İmdat avşar (Türkiyə)

www.kitabxana.net
       
 
 
 
 
Milli Virtual Kitabxananın e-nəşri 
 
 
Qışda  kənd  kiçilirdi.  Evlər  üstünə-üstünə  gəlirdi.  Getmək,  uzaq  yerlərə  getmək  istəyirdi 
Kərəm. Əskərilik hesabında yox idi. Baharda kənddən ayrılmaq fikri qoca bir dağ kimi siənəsinə 
çökdü birdən. Boz, bulanıq Araz bir yanardağ axıntısı, közdən bir çay olub axdı içinə. 
Az irəlidəki düzdə kiçik bir uşaq gördü. Əlində dəyənəyi, yanında iti, önündəki körpə qu-
zularını otarırdı.  Birdən  maşını dayandırıb enmək istədi.  «Ah, mən də bu düzənlikdə bir çoban 
olsaydım!»  deyə  ani  olaraq  düşündü.  Birdən  böyüdüyünə  min  peşiman  oldu.  Kənd  avtobusu 
onun bədənini sürətlə apararkən, sanki sinəsindən ruhunu çıxartdı və   kiçik bir çoban eləyib o 
uşağın yanına buraxdı Kərəmi. 
Araz hər bahar olduğu kimi üsyankar idi, qəzəblə kükrəyib yatağından daşaraq axırdı. Ram 
olmayan bir  ayğır olurdu, bu mövsüm  qabağında durmaq olmazdı.  Torpaq  yol  bitdikdən sonra 
avtobus asfalt yolda sürətlə irəliləyərkən Arazdan dönə-dönə  havalanan bir durna qatarına sataş-
dı gözləri. Yoldaşından ayrılmış bir yaralı durnayı  Kərəm. Qanadlandırdı ürəyini, qatıldı durna-
lara və son dəfə süzdü göy üzündə. 
- Durnalar, durnalar gəlir, - zümzümə eləyərək dedi. 
Avtovağzalda avtobusun yanına gələrkən ətrafıdakı əskər yola salan qələbəliyə baxdı. Ara-
larında tanıdığı birini axtardı. «Istanbul!» deyəcəkdi qürurla. Tanıdığı birini görə bilmədi. Ürəyi 
sıxıldı və kəndinə doğru baxtı. Kırac təpə görünmürdü. Kənd uzaqda qalmışdı. Köydən tək gəl-
mişdi, burda ona əl eləyən də yoxdu. Bir qəriblik çökdü içinə. Qələbəlikdə yaşlı bir qadını tutdu 
gözü: «Hesab elə ki, mənim anamdı» - dedi. Əllərini şüşəyə söykəyib asta-asta yellədi. 
Avtobus Sıla torpaqlarını sürətlə keçdi. Kərəm çağlayıb Arazın tərsinə sürətlə qürbətə doğ-
ru axıb getdi. 
*** 
Soraqlaşa-soraqlaşa hərbi hissəni tapdı. Bu mövzuda haqlı olduğu anlaşırılırmış kimi növ-
bətçiyə uzatdı kağızını. 
- Burdan gedəcəksən, ikinci bölük yazılan yer, - hisssənin növbətçisi dedi. 
Üzü  yaya  gedirdi. Kərəmə  yüngül  əskər paltarları verdilər. Güzgülərdə uzun-uzadı  özünə 
tamaşa elədi. Güzgülərə salam verdi, güldü… 
Hazır  ol,  azad,  yat,  qalx,  sürün,  qaç,  dur,  hoppan...  Rahat  otur,  siqaret  çəkmək  sərbəstdi. 
Qısa vaxtda Kərəm əskəriliyə alışdı. 
Hissədə universitet məzunları, qısa müddətə əsəkərilik çəkən təhsilli gənclər də vardı. Kə-
rəm bu qısa müddətli əskərlər içində Sərvəti çox sevirdi. Yataqları da yan-yanaydı. Bütün sual-
ları Sərvətdən soruşardı. Sərvət bezib usanmadan başa salardı. 
Bir gecə Sərvət iki qat olub gəldi,  Kərəmi oyatdı. Ayaq üstə dura bilmirdi. Sifəti saralmış, 
ara-sıra titrəyirdi. Kərəmi səslədi: 
- Saat 3-lə 5 arası növbətçiyəm, xəstələndim, növbədə dayanacaq halım yoxdu, mənim ye-
rimə… 
Təlaşla,  həyəcanla  ayağa  qalxdı,  cəld  geyindi.  «Sən  get,  yat,  -  dedi,  -  mən  sənin  yerinə   
növbədə dayanaram». 
Səssiz, sakit gecəydi. Növbətçilər qarşılıqlı fit çalır, Kərəm  yoldaşının yerinə vaxtı keçir-
dirdi. Uzaqdan üç nəfər göründü. Yaxınlaşdılar. Gələn komandandı. Komandan əlindəki kağıza 
baxdı, Kərəmə baxdı, qaşlarını çatı: 
-    Sərvət,  bərk  xəstədyi,  komandanım,  -  deyə  bildi,  amma  komandan  söz  anlayacaq  kimi 
görünmürdü. 
- Eləmi? Mənim niyə xəbərim yoxdu? – dedi.- Növbə qurtaran kimi yoldaşını da götür, ya-
nıma gəlin. 
Qarşıdakı dağların zirvələri xəfifcə qızarırdı, növbəni  dəyişdirənlər gəldi, Kərəm növbəni 
təhvil verib kazarmaya gəldi. Sərvət hələ də oyanmamışdı, vəziyyəti başa saldı, geyinməsinə kö-
mək elədi. Sərvətin qoluna girdi və komandanın yanına getdilər. 
Komandan əsəbiydi. Sərvətin vəziyyətinin ağır olduğunu başa düşdü, ona bir söz demədi, 
amma Kərəmə üzünü tutub: 
- Niyə mənə xəbər vermədin? – deyə ona bir yumruq vurdu. – Indi bayıra çıxın! – dedi və 
əlavə elədi. -  Sən də dərhal tibb məntəqəsinə get. 

