|
I bob syujetli mantiqiy masalalar (TO’plamlar orasidagi munosabatlarga keltiriladigan masalalar)Gorbachev(O\'zbekcha) (1)6.1 . Qirralar sonini hisoblash.
Ta’rif:
Berilgan qirradan chiquvchi qirralar soni shu uchning darajasi
deyiladi. Darajasi juft bo’lgan uch juft uch, toq bo’lgan uch esa toq uch deyiladi.
Quyidagi masalani qaraylik:
Kichkintoylar shaharchasida 15 ta telefon bor. Har bir telefon aniq bittasi
bilan bog’lanadigan telefon liniyalarini o’tkazish mumkinmi?
YECHISH:
Faraz qilaylik bu mumkin bo’lsin. Uchlari telefonlarda bo’lgan
grfani qaraylik, agar telefonlar bog’langan bo’lsa ularga mos nuqtalarni
tutashtiramiz. Bu grafning 15 ta uchi bo’lib, har bir uchining darajasi 5 ga teng.
Grafning barcha uchlari darajalari yig’indisi 75 ga teng, lekin hech bir grafning
uchlarining darajalari yig’indisi toq bo’la olmaydi, chunki bunda har bir qirra ikki
uchni tutashtirganligi uchun har bir daraja qaralayotgan yig’indida aniq ikki
martadan qatnashadi va bu yig’indi juft bo’ladi. Demak bunday graf mavjud emas.
Bu esa telefon liniyalarini masalada talab qilingani kabi o’tkazib bo’lmaydi.
Bu masalaning yechimidan ko’rinib turibdiki , agarda grafning barcha
uchlarining darajalari berilgan bo’lsa grafning qirralari sonini topish uchun barcha
qirralar darajalarining yig’indisini ikkiga bo’lish yetali ekan.
6.17.
(10) Mamlakatda 50 ta shahar bo’lib ularning har biridan boshqa
shaharlarga aniq 8 tadan magistral yo’l chiqqan. Mamlakatda jami nechta
magistral yo’l mavjud?
Ayrim masalalarni yechishda quyidagi teorema juda foydalidir:
TEOREMA 1:
Istalgan Grafning toq darajali uchlari soni juftdir.
6.18.
(10) Teorema 1 ni isbotlang.
6.19.
(5) Turnirda 15 ta shaxmatchi ishtirok etmoqda. Qandaydir vaqtda
ularning hammasi aniq 7 tadan partiya o’yin o’ynagan bo’lishlari mumkinmi?
6.20.
(5) 1973 ta telefonni har biridan aniq 1971 tadan liniya chiqadigan
qilib tutashtirish mumkinmi?
Dostları ilə paylaş: |
|
|