İCTİMAİ elmləR 2009
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İstiqamət: Siyasət Tar. IX 4. Şagird gürcü dövlətinin meydana gəlməsi və inkişafında xarici və
- İstiqamət: Mədəniyyət və din Tar. IX 5. Şagird Gürcüstanda fəaliyyət göstərən dinləri təhlil edir.
- Məzmun 5 1. Gürcüstan qədim zamanlardan elinist dövrünə qədər a) daş dövrü
- 3. Gürcüstan IV-X əsrlərdə
İctimai elmlər 2009 Sosial təbəqələr XI _XIII əsrlər Böyük zadəgan – zadəgan – kəndli – tacir – sənətkar XV_ XVIII əsrlər Knyaz – zadəgan – kəndli – tacir – sənətkar Gürcüstanda urbanuzasiya nəticəsində yaranan sosial dəyişikliklər haqqında müzakirə • aparır. İslahatlar nəticəsində sosial strukturlarda yaranan dəyişiklikləri təhlil edir (məs.: Gürcüstanda • təhkimçiliyin ləğv edilməsi). Başqa-başqa dövrlərdə Gürcüstanda yaranan partiyalar və fərqli sosial təbəqələr arasında • yaranan qarşılıqlı münasibətləri təhlil edir. İstiqamət: Siyasət Tar. IX 4. Şagird gürcü dövlətinin meydana gəlməsi və inkişafında xarici və daxili amillərin təsirini təhlil edir. (→coğ. IX. n. 7). 4 Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Cədvəl vasitəsilə xarici və daxili amili (amilləri) ayırır, hansı ki, dövlət və ya dövlətin • yaratdığının (məs.knyazlıq) səbəblərindən biri olub. Məs.: Xarici amil Dövlət
1. Makedoniyalı İsgəndərin imperiyasının süqutü 2. a) 1917-ci ildə Rusiya inqilabı 1. Kartli çarlığı 2. Müstəqil Gürcüstan dövləti Dövlətin gələcək inkişafına təsir göstərən konkret xarici amil haqqında müzakirələr aparır • (məs.: birinci xaçpərəst yürüşü türk-səlcuq dövlətinin zəifləməsinə və buna uyğun olaraq Gürcüstan dövlətinin güclənməsinə səbəb oldu). Dövlətlərarasında münaqişələr və həmin münaqişənin qonşulara (məs.: VI əsrdə İran- • Vizantiya mühairbəsi və onun Kartli və Eqrisi çarlıqlarına təsiri) göstərdiyi təsir haqqında mövzu yazır və münaqişəni təhlil edir. Xarici amillərin ölkənin daxili münaqişələrinə göstərdiyi təsirini analiz və müqayisə edir. • Cədvəldə xronoloji ardıcıllıqla dövlətləri qruplaşdırır, hansılar ki, müstəqilliklərini itiriblər • (və ya ümumiyyətlə yox olublar) və bu hadisəyə səbəb olan xarici və daxili amilləri göstərir, məs.: 4
İ.E.IX. - 3 İctimai elmlər 2009 Əsr
Dövlət Xarici amil Daxili amil VI əsr Kartli çarlığı İranlılar tərəfindən çarlığın ləğv edilməsi Çarın birtərəfli idarəçilyinin zəifləməsi XIX əsrin əvvəli Kartli- Kaxeti çarlığı Rusiya, İran və Osmanlının Qafqazda siyasəti a) ölkənin iqtisadi cəhətdən gücsüzlənməsi b) zadəganlar arasında qarşıdurma XX əsrin sonu Sovet İttifaqı Demokratik ölkələrlə qarşıdurma a) planlı iqtisadiyyat b) milli hərəkatın güclənməsi Kontur xəritəsində daxili müharibələr nəticəsində yaranan ərazi dəyişikliklərini qeyd edir. • Dünya müharibələri nəticəsində yaranan qlobal dəyişikliklər və Gürcüstan üçün bu • dəyişikliklərin əhəmiyyəti barədə müzakirə