O.HENRİ
gözəl paltardır. Gəlib baxarsan. Sənə həftədə bir dollar qaytararam.
Mütləq!
Şükranlıq günü... Nahar günortaya təyin olunmuşdu. On İkiyə
İyirmi dəqiqə qalmış Qreys Meydaya baş çəkdi. Hə, qız, doğrudan
da, cazibədar idi. Elə bil, qırmızı rəng üçün yaranmışdı. Meyda
əynində köhnə ətək və göy rəngli bluzka pəncərə qabağında oturub
nəyisə çitəyirdi... oy, çaşdıml O, zərif əl işi ilə məşğul idi.
-
Ay Allahl Sən hələ geyinməmisən? - qırmızı don ah çəkdi. -
Çiyinlərim qınşmayıb ki? Belə məxmər tikmələr çox cazibədardır,
düzdürmü? Nə üçün geyinməmisən, Meyda?
-
Paltarım hazır deyil, - Meyda dedi, - mən gedə bilməyə-
cəyəm.
-
Bədbəxtliyə bir bax! Doğrudan da, çox təəssüflənirəm,
Meyda. Bir şey geyin gedək, yalnız özümüzünkülər olacaq, sən ki
bilirsən, heç kəs flkir verməyəcək.
-
özümü al-qırmızı dona hazırlamışdım, - Meyda dedi, - bir
halda ki o yoxdur, getməsəm, yaxşıdır. Mənimçün narahat olma.
Tələs, yoxsa gecikərsən. Qırmızı rəng sənə çox yaraşır.
Nahar mərasiminin davam etdiyi müddətdə Meyda pəncərənin
qarşısında əyləşmişdi. Qızların hindtoyuğunun anaq sümüyünü necə
hay-küylə qopardıqlannı, qoca Bahmanın özünəməxsus zarafatlara
necə təkcə qaqqanaq çəkib güldüyünü, yalnız Şükranlıq günü
mağazada peyda olan gonbul missis Bahmanın brilyantlarının necə
parladığını, hamını razı salmaq məqsədi ilə mister Remsinin necə
mehribancasına, gülərüzlə xidmət göstərdiyini təsəvvür edirdi.
Gündüz saat dörddə qız nəzəri cəlb etmədən asta-asta Şlegelin
dükanına yollandı və qalan dörd dollan ödəyə bilməyəcəyini ona
dedi.
-
Ay Allah! - Şlegel aaqla çığırdı. - Siz nə üçün bu qədər
kədərlənirsiniz? Götürün onu. Don hazırdır. Olanda ödəyərsiniz.
Məgər siz iki ildir hər gün dükanımın yanından keçmirsiniz? Məgər
mən bilmirəm kimin üçün paltar tikirəm? Nə vaxt imkanınız olsa,
onda ödəyərsinz. Götürün onu. O, çox yaxşı alınıb və əgər siz bu
paltarda gözəl görünərsinizsə, əla olar. Bu da paltar. Nə vaxt
imkanınız olsa, pulunu ödəyərsiniz.
72
downloaded from KitabYurdu.org
AL-QIRMIZI DON
Meyda qəlbini çulğalayan böyük minnətdarlıq hissinin yalnız milyonda
birini kəkələyə bildi; donu götürdü və evə tələsdi. Dükandan çıxarkən üzünə
yağış damcısı düşdü. Qız buna əhəmiyyət verməyib gülümsədi.
Mağazaları faytonlarla dolaşan xanımlar, siz bunu başa düşə
bilməzsiniz. Qarderoblannı ata pullan hesabına dolduran qızlar, siz də bunu
anlamazsınız; Meydanın Şükranlıq günündə soyuq yağış damcısını hiss
etməməsinin səbəbi sizə heç zaman çata bilməz.
Saat beşdə qız əynində al-qırmızı don küçəyə çıxdı. Güclü yağış yağır,
şiddətli külək onu suya qərq edirdi. Çətirlərini aşağı endirən adamlar
plaşlarının düymələrini möhkəm bərkidərək qızın yanından qaça-qaça ötür,
evə, ya da tramvaylara doğru tələsirdilər. Onların əksəriyyəti belə tufanda
aydın yay günlərində olduğu kimi rahat gəzişən bəxtəvər gözlü gözəl qıza
təəccüblə baxırdı.
