Iii. Uluslararasi
Yüklə 6,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
30 III BEYNƏLXALQ HƏMZƏ NİGARİ TÜRK DÜNYASI MƏDƏNİ İRSİ SİMPOZİUMU İstanbul’da kalub sonra Medîne-i Münevvere’ye gitdi. Orada ikâmet esnâsında bu kitâbı telîf ve takdîm idüb 1116’da vefât itdi. Sahîb-i tercemenin Hasanü’l-nesl olmasından anlaşılır ki 1086’da Alamud Kal’ası’nda mahbûsen irtihâl idüb. es-Seyyid eş-Şeyh İbrahim bin es-Seyyid Ali el- Hasanî el-Berküşâdînin kerîme-zâdesidir. Nadirşâh ile harb iden ve da’vâ-yı hilâfet eyleyen zât târîhen malûm olduğu üzere Mîr Haydar bin Ali Şirvânî’dir. Bu zâtın pederi gösterilen Rukneddin bin Muhibbiddin bin Bahaeddin bin Nureddin bin Nizameddin kimler olduğu anlaşılamadı. Bunların isimleri yazılsaydı belki sarîhen anlaşılabilirdi. Ancak Şemseddin Muhammed Ağa Bâlî târîhen bin ricâlinden olduğu muhakkakdır. Lâkin pederi eş-Şeyh Ahmed Cundî değildir. Mevâlîden Şirvânî Mutahher Efendi’nin 1011 tarihli Hüdayi Mahmud Efendi Hazretleri’nin vakfiyyesi zîrinde imzâsı “Mutahher bin Muhammed Ağa Bâlî” diye görüldü. Şirvânî Mutahhar Efendi’nin iki kıt’a vakfiyyesinde mezkûr olduğu üzere pederinin adı “Muhammed Ağa Bâlî” ve bunun pederi de “Muharrem”dir. Ağa Bâlî Muhammed Efendi’nin birâderleri Zafer Efendiyle Ruhânî Efendi olub Zafer Efendi-zâde Ahmed Efendi Mutahher Efendi’nin ‘amm-zâdesi ve dâmâdıdır. Ruhânî Efendi-zâde Muhammed Efendi ve Zafer Efendi’nin diğer mahdûmu Muhammed Efendi’dir. Şu vakfiyyelerin tesbît itdiği malûmât-ı târîhiyyeden anlaşılır ki “Şemseddin Muhammed Ağa Bâlî bin Muharrem”dir. Bu zâtın peder-i karîbi gösterilen “Ahmed Cündi” de Keşfî Muhammed Çelebî’nin Selîm-nâmesi’sinde yazıldığı üzere Şâh İsmail Safevî’nin zaman-ı hurûcunda Şirvân’dan kaçıb Sultân Selim’e ilticâ iden eş-Şeyh Şemseddin Ahmed bin Abdullah el-Cündî olacaktır. Bunun pederi gösterilen es-Seyyid Rükneddin bin Nureddin bin Haydar bin Hasan bin Ebî Bekir bin es-Seyyid eş-Şeyh Ahmed aynıyla Ladik’de medfûn es- Seyyid eş-Şeyh Ahmed sâhibü’l-hâl Kebîrü’r-Rufâî el-Hüseyinî Hâfididir. Sâhibü’l- hâl ensâbına mahsûs silsile-nâmelerinde bunları mükerrem gördüm. Yalnız burada ufak bir sehv-i nâsih vardır. Orda “Sadr” kelimesi “Haydar” şeklinde yazılmış olmasıdır. Bu silsile-nâmelerde es-Seyyid Ahmed bin Rükneddin bin Nureddin bin Sadreddin Kâsım bin İzzeddin Hasan bin es-Seyyid Ahmed Kebîrü’r-Rufâî’dir. Ba’zen yalnız “Sadreddin” ve ba’zende yalnız “Sadr” yazılmışdır. Bunlar da “Hüseyinî”dir. “Hasanî” değildir. eş-Şeyh Ahmed bin İsa bin Davud bin Süleyman doğru olabilir. Lâkin bunun cedd-i a’lâsı olan “Süleyman” Musa bin Muhammed bin el-Kâsım bin el-Hasan bin Zeyd bin el-Hasan bin Emîrü’l-Müminîn Ali bin Ebî Talib Hazretleri’nin oğlu olamaz. Çünki müşârün-ileyhin Süleyman adlı oğlu yoktur. Sultân Bâyezid Câmi’i derûnunda Veliyüddin Efendi Kütüb-hânesinde tasavvuf kısmında mevcûd olan ‘Umdetü’t-Tâlib Fî Neseb-i Âli Ebî Tâlib’de Cemaleddin Ahmed bin Atabetü’l-Horasânî sânî Zeyd bin Hasan bin Ali bin Ebî Talib Radiya’llâhu anhum şeceresini şöyle tafsîl ve tesbît idiyor. Sülâle-i Hüsnîye’nin medâr-ı fahri olan Ebu’l-Kâsım Muhammed bin el-Kâsım bin el-Hasan bin Zeyd bin el-Hasan bin Ali bin Ebî Tâlib el-Ulvî el-Bathânî oğulları Kasım, İbrahim, Musa, İsa, Harun, Ali, Abdurrahmandır. Bunlardan Musa bin Muhammed bin El-Kâsım’ın oğulları da Hasan, İbrahim Muhammed, Hamza Zeyd,
