İlin doqquz ayı arxada qalır. Bu doqquz ayda ölkəmiz uğurla və hərtərəf li inkişaf etmişdir. Bütün sahələrdə
Yüklə 473,65 Kb. Pdf görüntüsü
|
A Z R B A Y C A N X Z R D N Z G M L Y
И ИЧИ И И
26 oktyabr 2017-ci il № 73-76 (9167) 4 www.seanews.az Həqiqətən də dənizçi olmaq asan deyil. Dumanı var, fırtınası var, həsrəti var... Hər kəs bacarmır bu işi. Dənizi sevməyənlər ümumiyyətlə bacarmır, bacarmazlar da... Elə müsahibim - Azərbaycan Xəzər Dəniz gəmiçiliyinin qabaqcıl kapitanlarından olan Şakir Dadaşov da bu qənaətdədir. hesab edir ki, də- nizi sevmək başlıca şərtdir. özü də kor-koranə yox. - Şakir müəllim, belə başa düş- düm ki, dənizi yaxşı tanıyırsınız. -Bəli, uşaqlığım dəniz sahilində - Neftçala rayonunun Bankə qəsəbəsin- də keçib. Amma bu o demək deyil ki, dəniz kənarında doğulub, böyüdüyüm üçün bu peşəni seçmişəm. - Bəs, xüsusi bir səbəb olubmu? - Bizim nəsildə dənizçi çox olub. Dayım, qardaşlarım...Əslində, özümü tamam başqa sahədə sınamaq istəyir- dim. Hətta sənədlərimi də vermişdim. Novruz dayım yolumdan döndərdi. Sənədlərimi geri götürməyi təkid etdi. Və məni dənizçiliyə yönləndirdi. Hə- mişə deyirdi ki, səni kapitan kimi gör- mək istəyirəm. Sözündən çıxa bilməz- dim. 1980-ci ildə Qafur Məmmədov adına Bakı Dəniz Yolları Məktəbinin gəmi sürücülüyü fakültəsinə qəbul ol- dum. 1983-cü ildə oranı bitirdim və Xəzər Dəniz Neft Donanmasına gəl- dim. Təchizat-yedək gəmilərinin birin- də kapitanın ikinci köməkçisi kimi işə başladım. 1988-ci ildən kapitanın baş köməkçisi işlədim. Bir il sonra kapi- tanlığa namizədliyimi irəli sürdüm. O vaxtlar azərbaycanlı kadrlara qarşı bi- ganəlik var idi. Buna görə, kapitan ola biləcəyimə inanmırdım. Amma bəxtim gətirdi. Donanmada yerli kadr kimi se- çilən 2-3 kapitandan biri də mən oldum.
- Bəli, çətindir. Təchizat-yedək gə- miləri çox vacib işləri yerinə yetirirlər. Biz böyük platformaların yerini dəyişir, lövbərə qoyur, xilasetmə işləri görürük.
- Dənizçi olmaq zövq işidir. Əvvəl- də dediyim kimi, dənizi sevməkdir. Və bir də mənə görə, dənizçi olmaq plansız yaşamaqdır. Çünki nə vaxt, harda ola- cağını bilmirsən. - Dənizçi olmaq həm də məsuliy- yətin nə olduğunu dərk etməkdir.. - Doğrudur. Dəniz çox şıltaqdır. Hər an coşa bilər. Ona görə də, səhlən- karlıq və arxayınçılıq yolverilməzdir. Sizə bir hadisə danışım. Xaricilərin bizdə yeni işə başladıqları vaxtlar idi. “İsrafil Hüseynov” gəmisində idik. Havanın pis olacağı barədə məlumat aldıq. Gəmini dayaz sularda lövbər- də saxlamaq barədə göstəriş verdilər. Xaricilər buna etiraz etdilər. Bizim na- rahatlığımızı başa düşmürdülər. “Boş şeydir” deyirdilər. Birdən güclü fırtına oldu. Sözlərini geri götürdülər. Etiraf etdilər ki, Xəzər dənizinin fırtınası ilə zarafat etmək olmaz. - Xəzər Dəniz Neft Donanmasına gəldiyiniz ilk vaxtları necə xatırlayır- sınız? - 1984-cü ildən XDND-də işlə- yirəm. O vaxtlar çox qarışıq dövr idi. Azərbaycanlılara qarşı ayrı-seçkilik var idi. Amma müstəqillikdən sonra vəziy- yət dəyişdi. Hər şey öz yerini tutdu. Əvvəllər xaricdən mütəxəssislər gələr- di. İndi demək olar ki, onlara ehtiyac yoxdu. Heyətimiz çox peşəkardır, gə- milərimiz müasirləşib. - Dənizçiliyə başlayarkən özünüz üçün bir hədəf müəyyənləşdirmişdi- nizmi? - Kapitan olmaq. Bu mənim fəth etmək istədiyim ən böyük zirvə idi. Tə- vazökarlıqdan uzaq olsa da, bacardım. - Uğurunuzun sirri nədədir? - Mən həmişə öyrənirəm. Mənə elə gəlir ki, yaxşı kapitan olmaq istəyən ara verməməli, daim öyrənməlidir. - Şakir müəllim, kollektivdə ki- fayət qədər hörmətiniz var. Yəqin ki, asan qazanmamısınız?! - Haqqımda belə xoş fikirlər dola- şırsa, buna yalnız sevinmək olar. Elə xüsusi prinsiplərim yoxdur. Sadəcə, hər zaman işlədiyim gəmidə heyətə dəyər vermişəm. Həmişə fikirləşmişəm ki, “tək əldən səs çıxmaz”.
