22
Sığortalı (Faydalanan şəxs, avtonəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququna malik olan şəxs)
zədələnmiş avtonəqliyyat vasitəsinin təmir olunması və ya əlavə quraşdırılmış avadaqlığın
avtonəqliyyat vasitəsindən sökülməsi (demontaj olunması) ilə bağlı işlərə aşağıdakı hallarda
başlaya bilər: sürücü və sərnişinlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün və ya dövlət
orqanlarının tələbi ilə;
17.1.8. Avtonəqliyyat vasitəsinin məhv olması halında onu daxili işlər orqanlarından qeydiyyatdan
çıxarmaq, qeydiyyat sənədlərini və orijinal açarlarının tam komplektini Sığortaçıya təhvil
vermək, və əgər Sığortaçı tələb edərsə avtonəqliyyat vasitəsinə və ya onun qalıqlarına
mülkiyyət hüququnun Sığortaçıya və ya Sığortaçı tərəfindən təyin edilmiş şəxsə verilməsini
təmin etmək;
17.1.9. Hadisə baş verdiyi andan hadisə ilə əlaqədar Sığortaçıya məlumat verənədək və, müvafiq
hallarda, hadisə zamanı sürücünün sərxoş olub-olmamasının müəyyən edilməsi məqsədi ilə
Sığortaçı ekspertizanın keçirilməsini zəruri hesab edərsə, ekspertiza keçirilənədək spirtli
içkilər, narkotik və ya toksik maddələr qəbul etməmək;
17.1.10.Sığortaçı tərəfindən aparılan araşdırmalar zamanı onunla əməkdaşlıq etmək, bütün zəruri
məlumatları təqdim etmək, hadisə ilə bağlı məlumatların toplanılması, zədələnmiş sığorta
obyektinə baxışın keçirilməsi və onun müayinə edilməsi üçün Sığortaçıya şərait yaratmaq,
dəymiş zərərin miqdarının və səbəblərinin müəyyən edilməsində Sığortaçının iştirakını
təmin etmək;
17.1.11.Avtonəqliyyat vasitəsinin istifadə olunması nəticəsində üçüncü şəxslərin və sərnişinlərin
həyatına, sağlamlığına və ya əmlakına zərər dəydikdə:
üçüncü şəxslər və sərnişinlər tərəfindən irəli sürülmüş tələb və iddialar, onlara dəymiş
zərərin əvəzinin ödənilməsini Sığortalının öhdəliyinə qoyan məhkəmə qərarları, hadisə ilə
bağlı digər sənədləri Sığortaçıya təqdim etmək. Sığortalı Sığortaçının razılığı olmadan
hadisə ilə bağlı irəli sürülmüş iddia və tələbləri heç bir halda (tam və ya qismən) təmin
etməməlidir və ya təmin olunmasına razılıq verməməlidir, hadisə ilə bağlı üzərinə heç bir
öhdəlik götürməməlidir;
Sığorta hadisəsi ilə əlaqədar Sığortalının maraqlarının təmsil edilməsi və hüquqlarının
müdafiə olunması üçün Sığortaçıya tələb olunan qaydada tərtib olunmuş yazılı etibarnamə
vermək və ya verilməsini təmin etmək;
ona qarşı irəli sürülmüş tələb və iddiaların xitam olunmasını və ya məbləğinin azaldılmasını
tələb etmək iqtidarındadırsa, Sığortaçıya bu barədə məlumat verərək tələb və iddiaların
xitam olunması və ya məbləğinin azaldılması üçün mümkün olan tədbirləri görmək;
17.1.12.Sürücü və sərnişinlərin həyatına və sağlamlığına bədbəxt hadisə nəticəsində zərər dəydikdə,
Sığortaçının tələbi ilə onun tərəfindən təyin edilmiş həkimdə sığorta olunmuş şəxslərin tibbi
müayinədən keçməsini təmin etmək;
17.1.13.Avtonəqliyyat vasitəsinin talan olunması (qaçırılması) halında sığorta ödənişinin alınması
üçün Sığortaçı ilə avtonəqliyyat vasitəsinin mülkiyyətçisi arasında hazırkı Qaydaların
19.5.11. bəndində göstərilən tələblərə müvafiq olaraq müqavilənin bağlanmasını təmin
etmək.