31 III BEYNƏLXALQ HƏMZƏ NİGARİ TÜRK DÜNYASI MƏDƏNİ İRSİ SİMPOZİUMU Ali, Yahya, Hüseyin Ahmed. Görülüyor ki bunların içinde Musa bin Muhammed’in Süleyman adlı bir oğlu yoktur. Ebu’l-Kâsım Muhammed bin el-Kâsım el-Bathânî sülâlesinde “Ahmed bin Davud bin Ali bin İsa bin Ebu’l-Kâsım Muhammed” vardır. Kezâlik “Ebu’l-fazl Ahmed bin Muhammed bin El-Hüseyin bin Davud bin Ali bin İsa Ebu’l-Kâsm Muhammed el-Fâkih el-Hânefî en-Nisâbûrî” de vardır. Lâkin “eş-Şeyh Ahmed bin İsa bin Davud bin Süleyman bin Mûsâ bin Ebu’l- Kâsım Muhammed” yokdur. Binâen aleyh Hazret-i Pîr-i Hamza Nigârî Efendi benim tetebbuât ve tetkîkâtıma nazran 1086’da Alamud Kal’ası’nda mahbûsen vefât iden eş-Şeyh es-Seyyid İbrahim bin es-Seyyid Ali el-Hasanî el-Berküşadî kerîme-zâdesi ahfâdındandır. el-İlmü İndellâh. Karabağ dâhilinde Berküşâd Kasabası’nda 1224’de doğdu. Karakaş Köyü’nde sâkin Dehneli Abdullah Şikestî Efendi’den tahsîl-i ‘ulûm itdiği esnâda ba’zı hubâne dildâne olub tanzîm-i eş’âra başladı. Sonra Şirvânî Hâcı İsmail Efendi’nin dersine mülâzemât itdi. 1243’de müşârün- ileyhle birlikde Şirvân’dan kalkub Amasya’ya geldi. İki yıl kadar Amasya’da Fâtıma Hatun Medrese’sinde ikâmet ve müşârün-ileyhden tahsîl-i ‘ulûma bezl-i makderet itdi. 1245’de ‘âzim-i Hicâz olub avdet ve 1247’de üstâdıyla berâber Sivas’a rıhlet itdi. Orada bir tarafdan ikmâl-i tahsîl ve diğer tarafdan tekmîl-i sülûk iderek 1256’da üstâdıyla berâber yine Amasya’ya avdet ve usûlen ahz-ı icâzet ve hilâfet iderek 1257’de Berküşâd’a gitdi. Orada neşr-i ‘ulûm ve irşâd-ı halk ile iştigâl iderek Dağıstan halkı kendisine biât ve tarîkine intisâb ve her emrine icâbet iderek büyük bir şöhret kazandı. Şeyh Şâmil Efendi’nin meslek-i mücâhidânesini ihyâya azm itdiği Rus İmparatorluğu tarafından zann idildi. Bundan dolayı Rusların tazyîkâtı artub kendisini bîzâr itdiğinden 1271’de sânîyen Şirvân’dan çıkub İran’a girdi. Buradan Van tarîkiyle Erzincan’a geldi. Burada Dördüncü Ordu Müşîri Çırpanlı Abdulkerîm Nâdir Paşa kendisine fevka’lâde hürmet idüb beş yüz guruş maâş tahsîsine delâlet itdi. 1272’de Erzurum’a gidüb üç yıl kadar orada ikâmet ve 1275’de İstanbul’a gidüb bir kaç mâh sonra ikinci defa Amasya’ya hicret ve Serrâc-hâne Câmi’i kurbunda kâ’in medresede ikâmet itdi. 1276’da Sivas’a ve kırksekiz gün sonra da Erzurum’a gitdi. Burada cüz’î müddet ikâmeti esnâsında gayret-i mürîdânının uyandırdığı bir arbedeye hiddet iderek Bayburd’a gidüb iki yıl burada oturdu. 1258’de tekrâr Erzurum’a avdet idüb terâküm iden maâşını aldıkdan sonra 1280’de Karabağ’a gitdi. Orada bırakdığı evlâd ü iyâlini alub Şirvân’dan katî bir sûretde alâkasını keserek çıkdı. 1281 senesi evâ’ilinde üçüncü defa Amasya’ya hicret ve Yakutiye Mahallesi’nde bir müddet ikâmet itdi. Bu müddet zarfında Amasya’nın ‘ulemâ ve erkân-ı sohbet-i şerîfesinden istifâde itmek üzere kendisini ziyâret ve talebe-i ‘ulûmda halka-ı tedrîsine müsâberet iderek ‘umûmun hürmet-i mahsûsasını kazandı. Çünki meşâhîr-i fuzalâdan ve sâdât-ı ‘ulemâdan olduğu anlaşıldı. Maâşını da Amasya’ya nakl itdirdi. 1288 senesi şa’bânında Amasya’ya gönderilen üstâdı ve şeyhî Şirvânî Hâcı İsmail Efendi-zâde Mehmed Rüşdü Paşa kendisine Pirinçci Mahallesi’nde Dâru’l- Hadîs-Osman Çelebî civârında mu’azzam bir konak yapdırub oraya nakl itdi. Yüklə 6,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|