Ibnü'i-a'RAbî

E) Diğer Eserleri.

1. Muhtârü'n-naşî-ha bi'1-edilleti'ş-şahîha. Ülkede bir yö­netici bulunmasının gereği, âdil devlet başkanı, idarecilerin hediye kabul etme­sinin hükmü gibi konuların hadislerle ele alındığı risale. Dârü'l-kütübi'l-Mısrİyye'-deki tek nüshası esas alınarak yayımlan­mıştır (Tanta 1411)

2. ez-Zehrü'1-tâ'ih fî zikri men tenezzehe çani'z-zünûbi ve'l-kaba'ih. Çeşitli baskıları yapılan eser Muhammed Abdülkâdir Atâ'nın tahkikiy­le de neşredilmiştir (Beyrut 1406/1986).

3. Cevâbü İbni'l-Cezeri can hükmi mü-tâla'ati kütübi'bni'l-Arabî. Müellifin Yemen'de bulunduğu sırada İbnü'l-Ara-bî'nin vahdet-i vücûda dair görüşleriyle ilgili olarak kendisine sorulan bir sorunun cevabı mahiyetindeki risalenin bir nüsha­sı Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulun­maktadır. ⁷¹⁵

4. Manzume fi'1-feîek . ⁷¹⁶

5. Jabokötü'ş-şu'arâ. ⁷¹⁷

6. el-İşöbe fî levâzimi'l-kitâbe. ⁷¹⁸

7. Kâşİfü'1-haşâ-sa 'an elfâzi'l-hulâşa. İbn Mâlik et-Tâî'nin el-Elfiyesinin şerhi olan eser Mus­tafa Ahmed en-Nehhâs'm tahkikiyle neş­redilmiştir (Kahire 1403/1983).

Recep Akakuş, "İlm-i Kıraat Otoritele­rinden İmam Cezeri ve Torunu Kasım Paşa" başlıklı bir makale yayımlamış ⁷¹⁹ Mustafa Öztürk, Muhammed b. el-Cezerî ve et-Temhîd fî İlmi't-Tecvîd adıyla doktora tezi hazırlamış ⁷²⁰ Mu­hammed Mutî' el-Hâfız el-İmâm Şemsüddîn İbnü'l-Cezeri adlı çalışmasında ⁷²¹ İbnü'l-Cezerfnin kısa biyogra-fisiyle eserlerini tanıtmıştır. Ali Osman Yüksel de İbn Cezerî ve Tayyibetü'n-Neşr adlı doktora çalışmasında ⁷²² Kur'an tarihine ve kıraat ilmine genel bir bakıştan sonra İbnü'l-Cezerf-nin hayatı ve eserlerini İncelemiş, Tayyibetü'n-Neşr'in baştan itibaren 432 beytinin Türkçe'ye tercümesini ve izahı­nı yapmıştır.

Bibliyografya :

