İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
VOLXVLARIN HƏDİYYƏSİ Milad bayramıdır, amma Cimə hədiyyə almaq üçün onun cəmi bir dollar səksən yeddi sent pulu var! Uzun aylar hər sentə qənaət etməklə, nəhayət, artıra bildiyi məbləğ bu idi. Həftəyə iyirmi dollarla uzağa getmək mümkün deyil. Xərclər onun hesabladığından artıq alınırdı. Həmişə elə olur. İndi isə Cimə hədiyyə almaq üçün cəmi bir dollar səksən yeddi sent pulu var! Onun Cimi üçün! Milad günü ona bağışlayacağı hədiyyə barədə düşünərkən o qədər sevincli anlar yaşamışdı ki... Nəsə nadir, qiymətli bir şey olmalı idi ki, Çimin adına, az da olsa, layiq olsun. İki pəncərənin arasındakı divara güzgü vurulmuşdu. Mebellə təchiz olunmuş səkkiz dollarlıq mənzildə nə vaxtsa aynaya baxmısınız? Çox anq və çox diribaş adam onun laylarında ardıcıl olaraq dəyişən əksini müşahidə edərək zahiri görkəmi barədə dəqiq təsəvvür əldə edə bilər. Zərif bədən quruluşu olan Della bu bacarığa yiyələnə bilmişdi. O, birdən pəncərənin ağzından aralanıb güzgüyə tərəf atıldı. Gözləri parıldayırdı, amma iyirmi saniyə ərzində üzünün rəngi qaçdı. Cəld hərəkətlə sancaqlan çıxarıb sagnı açdı. Sizə deməliyəm ki, Ceyms Dillinqhem Yunq cütlüyünün fəxr etdiyi iki sərvət mövcuddur. Biri - Cimə atasından və babasından miras qalmış qızıl saat, o biri - Dellanın saçlan idi. Çariça Savskaya qarşı evdə yaşasaydı, Della qəsdən başını yuyub saçlarını pəncərə qarşısında qurudardı ki, ülyahəzrətin bütün paltarlarını və daş-qaşını kölgədə qoysun. Çar Solomon həmin evdə qapıçı işləyib var-dövlətini zirzəmidə gizlətsəydi, Cim yaxınlıqdan keçəndə qəsdən hər dəfə saatı cibindən çıxarardı ki, qısqanclıqdan onun saqqalını necə yolduğunun şahidi olsun. Budur, Dellanın gözəl saçlan açılıb, panltı ilə dalğalanır - elə bil, şabalıdı şəlalə şırnağı idi. Dizinə qədər uzanan saçları bütün bədənini plaş kimi qucaqlamışdı. Amma o, tez əsəbi və tələsik hərəkətlə onları yenidən yığmağa başladı. Sonra, sanki, tərəddüd edirmiş kimi bir an tərpənmədən dayandı və qırmızı rəngli köhnə xalçanın üstünə iki-üç damcı göz yaşı düşdü. Köhnə qəhvəyi jaketini çiyninə atıb, köhnə qəhvəyi şlyapasını başına qoyub nəm gözlərindəki parıltı ilə sürətlə aşağı, küçəyə qaçdı. 11 downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ Qarşısında dayandığı lövhədə yazılmışdı: “M-me soph- ronie.
