İlham Mazanlı
Yüklə 3,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
- KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 461
gərginləşdiyi bütün mərhələlərdə millətlərarası münasibətlər sahəsində gedən prosesləri adekvat şəkildə işıqlandıra bilmir. Nəinki münaqişə tərəflərinin, hətta bəzi mərkəzi nəşrlərin də bir sıra prinsipial məsələlərlə bağlı mövqeləri bir-birinə uyğun gəlmir, situasiyanın lokallaşmasına və sağlamlaşmasına şərait yaratmır. Xüsusilə də mərkəzi kütləvi informasiya vasitələrində bir-birini qarşılıqlı şəkildə istisna edən və kütləvi şüurda deformasiyalar əmələ gətirən stereotiplər yaradılır. Bəzi mərkəzi qəzetlər hətta öz müxbirlərinin regiondan hazırladıqları obyektiv materialları müxtəlif bəhanələrlə çap etməkdən imtina edir. Bu da həm bəzi mərkəzi hakimiyyət orqanlarının, həm də mərkəzi KİV-lərin münaqişə tərəflərinə münasibətdə obyektiv mövqe tutmadıqlarını açıq şəkildə büruzə verir. Redaksiya kollektivlərinin hərəkətləri müəyyən mənada özfəaliyyət xarakteri daşıyır. Millətlərarası münasibətlər kimi ciddi bir mövzunun işıqlandırılması zamanı bu cür hallara yol verilməsi arzuolunan deyil. Problemə analitik və proqnostik yanaşma çox zəifdir. KİV-lər sadəcə olanları təsvir etməklə kifayətlənirlər (hətta bu halda da müəyyən tərəfkeşliyə yol verilir). Belə hesab edirik ki, 1990-cı il yanvarın 20-də sovet qoşunlarının Bakıda öz xalqına qarşı törətdikləri qanlı hadisələrindən sonra mərkəzi KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 462
mətbuatdan fərqli olaraq, respublika mətbuatı millətlərarası münasibətlərin gərginləşməsi şəraitindəki üçillik fəaliyyət təcrübəsindən real nəticələr çıxarmağa başlayır. Onun fəaliyyəti məqsədyönlülüyü, əhatəliliyi, istiqamətliliyi, həyata və insanlara yaxınlılığı, ümumiyyətlə, müəyyən səriştəliliyi və təhlilə meylliliyi ilə fərqlənməyə başlayır. Zənnimizcə, bu dövr ayrıca bir tədqiqatın aparılmasını tələb edir. 5.
cəmiyyətində millətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi obyektiv olaraq jurnalistlərin peşəkarlıq və şəxsi keyfiyyətlərinin artırılmasını tələb edir. Bu tələblər ilk növbədə jurnalistin məsuliyyəti, peşəkarlığı və jurnalist sənətkarlığı ilə bağlıdır. Tədqiqatlar göstərir ki,
Dağlıq Qarabağ hadisələri ərəfəsində jurnalist kadr korpusu millətlərarası münasibətlər sahəsində problemlərin kəskinləşməsinin obyektiv surətdə dərk olunmasına və bu məsələlərin mətbuatda peşəkarlıqla işıqlandırılmasına hazır olmamışdır.
Azərbaycan Respublikasının çoxsaylı milli tərkibə malik olduğunu, demokratik və hüquqi dövlət quruculuğu yolu ilə inkişaf etdiyini, bu prosesdə kütləvi informasiya vasitələrinin yerini və rolunu, xüsusilə də onun millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmil- İlham A.Mazanlı_________________________________________________________ 463
ləşdirilməsi faktoru kimi əhəmiyyətini nəzərə alaraq, onun bu istiqamətdə fəaliyyətinin keyfiyyətcə yaxşılaşdırılması və müasir tələblər baxımından yeni bir səviyyəyə qaldırılması məqsədi ilə aşağıdakı müəyyən konkret tövsiyələri irəli sürmək olar:
müasir dövrdə Azərbaycan Respublikasının olduqca mürəkkəb proseslər gedən və geosiyasi baxımdan dünyanın böyük dövlətlərinin maraqlarının toqquşduğu bir regionda yerləşməsi kütləvi informasiya vasitələrindən millətlərarası və
dövlətlərarası münasibətlərin işıqlandırılmasına diqqətlə yanaşmağı, problemin çoxşaxəliliyini, mürəkkəbliyini, zddiyyətliliyini və milli-psixoloji xüsusiyyətlərini nəzərə almağı tələb edir. Lazım gələrsə, respublikanın suverenliyinin və dövlətçiliyinin qorunub-saxlanılması məqsədi ilə KİV-in bu istiqamətdə fəaliyyətini tənzimləmək üçün müəyyən bir sistemin (beynəlxalq təşkilatlar və ya bir sıra “demokratiya ixrac edən ölkələr” bu addımı söz azadlığının və informasiya hüququnun məhdudlaşdırılması kimi qiymətləndirsələr belə) yaradılması. Millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlər problematikası üzrə mətbuatın və bütövlükdə bütün kütləvi informasiya vasitələri sisteminə daxil olan elementlərin koordinasiyasının təşkil olunması (bizim fikrimizə görə, bu funksiyanı
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi 464
vahid metodoloji mərkəz yerinə yetirə bilər); Bu mexanizmlər mütləq ölkənin konstitusiya qanunvericiliyinə uyğun fəaliyyət göstərməlidir;
rəhbərliyi “millətçilik” xəstəliyinə yoluxmuş, milli müstəsnalığı təşviq edən jurnalistləri millətlərarası problemlərin işıqlandırılmasından uzaqlaşdırmalıdır. Xüsusilə, millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin həddən artıq gərginləşdiyi dövrlərdə bu cür jurnalistlərin nəşr olunmaq imkanları məhdudlaşdırılmalı, ən əsası isə açıq millətçilik yolunu tutmuş, milləti beynəlxalq təcridə sürükləyən KİV rəhbərləri daha təmkinli, tolerant, millətlərin və dövlətlərin beynəlxalq dinc yanaşı yaşamaq prinsiplərinə hörmətlə yanaşan, bu prinsiplərə riyət edən, xalq arasında dərin hörmətə və inama layiq olan şəxslərlə əvəz olunmalıdır.
və dövlətlərarası münasibətlər problematikası kompleksi sahəsində ixtisaslaşmış jurnalist kadrlarının hazırlanması və ixtisaslarının artırılması üzrə effektli təhsil və təlim sisteminin yaradılması tövsiyə edilir.
Cəmiyyətdə millətlərarası və dövlətlərarası münaqişələrlə bağlı yaranmış ictimai-siyasi situasiyanın stabilləşməsi üçün, onun bütün spesifik cəhətləri və xüsusi əhəmiyyəti (münaqişələrin həlli üçün uzun sürən vaxtın tələb olunması, vəziyyətin Yüklə 3,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|