- Bax, olduqca mühüm məsələyə toxundunuz. Dənizçi üçün ailənin dəstəyi çox vacibdir. Elə biriylə ailə qurmaq lazımdır ki, o, səni başa düşsün. Nə yalan deyim, evin bütün yükü xanı- mın üzərinə düşür. Övladlar, nəvələr, ev və s.. Mənim həyatımın 70-80%-i dənizdə keçir. Buna baxmayaraq, bu gün hər şey qaydasındadır. Kimin sayə- sində? Əlbəttə ki, həyat yoldaşımın.
- Açığı deyim ki, gözləmirdim. Eşidəndə, əvvəlcə inanmadım. Nə deyə bilərəm? Demək ki, dövlətini, millətini sevən hər kəsə dəyər verilir, əməyi qiy- mətləndirilir. Bu, stimul və üstəlik də məsuliyyətdir. Yüksək mükafata görə möhtərəm Prezidentimizə və “AXDG” QSC-nin sədri Rauf Vəliyevə dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Etimadı doğrultmağa çalışacağam.
- 1979-cu ildən... Sular qoy- nunda əmək fəaliyyətimə matros kimi başlamışam. Daha sonra kapitanın üçünci, ikinci və baş köməkçisi işləmişəm. Odessa Ali Dəniz Mühəndisləri Məktəbini bitirdikdən sonra Gəmiçiliyin gə- milərində kapitan vəzifəsində ça- lışıram. - Xarici sularda üzmək və uzaq səfərlər kapitanı olmaq nə deməkdir? - Ümumiyyətlə, kapitan ol- maq asan deyil. Bunun üçün illərin təcrübəsi lazımdır. Yaxşı kapitan öncə özünü yaxşı matros, yaxşı köməkçi kimi təsdiqləməlidir. Əks halda, yaxşı kapitan olmaqla bağ- lı bütün cəhdlər uğursuz alınacaq. Bundan başqa, kapitan davranışla- rı və qərarları ilə də nümunə olma- ğı bacarmalıdır. Konkret sualını- za gəlincə, deyə bilərəm ki, uzaq səfərlər kapitanı hər şeydən əvvəl xarici sularda üzməyin məsuliy- yətini dərk etməlidir. Bu, çox va- cib məqamdır. Burda söhbət təkcə heyət, gəmi və yük üçün cavab- dehlikdən getmir. Nəzərə alma- lısan ki, yanlış bir addım vətənin adına yad sularda xələl gətirə bilər. Ona görə də kiçik xətalara belə yol verməməyə çalışırıq. - 40 illik təcrübəniz var. hər halda bu müddətdə fors-major vəziyyətlərlə azı 40 dəfə qarşı- laşmısınız... - Bu işin hər anında risk var. Dənizçiliyi elə digər peşələrdən fərqləndirən ən başlıca xüsusiy- yət də budur. Bunu qəbul etmək lazımdır. Dəniz gözəl göründüyü qədər də rəhmsizdir. O, biganəliyi sevmir. Ona görə hər şey daim nə- zarətdə saxlanmalıdır. Ən təhlükə- li vaxt qışdır. Özü də Qara dəniz- də. Qışda Qara dənizdə dalğaların hərəkət istiqamətini müəyyənləş- dirmək çətindir. Dalğalar müxtəlif səviyyədə və fərqli ölçüdə olur. Biz buna görə, hava haqqında mə- lumatlara çox diqqətlə yanaşırıq. Külək güclü olanda sığınacaqlarda gözləməyə çalışırıq. Amma bəzən külək bizi açıq dənizdə tutur. Onda hər şey heyətin peşəkarlığından asılı olur.
