I rahmonov, A. Valiyev, B. Valiyeva, S. Sayidaliyev, F. Rasulova, S. Mardov chizmachilikni o

9-chizma



10-chizma
3-misol. 10-chizmada olddan va ustdan ko‘rinishlari kvadrat va ularning o‘rtasida ikkitadan chiziq tasvirlangan. U qanday jism bo‘lishi mumkin? Javob 10-chizma, a, b, c, d, e, f, m, n yordamida yaqqol ko‘rinmoqda.
Endi, jismninjg olddan va yon (chap) dan ko‘rinishlari berilgan bo‘lsa, uning qanday ko‘rinishdagi model ekanligini aniqlashga o‘tiladi.
1-misol. 11-chizmada o‘zaro teng kvadrat o‘rtasida chiziq bilan olddan va chapdan ko‘rinishlarda berilgan. Uning turli ko‘rinishdagi modellar ekanligi yechimi 11-chizma, a, b, c, d, e, f lar orqali aniqlanmoqda (yana boshqa ko‘rinishlarda ham bo‘lishi mumkin).
2-misol. 12-chizmada jismning olddan,ustdan va chapdan ko‘rinishlari berilgan. Uning qanday jism ekanligini yaqqol tasvirini bajarish orqali aniqlansin.
Yechish. Kubning yaqqol tasvirini ingichka chiziqlarda chizib olinadi. Yaqqol tasvir frontal dimetriyada yoki izometriyada bajarilishi mumkin.


11-chizma
Kubning uchlari 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 sonlar bilan belgilab chiqiladi. Har bir qirralarining o‘rtalari aniqlanib, A, C, D, E kabi belgilab olinadi va ular o‘zaro birlashtirib chiqiladi (12-chizma, a).
Shu tartibda kubning qolgan qismlaridagi o‘zgarishlar bajariladi hamda chizma tayyor qilinadi (12-chizma, b).3-misol. 13-chizmada modelning olddan, ustdan va chapdan ko‘rinishlari berilgan. Uning qanday jism ekanligini yaqqol tasviri bajarish orqali aniqlansin. Yechish ikkinchi misol kabi bajariladi.
4-misol. 14-chizmada A va B uchburchakli prizmalardan tuzilgan modelning olddan va ustdan ko‘rinishlari tasvirlangan. Uning qanday modelligi yaqqol tasviri orqali aniqlansin va chapdan ko‘rinishi bajarilsin.
Yechish. A prizmaning yaqqol tasviri chizib olinadi. B prizmaning ham yaqqol tasviri qo‘shib chiziladi(14-chizma, b). Ikkala prizmaning ko‘rinadigan va ko‘rinmaydigan konturlari aniqlanadi va chizma taxt qilinadi. Yaqqol tasvir bo‘yicha modelning chapdan ko‘rinishi aniqlanadi(14-chizma, c).
5-misol. 15-chizmada o‘zaro perpendikular joylashgan uchburchakli ikkita A va B prizmadan tuzilgan modelning olddan va chapdan ko‘rinishlari berilgan. Uning qanday modelligini yaqqol tasviri bajarilib, ustdan ko‘rinishi aniqlanib topilsin.
Yechimi. 4-misoldagi kabi bajariladi.
12-chizma


13-chizma