17.2. Hadisənin sığorta hadisəsi olub-olmamasının müəyyən edilməsi və sığorta ödənişinin həyata
keçirilməsi üçün Sığortalı (Faydalanan şəxs) baş vermiş hadisə haqqında Sığortaçıya yazılı
ərizə verməlidir. Sığortalı (Faydalanan şəxs) ərizə ilə yanaşı sığorta müqaviləsini,
avtonəqliyyat vasitəsinin talanması və ya qaçırılması halında - orijinal açarların tam
komplektini və baş vermiş hadisənin səbəblərini, xüsusiyyətlərini, dəymiş zərərin həcmini
23
müəyyən etmək üçün zəruri olan və ya sığorta hadisəsi ilə əlaqədar tələb olunan bütün
sənədləri Sığortaçıya təqdim etməlidir. O cümlədən:
baş vermiş hadisə ilə bağlı müvafiq dövlət orqanları (hüquq-mühafizə orqanları, yanğın
nəzarəti orqanları və s.) tərəfindən verilmiş sənədlər;
sığortalanmış avtonəqliyyat vasitəsinin qeydiyyat şəhadətnaməsi;
sürücülük vəsiqəsi;
sığortalanmış avtonəqliyyat vasitəsi Azərbaycan Respublikasının ərazisinə müvəqqəti
gətirildiyi halda, gömrük bəyannaməsi;
notariat qaydasında təsdiq edilmiş etibarnamə və ya Sığortalanmış avtonəqliyyat vasitəsinin
sahibi tərəfindən verilmiş və müvafiq qaydada təsdiq edilmiş yol vərəqəsi;
və ya avtonəqliyyat vasitəsinə sahiblik, ondan istifadə etmək və ona dair sərəncam vermək
hüququnun olmasını təsdiqləyən digər sənəd (müqavilə);
sığortalanmış avtonəqliyyat vasitəsinin alınmasına dair bağlanmış alqı-satqı müqaviləsi və
ya onun dəyərini təsdiqləyən hesab (qəbz);
dövlət texniki baxış talonu;
şəxsiyyət vəsiqəsi;
əmək qabiliyyətinin daimi olaraq tam itirilməsi faktının müəyyən edilməsi üçün - Tibbi-
Sosial Ekspert Komissiyası (TSEK) tərəfindən verilmiş şəhadətnamə;
Sığorta olunan şəxsin ölməsi halında – ölüm haqqında şəhadətnamənin, ölümün səbəbi
haqqında tibbi rəyin və vərəsənin şəxsiyyətini və vərəsəlik hüququnu təsdiq edən sənədlərin
əsli;
sığorta ödənişinin həyata keçirilməsi üzrə qərarın qəbul edilməsi üçün tələb olunan digər
sənəd və məlumatlar.
17.3. Sığortaçı tərəfindən tələb olunan sənədlərin təqdim olunmaması Sığortaçıya, zərərin belə
sənədlərlə sübut olunmamış hissəsi üzrə ödənişin həyata keçirilməsindən imtina etmək
hüququnu verir.
17.4. Sığorta hadisəsi avtonəqliyyat vasitəsinin yalnız şüşələrinin, faralarının, işıqlandırma
qurğularının, bamperlərinin, güzgü və moldinqlərinin zədələnməsi və ya avtonəqliyyat
vasitəsinin kuzovunun bir elementinin yüngül zədələnməsi (elementin digəri ilə əvəz
olunmasını tələb etməyən zədə) ilə nəticələnərsə səlahiyyətli orqanlardan sənədlərin təqdim
olunması tələb olunmur. Sığorta müqaviləsində başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, səlahiyyətli
orqanlardan sənədlər təqdim olunmadan avtonəqliyyat vasitəsinin kuzovunun bir
elementinin yüngül zədələnməsi üzrə ödəniş sığorta müddəti ərzində yalnız bir dəfə həyata
keçirilir.
Hazırkı Qaydaların 17.1.1.-17.1.12. və 17.2. bəndlərində göstərilən Sığortalının (Faydalanan şəxsin)
vəzifələri eyni zamanda avtonəqliyyat vasitəsini idarə etmək hüququna malik olan şəxslərə də
aiddir.
18.
SIĞORTA RİSKİNƏ TƏSİR EDƏN AMİLLƏR. SIĞORTA RİSKİNİN ARTMASI
HAQQINDA MƏLUMAT VERMƏ VƏZİFƏSİ
18.1
Sığorta müqaviləsinin bağlanmasından əvvəl Sığortalı (Faydalanan şəxs) ona məlum olan və
sığorta hadisəsinin baş vermə ehtimalına təsir göstərə biləcək faktlar və hadisənin baş
verməsindən dəyə biləcək zərər haqqında məlumatı Sığortaçıya təqdim etməli və Sığortaçı
tərəfindən verilmiş sualları cavablandırmalıdır. Bu qayda sığortalanan avtonəqliyyat
vasitəsinə baxışın keçirilməsi zamanı da tətbiq edilir.