98
A
Alacəngəs – yarımçıq
Alamat – başagəlməz
Alustun – payız otu
Apagun – müdafiəçi
B
Badana –
kobud iri
Barı – iki cərgə təzək
Beşələ – büdanmış xırda çu
buq
Bəyəm – məgər
Bicəngahi – cüvəllağı
Bişmə – kiçik kəlağayı
C
Cana – əhəmiy-
yətsiz,dəyərsiz
Cara – bir cərgə təzək
Cəsdər – sərhəd
Cirə qar – nazik qar
Culaz –
solğun və az geyim
Cunguli – çox balaca
Ç
Çartarıma qalmaq – çətinlik
qarşısında qalmaq
Çoçi–haray – qışqırıqçı
Çunquti – pəncə üstə otur
maq yatdığı yer
Çutqi – taxılçılığa dair
D
Daram – dümbədüz
Dıbır – axta keçi
Düllək–qoyun sürüsünün
Düşəngə –
tökülüb itən
Ə
Əfvayı – boş, mənasız
Əkabul – oturuşmuş arvad
Ələ – hin
Əngi – sayaq, kimi
Ərəğəc – tez doğulan quzu
Əvələn–güvələn – ayan–ça
yan
F
Fitat – təmiz
H
Halavatla – arxayınlıqla
Həlqəbeçə – kirşə qoşmağa
əşya
Hirıq– arıq qoyun
X
Xara – təzək cərgəsi
Xəşələ – xırda buz yığını
Xitil – balaca uşaq
Xoxort – biçilməmiş iri ot qo
yulanda
işlənən yumru əski
Yerfi kəndində işlənən dialekt sözlər
Bu sözlər də tam deyil. Qoy hər bir həmkəndlimiz bilmə-
diyimiz sözləri bu lüğətə əlavə etsin.
99
G
Gabaş – buynuzsuz qoyun
Girə qoymaq – cırnatmaq
Girgavaz – karıxmış
Guda – içərisinə kül ya duz
atılıb küp
İ
İrincili – əkin yerində bitir,
yeyilir
K
Katıl– yöndəmsiz
Kəlin – buynuzlu qoyun
Küc ağacı – toxuculuqda əşya
Q
Qafun – xörək adı
Qanbuldaq – kələ-kötür
Qanda –
kobud yekə
Qəçeş – biçilmiş iri ot
Qonqalat – çınqıl daş
Qompal – iri
Qouz eləmək – siçanın xırda–
xırda doğraması
Qrabli – qaloş
Qucur – sözdən söz eyləyən
L
Ləçələnir – şaxələnir
Ləhləküt – sınıq –salxaq
Loxəbər – şər xəbərli
Löhmə – duru palçıq
M
Məfrəq – su qabı
Məqə – otun ovulmuş hissəsi
(Talışda ona gülmül, Dərkdə
isə tərətuma deyirlər)
Məngəl – ling
Mənsimək – ürəyinə gəlmək,
duymaq
Mərəzən günə çıxıb – yaxşı
günə çıxıb
Mərto – çirkli duru palçıq
Mərzə – nişan, sərhəd
Misqi –
çox qənaətcil, simic
Müddəi – düşmən
N
Nəməki – yosma–yosma da
nışan
P
Patıl – iri
Pırtdanaq –içalat
Puşkində – israfçı
R
Rixdim – daşlı duru palçıq
S
Seyiz – sürüdə öndə gedən
təkə
Səgələnmək – başı hərlənmək
Sərhayı – yiyəsiz, başsız
Sigəzi – kisə
Sisqi – zəif su
Süng eləmək – müflis eləmək
Ş
Şadana – dingil
Şamanabadi – özündən şad
100
Şellənmək – tox olub atılıb
düşmək
Şılpın – əlindən iş gəlməyən
Şiqar – taxılçılığa aid
Şunqar qoşmaq – yersiz
şəbədə etmək
Şurta –
düz çubuq
Şubarək – hamar, düz
Şax – düz, nazik ağac
Şüş – təzəyin arasına qoyulan
şax
T
Taralı – sulu qar
Tezib – təfriqəyə düşüb
Təşriğəyib – dırnağını daş
aparıb axsayan heyvan
Touşu alındı – qaynardan
düşmək
Tupruğu –
süpürgəlik kol
Türhəng – cəld
Teyxa – dopdolu
V
Valaylanmaq – tələsik edilən
hərəkət
Vəğəm – əl dəyəndə ovulan
ot
Vəlbənd – taxılçılığa aid
Vicnə – milşək yumurtası
Z
Zəgliğ – neft lampasının şüşə
keçirilən yeri
Zəqo – hədsiz şor
Zompa – çox iri
Nəsil şəcərələri
Bu kitab hər bir yerfili üçündür. Çünki illər keçdikcə yeni
dünyaya gələn yerfililərin biri bakılı, biri qubalı, biri xaçmazlı
olur və bir-birini tanımır. Qoy bu kitab onların yaxınlığına
köməkçi olsun. Mən bütün öyrəndiklərimi bu kitabda verə
bilmədim. Elə məlumatlar var ki, yalnız bir nəsil üçün maraq
lıdır. Hamıya lazım deyil. Ona görə də hər şeyi kitaba salıb
yoruculuq yaratmadım. Tapa bildiklərimdən sxem şəklində
verirəm. Axtarın, öyrənin! Səhvlər varsa, öz kitabınızda
düzəliş edin və ya boş səhifədə yeni sxem çəkin. Qoy sizdən
sonrakılara yadigar qalsın.
Əziz həmvətənlərim, Allah mənə yaşamağa imkan versə,
sizin hər biriniz bura əlavə etməyə yeni bir cümləni, sözü
mənə çatdırsanız, bu kitabı daha da təkmilləşmiş, dolğun
nəşrini əldə edəcəyik.