İbnü'l-Cezeri, öâyetü'n-Nİhâye, I, 30, 49, 129-131,483; II, 243.247-253,408-409;a.mlf., Câmİ'u'l-esânîd,Süleymaniye Ktp., Dârülmes-nevî, nr. 11, vr. 1", 12'-72a; a.mlf.. Müncidü'l-mukri'în ue mürşidü't-tâlibtn. Kahire 1350, s. 12-13, 56-62; a.mlf.. Tahbîrü't-Teysirfî kırâ'â-ü't-e'immetiVaşere, Beyrut 1404/1983, s. 7-8; a.mlf., en-Neşr, I, 9-13; İbnü'l-Furât, Târih (nşr. K. Zürayk- Necla İzzeddin), Beyrut 1936, IX, 260-261, 434, 457; İbnKâdîŞühbe. et-Târıh (nşr. Adnan Dervîş). Dımaşk 1977, I, 8, 36, 92, 131,159,284,379, 383, 477, 551, 552, 579, 608; İbn Hacer. İnbâ'ü'l-ğumr, İN, 75, 287; V, 64; VIII, 245-248; Sehâvî, ed-Dau'ü'Uâmi', IX, 255-263; Sûyûtî, Tabakâtü'i-huffâz(Lecne), s. 549; a.mlf.. Zeylü Tabakâti'l-ftuffâz{Zeytü Tez-kireti'l-huffâz li'z-Zehebî içinde, nşr. M. Zâhid el-Kevserî). Dımaşk 1347, s. 376-377; Taşköp-rizâde, eş-Şekâ'ik, s. 36-44; a.mlf., Miftâhu's-sa'âde, II, 55-59; Keşfu'z-zunûn, 1,150, 669-670, 743; I!, 1118, 1150, 1799-1800, 1803, 2042; İbnü'l-İmâd. Şezerât, VII, 204-206; Şev-kânî, el-Bedrü't-tâli1, II, 257-259; Serkîs, Muc-cem. I, 62-64; Brockelmann, GAL, II, 257-261; Suppi, II, 274-278; îzâhu'l-meknûn, 1, 168; II, 89, 481; hediyyetü'İ*arifin, II, 187-188; Zirik-H, el-Aclâm, VII, 274-275; Elbânî, Mahtütât, s. 246-247; Halil İbrahim Kutlay. el-İmâm fAli el-tfârî oe eşeruhü fi 'ilmi'l-hadîş, Beyrut 1408/ 1987, s. 378,383; Muhammed Mutf el-Hâfız, et-İmâm Şemsüddîn İbnü'l-Cezeri, Dübey 1414/ 1994, s. 7-51; Ali Osman Yüksel. İbn Cezerî ue Tayytbetû'n-Neşr, İstanbul 1996, s. 201-203, 226, 251-252; Muhammed Şeneb, "İbnü'1-Ce-zerî", DMİ, I, 118-120;a.mlf., "İbnülcezen", İA, V/2, s. 850-851; a.mlf., "ibn aî-Djazari", El2 (İng.). III, 753; Ahmed Pâketçî, "İbn Cezeri", DM6/, III, 231-234.

1 Kânûnü't-te'uîl, s. 76-77

2 Mukaddime, II, 642

3 et-Terâtîbü't-ldâriyye, 1,91

4 Ahmed Muh­tar el-Abbâdî. s. 101-104, 471-484; İhsan Abbas, XVI/2 1963, s. 217-236

5 et-'Avâşım, 11,61

6 Kânunu 't-te'uîl, s. 92-98

7 a.g.e., s 107-120

8 a.g.e., S. 1 11-1 14. 120, 340, 369-370; el-'Auâşım, s. 30-31

9 Kânûnü'He'üU, s. 116; krş.'Ârizatü'l-afy-vez'ı, IX, 68-69

10 Âritatü't-ahvezi, IX, 68-69; Kitâbü'i-Kabes, 1, 41; et-Gunye, s. 68; Dabbî, s. 83

11 en-Nâsih ve'l-mensûh, neşredenin girişi, 1, 39-85; Saîd A'râb, s. 17-50; Ammâr Tâlibî, I, 25-56

12 Ma'aiKâ-dîEbîBekirb. el-'Arabt, s. 91-111

13 Zehebî, XX, 198

14 mektupların metni için bk. Ahmed Muhtar el-Abbâdî, s. 471-484

15 Mukaddime, II, 642

16 Kitâbü'l-f$abes, neşredenin girişi, 1,63-64; en-Nâsih ue'l-mensûh, neşredenin girişi, 1,115-129

17 l-II, Kahire 1331; nşr Ali Muhammed el-Bicâvî, 1-iV, Kahire 1377-1378; Kahire I 387/1967, MV, 1392/1972

18 Kanpûr 1299; I-XUI, Kahire 1 350-1 352

19 nşr. Abdülhamîd b- Bâdîs, Konstantine i 347-1348; nşr. Am-mârTâlibî, Beyrut 1985, Ârâ'ü Ebî Bekir İbni'i-ıArabî el-KeAâmİyye'nin il. cildi ola­rak

20 Kahire 1371, 139915. bs.

21 meselâ bk. SüleymaniyeKtp.,ŞehidAli Paşa nr. 371; Hacı Salim Ağa Ktp., nr. 499

22 s. 68

23 III, 1048

24 Ahkâmü 't-Kur'ân, İÜ, 1164, 1389; el-'Aoâşım, 11, 22,262,272; Kânûnü't-te'uU, neşredenin girişi, s. 23-24; Makkarî, II, 35

25 Ârâ'ü Ebî Bekir b. el-'Arabî et-kelâmiyye, I, 68, bk. Mustafa İbrahim el-Meşînî, s. 28

26 baskı yeri yok, 1413/1992

27 Ma'al Kâdî Ebî Bekir b. el-*Arabî,s. 181-245

28 s. 69-120

29 bu eserlerin yazma nüshaları için bk. en-Nâ­sih ue'l-mensûh, neşredenin girişi, 1,115-128; Mustafa İbrahim el-Meşînî, s. 27-34; Ammâr Talîbî, 1,65-82