Saçlardan düzəldilmiş müxtəlif məmulatlar”. Della tələsik ikinci mərtəbəyə qalxdı və təngnəfəs halda dayandı. -
Mənim saçlanmı alarsınızmı? - o, madamdan soruşdu. -
Mən saç alıram, - madam cavab verdi. - Şlyapanızı çıxarın, mala baxmaq lazımdır. Şabalıdı şəlalə yenidən axıb göz oxşadı. -
İyirmi dollar, - madam vərdiş etdiyi hərəkətlə sıx kütlənin çəkisini yoxlayaraq dedi. -
Növbəti iki saat çəhrayı qanadlar üstündə ötüb-keçdi - köhnəlmiş metaforaya görə üzr istəyirəm. Della Cimə hədiyyə almaq üçün mağazaları dolaşdı. Nəhayət, tapdı. Şübhəsiz, bu hədiyyə Cim üçün yaranmışdır, yalnız onun üçün... Digər mağazalarda buna bənzər heç bir şey yox idi. Axı o, hər yerin altını üstünə çevirmişdi. Bu, db saatlan üçün nəzərdə tutulmuş, keyfiyyəti ilə adamı valeh edən, sadə və dddi görünüşlü platin zəndr idi. Bütün yaxşı əşyalar, əslində, belə olmalıdır. Onu ən dəyərli saatlar üçün münasib hesab etmək olardı. Della zəndri görən kimi düşündü kl, bu yalnız Cimə qismət olmalıdır. O, elə Qmin özünə bənzəyirdi. Ciddi və ləyaqətli - bu, onlann hər ikisini fərqləndirən keyfiyyətlər idi. İyirmi bir dollar kassaya ödəndi və Della dbində səksən yeddi sentlə evə tələsdi. Belə bir zəndrlə hansı cəmiyyətdə olur-olsun, Cim saata baxmaqdan utanmayacaq. Onun saatı nə qədər gözəl olsa da, Om ona, adətən, gizlində baxırdı, çünki o, bərbad dəri kəmərdən asılmışdı. Evdə Dellanın coşqunluğu azaldı və öz yerini ehtiyatlı bir qənaətdlliyə verdi. O, saçburan sancaqlan götürdü, sobanı yandırdı və səxavətlə məhəbbətin dağıtdıqlarını yenidən düzəltməyə başladı. Bu isə həmişə çox ağır zəhmət tələb eləyir, dostlar, çox ağır. Heç qırx dəqiqə keçməmiş başını dimdik dayanmış xırda hörüklər bəzəyirdi kl, bu görkəmdə dərsdən qaçmış oğlan uşağına bənzəyirdi. O, uzun müddət diqqətlə və tənqidi nəzərlərlə güzgüdə özünə baxdı. 12 downloaded from KitabYurdu.org VOLXVLARIN HƏDİYYƏSİ “Hə, - öz-özünə dedi, - əgər Cim məni görən kimi öldürməzsə, o zaman düşünəcək ki, Koni-Aylendin xorda oxuyan qadınlarına oxşayıram. Ancaq mən nə edə bilərdim, nə edə bilərdim ki, cəmi bir dollar səksən yeddi sent pulum vardı!?” Saat yeddidə qəhvə dəmlənmiş, bərk qızdırılmış tava isə qaz sobasının üstündə qoyun ətindən hazırlanmış kotletləri gözləyirdi. Cim heç vaxt gecikməzdi. Platin zənciri ovcunda gizləyən Della giriş qapısına yaxın qoyulmuş masanın uc tərəfində oturmuşdu. Tezliklə aşağıdan onun ayaq səslərini eşitdi və bir anlığa rəngi ağardı. O, hər cür xırda şey üçün Allaha qısa dualar etməyə alışdığından, tələsik pıçıldadı: -
İlahi, elə et ki, həmişə onun xoşuna gəlim! Qapı açıldı, Cim içəri girdi və qapını arxasınca bağladı. Onun anq və qayğılı sifəti var idi. İyirmi iki il ailə qayğısı ilə yüklənmək asan məsələ deyildi! Onun artıq çoxdan təzə paltoya ehtiyacı var idi və əlləri əlcəksiz donurdu. Cim bildirçin görmüş ov tulası kimi qapının ağzında donub- qaldı. O, gözlərini Dellaya dikib dayanmışdı, qadın bu baxışlar- dakı mənanı anlaya bilmədiyi üçün qorxmağa başladı. Bu gözlərdə nə qəzəb, nə heyrət, nə tənə, nə də dəhşət oxunurdu. Onlar gözlənilən hisslərin heç birindən xəbər vermirdi. O, sadəcə, gözünü çəkmədən qadına baxır, sifətindəki qeyri-adi ifadə isə dəyişmirdi. Masanın arxasından sıçrayan Della onun üstünə atıldı. -
satmışam, çünki sənə Milad bayramında heç nə hədiyyə etməsəydim, yaşaya bilməzdim. Onlar yenidən uzanacaq. Sən hirslənmirsən, düzdür? Başqa cür bacarmazdım. Mənim saçlanm tez uzanır. Hə, Milad bayramı münasibətilə məni təbrik elə, Cim, sonra da bayramı qeyd edək. Bilsən sənə necə hədiyyə hazırlamışam, necə gözəl, necə ecazkar bir hədiyyə? -
Sən saçlarını kəsdirmisən? - Cim gərgin vəziyyətdə soruşdu, beyni iti işləsə də, bu faktı dərk eləyə bilmirdi. -
sevəcəksən!? Saçlarım qısa olsa da, həmin qadınam. 13
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|