İ n f o r m a t I k a
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İ N F O R M A T İ K A
İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 138
Şırnaqlı printer Lazer – çap prosesi lazerin köməyi ilə yerinə yetirilir. Printerdə lazer şüasının köməyi ilə rəngləyici toz kağız üzərinə hopur. Bu zaman istifadə edilən kağız müəyyən temperatura qədər qızdırılır və nəticədə toz kağızın üzərinə yapışır.
devoloper-baraban, 5 – kağızı qızdıran mexanizm, 6 – ülgüc, 7 – fotobaraban)
Sublimasion – yaxın keçmişdə istehsal olunan printer sayılır və onun iş prinsipi termik üsulla hazırlanmış rəngin xüsusi lentə höpdurulduqdan sonra kağıza köçürülməsinə əsaslanır. Sublimasion çap üsulun üstünlüyü yüksək keyfiyyətli çapın alınması və nəticənin sudan qorxmamasıdır.
İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 139 Adları çəkilən hər bir çap üsulunun özünəməxsus üstünlükləri və çatışmazlıqları vardır. Lazer printerləri baha qiymətə olsalarda, onlarda çap yüksək keyfiyyətlidir və printer sürətli çap qabiliyyətinə malikdir. Şırnaqlı printerlər aşağı sürətlə işləsələrdə, qiymətcə çox ucuzdurlar. Matrisalı printerlər digərlərinə nəzərən çox ücüz olsalarda, aşağı sürətlə işləmələri ilə yanaşı çox səs-küylüdürlər. Sublimasion printerlər kiçik formatlarda çap üçün əlverişlidir və fotoqrafiya xarakterli çap üçün daha çox istifadə olunurlar. İstifadəçinin nəzərinə çatdırmaq lazımdır ki, printeri seçərkən onun qiyməti ilə yanaşı printerdə istifadə edilən kartricin də qiymətini nəzərə almalıdır.
Sublimasion printer
Kartric xüsusi hazırlanmış tutum (mürəkkəb və ya toz xarakterli) olub printerə verilmiş əmrə uyğun olaraq çap əməliyyatını yerinə yetirir. İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 140 Beləliklə, istifadəçi printeri alarkən və ya seçərkən aşağıdakı parametrlərə diqqət yetirməlidir: printerin qiyməti + il ərzində çap olunan (nəzərdə tutulmuş) səhifələr sayı + kartricin tutumu + kartricin qiyməti + istifadə olunan üsul. Qeyd etmək lazımdır ki, göstərilən ardıcıllıq ideal formula hesab edilə bilməz.
Skaner – qrafik informasiyanı səth üzərindən oxuyan və kompüterin yaddaşında yerləşdirən qurğudur. Bununla yanaşı skaner üzünü aldığı informasiyanı müəyyən müddət öz yaddaşında da saxlaya bilir.
Skanerlər
Məsələn, əgər istifadəçi çap edilmiş fotoqrafik material üzərində retuşlama əməliyyatı aparıb işini tamamladıqdan sonra hazır materialı Internet vasitəsi ilə digər istifadəçiyə göndərmək istəyirsə, onda skanerdən faydalana bilər. Beləliklə, skaner istənilən materialın sürətini çəkməklə, alınmış nəticəni noutbukun və ya kompüterin yaddaşına göndərə bilir. Hal-hazırda istifadəçilər planşet tipli (masa üzərinə qoyula bilən) və əldə gəzdirilə bilən (skaner əldə saxlanılır və üzü alınacaq təsvirin üzəri ilə sürüşdürülür) skanerlərdən faydalanırlar.
Modem informasiyanın bir kompüterdən digərinə telefon xətti vasitəsi ilə ötürülməsi üçün istifadə edilir. İndiki zamanda radiomodemlərdən geniş istifadə İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 141 edilir ki, bu da informasiyanın radio dalğalarının vasitəsilə digər radiomodemə daha sürətlə ötürülməsinə imkan yaradır. Modem (MOdulyasiya – DEModulyasiya sözlərindən yaranmışdır) kompüterdən alınmış rəqəm siqnalı analoq siqnala çevirir və həmin siqnalı telefon xətti vasitəsi ilə əks tərəfə göndərir və əks tərəfdə alınmış siqnal yenidən çevrilməyə məruz qaldıqdan sonra istifadəçiyə çatdırılır. Beləliklə, istifadəçi digər istifadəçi ilə əlaqə saxlamaq üçün mütləq modemdən istifadə etməlidir. Modemləri göndərilən siqnalın formatına, tezliyinə (saniyədəki bitlərin sayı) görə fərqləndirirlər. İstifadə variantına görə isə modemləri daxili (müasir noutbuklarda modemlər noutbukun daxilində yerləşdirilir) və xarici modemlərə ayırırlar. Xarici modemlər, onlara birləşdirilmiş xüsusi naqilin bir ucunun vasitəsi ilə (kompüterdə onun üçün nəzərədə tutulmuş yuvanın köməkliyi ilə) kompüterə, digər ucunun köməkliyi ilə isə telefon yuvasına qoşulur. Xarici modemlər elektrik şəbəkəsindən qida blokunun vasitəsilə qidalanırlar. Hal-hazırda satış bazarlarında adi və ADSL-modemlərinə rast gəlinir. ADSL- modemləri informasiyanı daha yüksək sürətlə ötürmək imkanına malikdirlər. Onlar informasiyanı ötürən zaman telefon xəttini məşğul etmirlər.