30 Kitâbü'l-Kabes, III, 1037-1038;Kânûnü'Me'uî/,S-65, 149,206. 219, 301, 304, 361; Ahkâmü't-Kur'ân, II, 802; III, 1429,1451

31 İbn Ferhûn, s. 283

32 Ahıkâmü'l-Kur'ân, II, 534. 982; Makkarî, II, 36

33 İb-nü'1-Arabî'nin eserleri hakkında bk. Kitâ­bü'l-Kabes, neşredeningirişi, 1, 63-64;en-Nâsih oe'l-mensûh, neşredenin girişi, I, 115-129; el-Auâşım, neşredenin girişi, s. 27-29; Mustafa İbrahim el-Meşînî. s. 27-34; AmmârTâlibî, I, 65-83

34 Ammâr Tâlibî. II, 14-23, 31-32,43, 51-57

35 a.g.e., II, 162-167, 176-177

36 Kânûnü't-te'-uîl, s. 125-126

37 Ammâr Tâlibî, II, 291-292, 296-310

38 a.g.e.,U. 186-190

39 a.g.e., II, 231-252

40 vahy-i gayr-i metlüv

41 Buhârî, "İ'tişâm", 2; Müslim, "Hu-dûd", 25

42 SaîdA'râb, s. 142

43 Şerhu'ş-Şa-hîhayn diye de anılan bu eseri daha sonra ihtisar etmiştir

44 Kâdîiyâz, s. 68

45 El2 lingl, III, 707

46 İbn Hacer, V, 234

47 Sülemî, s. 428

48 el-Keuâkib, 1,11

49 Herevî, s. 492

50 Hilye, X, 375

51 Keşfü'z-zunûn, II. 1108

52 Brockelmann, I, 358

53 Sezgin, 1,661

54 et-Fütûhât, I, 185

55 Dîuân,s. 47

56 el-Fütûhât, I, 267; III, 339, 431; IV, 457, 553; Divân, S. 57

57 et-Fütühât, 1,616

58 Ki-tâbü't-Mübeşşirât, s. 90

59 kendisi, bütün hocalarının ve okuduğu kitapların listesini el-İcâzeadlı eserinin başında saymıştır s. 23-32

60 el-Fütûhât, 11,425

61 a.g.e., I, 186

62 Zilhicce 598 / Eylül 1202

63 el-Fütûhât, IV, 13; el-Em-rü'l-muhkem, s. 224

64 e/-Fü-tûhât, 1, 10

65 a.g.e., I, 239

66 a.g.e., II. 456; III, 504

67 a.g.e., I, 187

68 Zilkade 602 / Ha­ziran 1202

69 Muhâdaratü't-ebrâr, II, 260

70 el-Fü-tûfıât, IV, 460

71 a.g.e., II, 260-261; IV, 547

72 a.g.e.,II, 241

73 el-Fütûbât, I, 59

74 a.g.e., III, 477

75 Cebrail, bk. eş-Şuarâ 26/193

76 et-Tenezzülâtü't-Meuşıtiyye, s. 7

77 el-Bakara 2/ 238

78 el-Fütûhât, I. 59-60; II, 163

79 a.g.e., IV. 611

80 a.g.e., I. 64; II. 432. 479

81 Kitâbü'l-Me-sâ'il, s. 6

82 el-Fütühât |nşr.|, I, 72, 264-265

83 a.g.e., 1,61

84 a.g.e., III, 622

85 Zehâ'ir ue'l-'alak, s. 5

86 a.g.e., s. 2

87 et-Fü-tûhât. I, 728

88 a.g.e., III, 362

89 el-Fütûhât [nşr.\, IV, 262

90 Fuşûş, s. 91

91 el-Fütû­hât, 111, 398

92 a.g.e., I, 212

93 el-Fütûhât, II, 432

94 Fu-şüş, s- 144

95 el-Fütühât, III, 508; Zehâ'irü't-'alak, s. 169; Kitâbü't-Fenâ\ s. 8

96 el-Bakara 2/251

97 tahalluk bi'1-esmâ

98 el-Fütûhât,\l. 139

99 e/-Füiûhât|nşr.], 1, 145-146

100 et-Fütühât, IV, 257-259

101 a.g.e, II, 164

102 a.g.e.,\\, 16

103 a.g.e., III, 525

104 el-Fütühât\nşr.\, IV, 155

105 et-Fütûhât, II, 595; 111. 212, 401, 465. 495, 536; et-Fütühât (nşr.|, !, 195; II, 223, 389; IV, 171; Fuşûş, s. 220

106 et-7e-nezzûlâtü 'l-Meuşıliyye, s. 66

107 el-Fütühât, il, 211, 304, 319, 338-, lll. 313

108 a.g.e., II, 754

109 filozoflar, kelâmcılar ve sûfîler

110 el-Fütûhât\nşr.\, III, 218; el-Fü­tühât, III, 12

111 ERE, VII, 553

112 et-Fütühât, 11,595

113 The Mysücal Philosophy, s. 163

114 et-Fütâhât, II, 107

115 Kitâbü'l-Fenâ1, s. 8

116 el-Fütûhât nşr. V, 103-105

117 Kı-tâbü'l-lsfâr, s. 9

118 bu eleştiriler için el-Fütû­hât |nşr|, 1, 53, 143; I!, 91, 398; IV, 154, 161, 238, 455; V, 159, 317; Vlll, 221, 482; IX, 347-349; XI, 253, 255, 358; XII, 514; XIII, 233; XIV, 616; el-Fütûhât, II, 289, 290. 345.496,622,644,649; 111, 316; IV, 89, 106, 260

119 el-Fütûhât | nşr. |, [[[, 267

120 el-Fütûhât, IV, 245

121 el-Fütuhat |nşr. 1,1, i 56-157, 161

122 el-Fütûhât, II, 523

123 a.g.e., II, 16, 523

124 er-Rapd 13/39

125 en-Nisâ 4/150-151

126 Kitâbû'l-Fe-nâ5, s. 7

127 el-Fütühât, 1, 261

128 mutlak vücûd-izâfî vücûd

129 a.g.e., 11, 473

130 eş-Şûrâ 42/11

131 es-Sâffât 37/180

132 a.g.e., IV, 100, 193

133 feylesof-ı vücûd, ontoloji filozofu

134 İnşâ'ü.'d'devâ'ir, s. 6

135 Fu-şûş, s. 145

136 Bismillâhi fâtihu'l-vücûd

137 Eurâdü'l-ûsbûHyye, s. 1

138 ehlü'1-keşf ve'1-vücûd

139 İnşâ'ü'd-devâ'ir, s. 7

140 e/-Fütûhât, II, 143

141 a.g.e., II, 473

142 Izutsu, TheConcept, s. 37-38

143 el-Fütû-hât, I, 99

144 mevcûd-billâh

145 hakîka-tül-hakâik

146 a.g.e., s. 20

147 a'yân-ı sabite mertebesi

148 'Akidetü ehli'[-İslam, s. 50

149 sü-bûtî sıfatlan ve fiilleri

150 el-Fütû-hât, I, 119

151 a.g.e., m, 266

152 Fu-şûş, s. 47

153 lâ taayyün hariç ilk iki mertebe

154 dört ve beşinci merte­be

155 el-Fütûhât |nşr], II, 252

156 Fuşüş, s. 70

157 me­selâ Hz. Nuh'un daha çok tenzihçi oldu­ğunu

158 el-Fütûhât, 1,112

159 el-isrâ 17/110

160 a.g.e., 11, 396

161 a.g.e., II. 683

162 a.g.e., 111, 441

163 a.g.e., 11, 513

164 a.g.e., 1. 91

165 a.g.e., III, 193

166 ayn-ı sabite halinde iken

167 Fuşûş, s. 83,178

168 et-Fütühât, fi, 47

169 küllî, manevî, aklî, cüz'î

170 et-Fütûhâtinşr.r IV, 330

171 a.g.e. VI, 54; el-Fü-tühât, I, 677

172 a.g.e.,i, 554; III, 189, 547

173 el-Fütühât, II, 4,64,458,652

174 Kitâbü't-ls-fâr, s. 40

175 Muhâdaratû'l-ebrâr, M, 24

176 el-Fütûhât, 11, 484

177 el-Hikemü'l-ilâhiyye, s. 154

178 el-Fütûhât, II, 529

179 a.g.e., III, 306

180 a.g.e.. III. 161

181 a.g.e., III, 101

182 a.g.e., III, 525

183 a.g.e., II, 189

184 a.g.e., II, 549

185 Risâ-letü't-enuâr, s. 9-13

186 eş-Şûrâ 42/11

187 el-Enbiyâ 21/103