aparır (məs.: komunizm və faşizm I dünya müharibəsinin məhsulu idi). Beynəlxalq təşkilatların Gürcüstan dövlətinin inkişafına göstərdiyi təsiri müzakirə edir. •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Gürcüstanda yayılmış etiqadları tərtib edir və onların funksiyalarını göstərir; onların • analoqlarını qədim şərq və yunan əsatirlərində axtarır. Gürcüstanda bütpərəstliyin Kartli dövlətinin yaranması ilə hansı dəyişikliklərlə üzləşdiyini • təhlil edir (məs. ciddi ierarxiyaya riayət etmək, yeni bütlərin daxil edilməsi və s.). Gürcüstanda xristianlığın dövlət dini kimi elan edilməsinə dəstək göstərən və mane olan • amilləri qruplaşdırır. Gürcü kilsəsinin iki nümayəndəsini seçir və onların dini və mədəni sahədə çalışmaqlarını • müqayisə edir. Gürcüstanda müxtəlif dövlərdə mövcud dini konfessiyaların siyahısını tərtib edir və onların • həm biri-biri ilə, eləcə də dövlətlə münasibətlərini müzakirə edir. Müxtəlif dövrlərdə gürcü pravoslav kilsəsinin strukturunu təsvir edir və kilsə vəzifələrini • xarakterizə edir. İ.E.IX. - 4 İctimai elmlər 2009 Tar. IX 6. Şagird ən qədim dövrlərdən bu günə qədər gürcü mədəniyyətini təhlil edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Kontur xəritədə Gürcüstan və onun hüdudlarından kənarda mövcud təhsil ocaqlarını qeyd • edir və burada öyrənilən dərs intizamlarını qeyd edir. Öz yaşadığı məntəqədə (şəhərdə, kənddə, rayonda) yerləşən mədəni irs abidələri xarakterizə • edir (məs.: qorili şagird Uplistsixeni və ya Qori qalasını xarakterizə edir). Funksiyalara əsasən onun üçün tanış olan memarlıq abidələrini qruplaşdırır və kontur • xəritəsində qeyd edir (məs.: milli təyinatlı saraylar, hamamlar və s.; kult təyinatlı – məbədlər, kilsə monastrlar). Gürcü və xarici mədəniyyətlərinə münasibət və qarşılıqlı təsiri haqqında müzakirə aparır; • mövzu yazır, hansında konkret məsələni təhlil edir (məs.: Elinist dövründə yunan aləmi ilə münasibətlər, orta əsrlərdə xristian və şərq mədəniyyətlərinin gürcü mədəniyyətinə təsiri və s.)
Məzmun 5 1. Gürcüstan qədim zamanlardan elinist dövrünə qədər a) daş dövrü b) bürünc dövrü c) gürcülərin etnogenezi 2. Gürcüstan eramızdan əvvəl III əsrdən bizim eranın IV əsrinə qədər a) Yaxın Şərq və Kartli çarlığı Makedoniyalı İsgəndərin yürüşündən sonra (e.ə. III-II ə.) b) Roma dövləti və Yaxın Şərq ölkələri e.ə. II-I əsrlərdə c) Bizim eranın I-III əsrlərində Kartli Roma və (Parfiy) d) Qərbi Gürcüstan çarlıqları bizim eranın I-III əsrlərində 3. Gürcüstan IV-X əsrlərdə a) Kartlidə xristianlıq b) IV-V əsrlərdə Gürcüstan və ona qonşu dövlətlər c) Vizantiya-İran müharibələri və Gürcüstan VI-VII əsrlərdə d) Ərəblər və Gürcüstan e) Gürcü çarlıq-knyazlıqları VIII-X əsrlərdə 5 Standartda müəyyən edilən nəticələrə nail olmaq bu məzmunu tədris etməklə mümkündür. İ.E.IX. - 5 Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|