Təkrar edirəm, pul kisəsi ağzına kimi dolu, tez-tez paltar dəyişən
xanımlar, siz bunu anlamazsınız. Daim gözəl əşyalar barəsində düşünə-
düşünə, bayramda al-qırmızı don geyinmək naminə düz səkkiz ay ac
qalmağın nə demək olduğunu təsəvvür edə bilməzsiniz. Yağış, dolu, qar
yağır, külək əsir, qasırğa tüğyan edir: sizin üçün nə fərqi var, düzdürmü?
Meydanın nə çətiri, nə də qaloşu var idi. Onun al-qırmızı donu vardı və
o, bu paltarda küçəyə çıxmışdı. Qoy lap dünya dağılsın! Tamarzı ürək ildə,
heç olmasa, bir dəfə xoşbəxtliyin bir damlasını hiss etməlidir. Yağış isə hələ
də yağır, damcılanıb qızın barmaqlannın ucundan sürüşürdü.
Kimsə tindən çıxıb qızın yolunu kəsdi. O, başını qaldırdı. Bu, mister
Remsi idi; heyranlıqdan və maraqdan gözləri alışıb- yanırdı.
- Miss Meyda, - o dedi, - siz təzə paltarda çox gözəlsiniz. Təəssüf ki,
naharda iştirak etmədiniz. Siz tanıdığım qızların ən ağıllısısınız. Yağışlı
havada gəzinti qədər heç nə insan sağlamlığına xeyir verə bilməz. Olarmı,
mən də sizinlə gəzim?
Meyda qızardı və asqırdı.
73
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
ÜRƏK VƏ XAÇ
Beldi Budz şüşəyə san uzanıb onu götürdü. Nəyi götürməyə
uzanmasından asılı olmayaraq, adətən, o... amma burada söhbət
Beldidən getmir. O, bu dəfo birinci və ikincidən forqli olaraq özünə
bir barmaq artıq süzdü. Beldi məsləhətçi kimi çıxış edirdi.
Məsləhətçininsə haqqını ödəmək lazımdır.
-
Sənin yerində olsaydım, indi kral idim, - Beldi elə inamla
söylədi ki, qoburu cınldadı, şporu
1
dngildədi.
Enliətək stetsonunu peysərinə san itələyən Ueb İger parlaq
saçlannı qanşdırdı. Lakin bərbərlərə məxsus bu qayda işə yara-
madığından o, Beldiyə daha yüksək ixtiraçılıq nümunəsi göstərməyə
çalışdı.
-
Kraliçaya evlənmək heç də onun kölgəsinə çevrilmək demək
deyil, - Ueb bildirdi və iztirablarına son qoydu.
-
Şübhəsiz, - Beldi hüsn-rəğbətlə desə də, hələ də onda oyun
kartlarının məziyyətləri ilə dərindən məşğul olan bir adamın üzücü
ehtirası hiss olunurdu. - Əslində, kral sənsən. Yerində olsaydım,
təkrar paylanmasını tələb edərdim. Sənə gərəksiz kartlan sırıyıblar...
deyim sən kimsən, Ueb İger?
-
Kim? - Ueb soruşdu, onun solğun mavi gözlərində ümid
qığılcımlan parladı.
-
Sən şahzadə-konsortsan.
-
Bir az yavaş ol, - Ueb dedi, - mən sənə heç vaxt söyüş
öyrətməmişəm.
-
Bu, - Beldi izah etdi, - oyun kartlan arasında tituldur; amma
o, rüşvət götürmür. Başa düş, Ueb, bu möhürlə Avropada bəzi
heyvanları damğalayırlar. Təsəvvür et ki, sən, yaxud mən və yaxud
hər hansı bir holland hersoqu kral ailəsinin bir üzvü ilə evlənir. Bir
müddətdən sonra da o qadın kraliça olur. O zaman biz kim oluruq -
kral? Əsla! Tacqoyma mərasimində bizim yerimiz haradasa - kiçik
kral tövlələrinin birinci mehtəri ilə
1
Şpor —
rnahmTZ
74
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |