq iĢçiləri, demək olar ki, kütləvi Ģəkildə qiyamı dəstəklədilər (görünür, rüĢvət almağın çətinliyi onları iqtidara qarĢı qəzəbləndirmiĢdi; həm də onların az qala hamısı sovet rejiminin yetirməsiydi). KeçmiĢ dövlət müĢaviri Arif Hacıyev: «Bütün icra baĢçıları o dövrdə hakimiyyəti can-baĢla qorudular, bu istiqamətdə əllərindən gələni etdilər - bütün icra baĢçıları. Xüsusilə Gəncəətrafı rayonların icra baĢçıları (Goranboy, MaĢallah Abdullayev; Tərtər, Sərdar Həmidov; Yevlax, Rafiq Hüseynov; Mingəçevir, Rafiq Ərəbov və b.), döyüĢ bölgələri rayonlarının icra baĢçılarının hamısı, sonra bir sıra rayonların rəhbərləri (Zaqatala, Ġbadulla Qurbanov; Balakən, Osman Qunduzov; Hacıqabulun icra baĢçısı və b.) S.Hüseynovun qoĢunlarına bacardıqları qədər müqavimət göstərdilər, hakimiyyəti qorudular. Göyçayda icra baĢçısının müavini, qiyamçılarla savaĢa qalxmıĢ Ġkram Zeynalov güllələndi. AğdaĢ rayonunda da müqavimət təĢkil olunmuĢdu. ġamaxının icra baĢçısı ġirzad Əyyub kimi bir çox baĢqaları da Surət Hüseynovun qoĢunlarının qarĢısını almaq, hakimiyyəti silahsız qorumaqçün xalq içərisindəki tərəfdarlarını, Xalq Cəbhəsi və Müsavat qurumlarını, hələ bir çox hallarda qohum-əqrabalarını da bu iĢə cəlb edirdilər. Bakı Ģəhərinin icra hakimiyyəti baĢçıları, ümumiyyətlə, vahid bir qurum kimi fəaliyyət göstərərək vaxtaĢırı yığıĢır, vəziyyəti müzakirə edərək müqavimətin təĢkil olunmasına yardım göstərirdilər. Təsadüfi deyil ki, Surətin qoĢunları hansı rayona daxil olurdusa onun silahlı qüvvələri ilk növbədə rayon icra
Yüklə 3,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|