Daxili modem
Xarici modem İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 142 İstifadəçi bu tip modemlərdən istifadə etməklə İnternetə qoşulan zaman qoşulmaya yardım edəcək təşkilatı – provayderi tanımalıdır. Adətən istifadə olunan müasir noutbuklarda daxili modemlərdən daha çox istifadə olunur.
Maqnit lentlərindən etibarlı informasiya daşıyıcısı kimi istifadə olunması keçən əsrin 50-ci illərinə təsadüf edir. Bunlardan ən çox istifadə olunanı strimerlərdir. Strimer (ingiliscə streamer – nazik uzun lent), lent yığıcısı – iş prinsipinə görə məişətdə istifadə olunan maqnitafona bənzəyir. Strimerin əsas təyinatı informasiyanın yazılması və əks olunması, informasiyanın arxivləşdirilməsi ilə yanaşı verilənlərin surətlərinin eytiyatda saxlanmasıdır. İlk dəfə maqnit lentindən istifadə 1951-ci ilə təsadüf edir. Eckert-Mauchly Computer Corporation şirkəti UNIVAC I elektron rəqəm hesablama maşınlarında informasiya daşıyıcısı kimi maqnit lentindən istifadə edir. Hesabalama maşınında maqnit lenti kimi Vicalloy adlanan, nikelləşdirilmiş tuncdan olan eni 12,65 millimetrə bərabər nazik metaldan istifadə olunurdu. İnformasiya səkkiz cığıra yazılırdı və informasiyanın bir düymə düşən yazılma sıxlığı 128 simvola bərabər idi (198 mikrometr/simvol). Strimer ətalət rejimində işləyən lentdartan mexanizmdir. Üsul 1978-ci ildə IBM firması tərəfindən təqdim edilmişdir. Rejimin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, başlığın altından keçən maqnit lentinin dayandırılması və ya yenidən işə buraxılması zamanı maqnit lentinin kəsilmə uzunluğu informasiya blokları arasındakı uzunluqdan artıq olur. Odur ki, lenti saxladıqdan sonra onu geriyə qaytarmaq (yəni mövqeyini yeniləşdirmək) lazımdır. Bu da rejimin əsas çatışmazlığı sayılır (mövqeyin müəyyən edilməsi vaxtı 0,1÷2 saniyə). Strimer ayrıca müstəqil blok şəkilində düzəldilir və kompüterlə yanaşı (bəzi hallarda sistem blokunun daxilinə) yerləşdirilir. Belə strimerlərin ölçüsü elastik disklərin ölçüsünə uyğun olur. Strimerlərdə informasiya daşıyıcısı kimi yarımdüymlük makaraya (qarqaraya) sarınan lentdən, bəzi hallarda isə xüsusi hazırlanmış kassetlərdən – kartriclərdən (kompakt-kassetlərdən) istifadə olunur. İnformasiya 9 cığıra (8 bit verilənlər üçün, bir bit nəzarət üçün) yazılır. Yazı vaxtı sıxlıq 800÷6250 bit/düym və dəfələr çox təşkil edir. Belə lentlərin üstünlüyü rahat daşınmaları və qurğularla 100% uyğunlaşmasıdır. Kartriclər üçün xüsusi hazırlanmış yüksək keyfiyyətli maqnit lentlərindən istifadə edilir. Lentin üzərinə öncə çox xırda maqnit hissəcikləri otuzdurulur, sonra isə diqqətlə cilalanır. Bununla istifadəçi informasiyanın lentə etibarlı yazılmasını və yazılmış informasiyanın uzun müddət saxlanılmasını əldə edir. Qurğuların tutumu bir neçə on Kilobaytdan bir neçə yüz Qiqabayta qədər olur.
Strimerlərin əsas üstünlüyü böyük həcmdə olan yüksək qiymətə malik Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|