- “Teymur Əhmədov” gəmi- sinin heyəti 16 nəfərdən ibarətdir. Hamısı peşəkar və çox məsuliy- yətlidir. Heyət üzvlərindən birinci tələb odur ki, hər kəs öz işini bil- məli və görməlidir. Əsas nizam-in- tizamdır. Dənizçi peşəsinə hörmət etməlidir. Necə deyərlər, dəniz laqeyd insanlar üçün deyil. - Bəhram müəllim, kapitanı olduğunuz “Teymur Əhmədov” gəmisi təkcə Qara dənizdə istis- mar olunur? - Biz əsasən Rusiya, Ukrayna və Türkiyə limanlarına səfərlər edir, quru yüklər daşıyırıq. Amma ehtiyac olanda Aralıq dənizinə də keçirik. - hazırda boğazdan keçmə əməliyyatını yerinə yetirirsiniz. Bilmək istərdik, Bosfor boğazın- dan keçid əməliyyatının özəlliyi nədir? - Əvvəlcə deyim ki, Bosfor ən qəliz boğazlardan biridir. Burda 3,4 cür dərinliyə görə axıntılar var. Buna görə, boğazda gəmini idarə etmək çox çətindir. Gərək çox diqqətli olasan. Həm sürətə, həm də gəmilərin arasında məsafəyə müntəzəm nəzarət etmək lazımdır. İndiki texnika imkan verir ki, gə- mini dəqiq idarə edə bilək.
- Kerç boğazında vəziyyət başqa cürdür. Orda boğazı bələdçi olmadan keçmək mümkün deyil. Kerç kanalı süni olduğundan keçid zamanı eni ilə bağlı problemlər ya- ranır. Məsələn, boğazdan gəmilər yanaşı çətinliklə keçir. - Sizə bu çətin və şərəfli işdə uğurlar arzulayırıq. - Çox sağ olun! Turab MƏMMƏDOV Dənizdə insan hə- yatının təhlükəsizliyi Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyasının konven- sion ixtisaslarında təhsil alan tələbələrin mütəxəs- sis kimi yetişdirilməsin- də başlıca fikir verilən məsələlərdəndir. Tələbələrin nəzəri biliklər- lə yanaşı, praktiki vərdişlərə də yiyələnməsi tədris prose- sinin əsas məqsədlərindəndir. Bu baxımdan gənclərin müva- fiq təlimlərdə iştirakı böyük əhəmiyyət daşı- yır. Odur ki, Akademiyanın professor-müəllim heyəti Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin tələbələrin ixtiyarına verdiyi “Sabit Orucov” tədris gəmisində təşkil olunan dərslərə və tə- limlərə xüsusi məsuliyyətlə yanaşır. Yeni tədris ilində “Xi- lasedici vasitələr, yanğın- la mübarizə və gəminin yaşaması üzrə hazırlıq“ fənni tədris olunan I kurs tələbələri üçün 17-18 ok- tyabr tarixlərində keçilən təlimlər uğurla sona yetib. ADDA-nın “Dəniz na- viqasiyası mühəndisliyi“, ”Gəmi elektrik qurğularının istismarı mühəndisliyi“ və “Elektrik mühəndisliyi“ ix- tisaslarında təhsil alan gənclər “Dəniz daşımaları və naviqasi- ya“ kafedrasının baş müəllimi İsmayıl Dünyamalıyevin rəh- bərliyi altında, fənn proqramı- na uyğun olaraq, fərdi və kol- lektiv xilasetmə vasitələrindən istifadə vərdişlərinə yiyələnib- lər. Təlimlərə “Sabit Orucov” gəmisinin kapitanının baş köməkçisi S.Kərimov, bosman R.Rzayev və kapitanın yanğın üzrə köməkçisi D.Həsənov yaxından kömək göstəriblər. Növbəti həftələrdə “Sabit Orucov” gə- misində I kurs tələbələri üçün yanğınla mü- barızə üsullarına dair təlimlər də keçiriləcək- dir.
İnternet-mühazirənin mövzusu “XXI əsrin neftdaşıyan və kombinə edilmiş qarışıq çay-dəniz tipli gə- miləri” olub. Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyasının “Gəmiqayırma və gəmi təmiri” ixtisası üzrə təhsil alan tələbələrinin, müvafiq kafedra müəllimlərinin qoşulduğu və inter- netlə canlı yayımlanan mühazirədə professor G.Yeqorov beynəlxalq enerjidaşıyıcıları bazarında vəziy- yət, neft və neft məhsullarının nəqli marşrutları, dəniz daşımalarında ekoloji problemlər və onların həlli yolları barədə ətraflı məlumat ve- rib. O, köhnə nəsil tankerlərin fiziki və mənəvi cəhətdən köhnəlməsi, beynəlxalq konvensiyaların son tələbləri haqqında danışaraq, müa- sir çay-dəniz tipli gəmilərin müqa- yisəli təhlilini verib, onların kons- truktiv və istismar xüsusiyyətlərini vurğulayıb. Canlı internet-mühazirə akade- miya tələbələrinin və müəllimlərin böyük marağına səbəb olub Xatırladaq ki, Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası MDB məkanında dənizçilik təhsili sahə- sində ən nüfuzlu ali məktəb olan Sankt-Peterburq Dövlət Dəniz və Çay Donanması Universiteti yanın- da Tədris-Metodiki Şuranın üzvü- dür. Qarşılıqlı əməkdaşlıq prinsip- ləri əsasında qurulan əlaqələrimiz ildən-ilə möhkəmlənir. Bu, ən müa- sir tədris metodlarının tətbiqində də özünü göstərir.
Yüklə 473,65 Kb. Dostları ilə paylaş:
|