188 Kitâbü'l-İsfâr, s. 8-9

189 el-Fütûhât, II, 535

190 a.g.e.,II, 536

191 a.g.e., IV, 378

192 a.g.e., II, 538

193 Fuşûş, s. 81

194 e/-FütûAıât|nşr.],V, 249

195 el-Fütû-hât, 1,60, 110

196 a.g.e., I, 185

197 İnşâ'ü'd-devâ'ir, s. 35-36

198 Fuşûş, s. 61

199 el-Fütûhât, I, 261. 319

200 a.g.e., İli, 116

201 İnşa'ü'd-deuâ'ir, s. 1

202 Kitâbü'l-Mesâ% s. 6

203 el-Fütûhat, II, 432

204 Kitâbü'l-MesâHl, s. 7

205 et-Fütûhât, III, 402

206 a.g.e., 111,82; Kitâ-bü't-Fenâ', s. 8

207 el-Fütûhât, 11,548

208 Divân, s. 78

209 er-Risâte ile'l-İmâm er-Râzl, s. 6

210 et-Fütûhât, I, 33

211 Fussılet 41/53

212 et-Fütûhât \nşr.\, IV, 265-267

213 et-Fütûhât, II, 45

214 a.g.e., I, 36

215 el-Fütûhât, I, 119

216 a.g.e., 11, 143

217 a.g.e., 111, 362

218 a.g.e, II, 245

219 a.g.e., IV, 167;Meuâ/qcu'n-nücüm, s. 72

220 e/-Fü£ü/ıâî, III, 372

221 eİ-Fütuhât |nşr.|, X, 391

222 et-Fütûhât |nşr.|, II, 356-362

223 el-Fü-tühât, 111, 368

224 nşr.J, IX, 349

225 Dî-uân, s 47

226 el-Fütûhât, 11, 302, 5\9;Dîuân,s. 205-206; Kitâbü't-Mübeşşirât.s. 90

227 b. Hânbel

228 Ebû Hanîfe

229 Dîvân, s. 47

230 el-Fütûttât, I, 392

231 a.g.e., 1, 334, 494; II, 165, 685; III, 70, 336

232 el-Fütû-hâ£(nşr.|,V, 97-99; IX, 132; et-Fütûhât, II. 117, 170. 260; MI. 153, 231. 480

233 Secretum secretorum

234 bk. DİA, XIII, 234-236

235 bk. Ekberiy-ye

236 Kitabi! 'l-Fenâ3, s. 3

237 Seyyid Hossein Nasr, Makaleler,], 101

238 TavâWumenâfi'l-ıulüm,vx. lb-2a

239 meselâ Selçuklu sanatları ve mimarisi üzerinde İbnü'l-Arabî'nin görüş­lerinin tesiri için bk. Ögel, s. 100-108

240 Sefer ha-Zoharve Sefer ha-Bahir

241 Keiner, 11/2 11976|, S- 26-52; EJd., XV, 486-487; Fenton, X [ 1991), s. 32

242 Celâlzâde, s. 209

243 fet­vanın tamamı için bk. Atay. s. 263-277

244 BA, Cevdet-Evkaf, nr. 11368. 13683

245 bk. bibi

246 bk. bibi

247 bk. bibi

248 GAL, 1,571-582; SuppL, I, 791-802

249 nr. 1845-1881

250 I-IX, Beyrut 1994

251 nr. 1933

252 nşr. HenrikSamuel Nyberg, Leiden 1919

253 nşr. Mustafa Tahralı, İstanbuİ 1991

254 Kahi­re 1332; trc. Mahmut Kanık, İstanbul 1994

255 nşr D. Gril, Le devoilement des efets du uoyage, Pa­ris 1994 içinde

256 nşr. Suâd el-Hakîm, Beyrut 1988

257 nşi. İzzet Husriyye, Şam 1970

258 nşr Os­man Yahya, Tahran 1367 hş. / 1988

259 Haydarâbâd 1327hş./1948

260 bu tercümeler için bk. D/A XIII, 230-237; XIII, 251-258

261 el-Bakara 2/31

262 el-Fütûhât, IV, 269

263 Kitâ-bü't-Teuhtd, s. 93-94

264 Kitaba 'Anfcâ'ı muğrib, s. 27