61
• lider-»Konfutsi müdriki»;
• sosial bərabərlik ideyasının ifadəçisi;
• lider-»bağlı olan»-borc hissinin üstünlüyü və klassik etik
normalara sadiqlik;
• lider-superprofessional;
• xarizmatik lider.
XÜLASƏ
1. Geniş mənada iş etikası idarə və sahibkarlıq sferasında təş-
kilatın fəaliyyətinin və onun üzvlərinin əsaslanmalı olduğu etik prinsip
və normaların məcmusudur. O bütövlükdə təşkilatın istər daxili, istərsə
də xarici siyasətinin etik qiymətləndirilməsinin müxtəlif qaydalarını
ə
hatə edir. Bu qaydalar- təşkilat üzvlərinin mənəvi prinsipləri professio-
nal mənəviyyatdır; təşkilatda mənəvi mühitdir; mənəvi davranışların
nümunəsidir; iş etikasının normaları, yəni davranışın xarici normala-
rının rituallaşmasıdır.
2. Korporasiyada iş etikası tənzimləmələri sistemində aşağıdakı
səviyyələri ayırmaq olar:
• dəyişməsi cəmiyyətdə olan mənəvi arxetiplərin dinamikasın-
dan asılı olan korporasiya üçün xarici mühitdə dominantlıq edən etik
prinsiplər (imperativlər);
• korporasiyanın əməkdaşlarının davranışı ilə tənzimlənən
normativ aktlar;
• fəaliyyəti təşkilatın mənəvi mühiti ilə müəyyən edilən
korporasiyanın əməkdaşlarının kollektivi;
• korporasiyanın əməkdaşlarında yaxşılıq ideallarını və borc
hissini tabeliyi təlqin edən mənəvi fəaliyyəti oyadan fərdi motivlər.
Kadr menecmenti sisteminin qurulması zamanı etik prinsiplərin
və ümumqəbuledilmiş normaların bir qayda olaraq korporasinın rəsmi
sənədlərində-korporasiyanın missiyalarında, korporativ etik məcəllədə
(mənəvi institutlaşma) toplandığını nəzərə almaq lazımdır, mənəvi
tənzimləmənin qeyri formal mexanizmləri isə rəhbər mənəvi-psixoloci
sterotiplər və mənəvi liderin avtoritetlər ilə müəyyən edilir.
3. Liderliyin altı etik modeli:
• lider-müdafiəçi (qəyyum);
• lider-»Konfutsi müdriki»;
62
• sosial bərabərlik ideyasının ifadəçisi;
• lider-»bağlı olan»-borc hissinin üstünlüyü və klassik etik
normalara sadiqlik;
• lider-superprofessional;
• xarizmatik lider.
4. ş etiketinin altı əsas tələbi:
• Hər şeyi vaxtında edin!
• Artıq yerə boşboğazlıq etməyin!
• Səmimi, xeyirxah və gülərüz olun!
• Təkcə özünüz yox, başqaları haqqında da düşünün!
• Lazım olduğu kimi geyinin!
• Düzgün danışın və yazın!
5. Mənəvi avtoritetin əsas funksiyaları:
• Profetik (mənfəət)
• yoxlanmış
• legitim
• institutlaşmış
• proqnostik
• narrativ (danışmağı bacaran)
• tabu
YOXLAMA SUALLARI
1. şgüzar etika səviyyəsində korporasiya işçilərinin mənəvi
tənzimləmə mexanizmindəki prinsipial fərqləri göstərin
2.Təşkilatda mənəvi iqlim nədən asılıdır və necə formalaşır?
3.Təşkilatda mənəvi iqlimin spesifik əlamətlərini göstərin: hansı
ki, orada kollektivçilik, hümanizm, konformizm və fərdiçilik kimi
mənəvi-psixoloci stereotiplər üstünlük təşkili edir.
4. şgüzar etikaya olan tələblərin etik mahiyyəti nədən ibarətdir?
5.Mənəvi liderliyin müxtəlif modellərini xarakterizə edin
6.Müasir rəhbər işçi hansı mənəvi keyfiyyətlərə malik olmalıdır?
7.Mənəvi avtoritetin funksional mexanizmini açın.
63
II. HEYƏT N DARƏ ED LMƏS N N
TƏŞ K LAT KONTEKST
Fə sil 5. Təş kil fenomen kimi
Və yenə də instinktə riayət edərək nomlar iyerarxiyanı göstərməklə
davam edirlər. Dünya əsrlər boyu göstəriş verənlərə, göstərişə əməl
edənlərə və kimlər ki, bu göstərişi icra edir, onlara bölünərək, məhz baş-
lıca olaraq belə müəmmalı nomlarda yeni elit sükançı formalaşıbdır.
Daha böyük qaç-qov vaxtında o yaxud başqa nomun harada olmasından
asılı olaraq sükançı dərəcəsinə mənsubluq müəyyən edilirdi.
Yer qazanlar, yaxud nomların yeni sərgüzəştləri
«Orqanizasiya» anlayışı fransız mənşəli «orqanizasion»,
«orqaniser» - sözlərindən götürülüb – aradan qaldırmaq, kənar etmək,
yaratmaq, birləşdirmək, möhkəmləndirmək, nizama salmaq deməkdir.
Bir sözlə, müəyyən etmək olar:
- nəticə quruluşu. Adətən bu məna dəqiq elmlərə tətbiq olunur
(Fizika, Kimya);
- bu və ya digər məsələnin həlli üçün, yaxud sosial institutun
məcmu adamların, qrupların, birliklərin birləşməsi. Elə bu mənada biz
bu anlayışdan istifadə edəcəyik;
- digərlərinin işinin qaydaya salınması, təşkil edilməsi, dü-
zəlməsi, digər işlərin optimallaşması üzrə fəaliyyət, əvvəlki fəsillərdə
baxılmış, idarəçiliyin rolunda «təşkilatçı» termini işlədilir və mütə-
xəssisin fəaliyyəti təsvir olunduqda təşkilatın layihəsinin çəkilməsi,
spesifik təşkiledici quruluş yaradıcılıqda daha effektiv verilmiş şəraitdə,
yəni mütəxəssis hansı ki, tapşırığın köməyi ilə adamların qarşılıqlı əla-
qəsi, fəaliy1yətin həyata keçirilməsinin plan və qaydaları bölmələr
üzrə formalaşır.
Dostları ilə paylaş: |