---

www.kitabxana.net
       
 
 
 
 
Milli Virtual Kitabxananın e-nəşri 
 
 
Sərvət  daha  böyük  bir  acı  duydu.  Kərəm  tutmasa  yıxılacaqdı.  Ikisi  də  danışa  bilmədilər. 
Lal-kar gəldilər kazarmaya. 
Yıxıldı Kərəm, evnəyə qədər hey o anı yenidən yaşadı. Günortadan sonra Sərvətin də xəs-
təxanaya aparıldığını eşitdi. Sərvət o gün getdi və bir daha gəlmədi. Gecələr yanındakı boş ya-
tağa baxdıqca Kərəmin qəlbi göynəyirdi. 
Siqaret fasilələrində eyni yerdə otururdu onunla. Boğazın mavi sularına baxardılar. Kərəm 
boğazın sularında bir gəmi kimi üzüb kəndə gedərdi. Sərvət də ona Istanbulu tərifləyər, sarayları, 
köşkləri, sahildəki evləri, qala divarlarını, bulaqları göstərir, bir-bir tanıdardı. 
Sərvətin  yoxluğunda  isə  daha  da  dolaşıq,  daha  da  anlaşılmaz  oldu  Istanbul.  Istiqamətini 
təyin  eləyə  bilmədi  Kərəm.  Uzaqdakı  köşklər,  saraylar,  camilər,  bulaqlar  mənasını  itirdi.  Yad-
daşında bir-birinə qarışdılar. 
Günlər su kimi  axıb  getdi. Kərəm  əskəriliyini bitirdi.  Paltarlarını geydi  və elə hey dönüb 
arxada qalan kazarmalara baxır, gedirdi. Buraxılış məntəqəsinə gələndə arxada qalan əskərlərin 
«Hər şey vətən üçün!» deyə söylədikləri mətin sözlər səsləndi qulaqlarında. Sanki o da əskərlərin 
içindəydi. «Hər şey vətən üçün!» fərqində olmadan zümzümə eləyirdi. Buraxılış  məntəqəsindən 
çıxıb getdiyi anda arxadan çiyninə bir əl qoyuldu. 
Döndü, Sərvət idi! Gülürdü. Qucaqdaşdılar, ayrıldılar, bir də qucaqlaşdılar. 
- Gəl, - Sərvət dedi, - gəl. Qoy Istanbul bir igid görsün. 
Bir  az  qabaqda  qara  bir  maşın  dayanmışdı.  Maşına  doğru  getdilər,  sürücü  düşüb  qapıları 
açdı, mindilər. Maşın buraxılış məntəqəsindən sürətlə uzaqlaşırdı, yarım saat sonra bir fabrikin 
qabağında dayandılar. 
- Sən mənim qardaşımsan, Kərəm. Burda istədiyin işdə çalış, qalacaq yer də var, burda işlə, 
getmə, - dedi. 
Kərəm bir kəndi düşündü, bir burdakı imkanları. «Getsəm, kənddə neyləyəcəyəm ki?» deyə 
düşündü. 
- Tamam, - dedi,- işlərəm. 
Beş il sədaqətlə işlədi fabrikdə, hər şeyi qaydasıncaydı, amma məmləkət həsrəti keçmirdi. 
Bəzi gecələr Araz düz sinəsinin  ortasından çağlayıb axırdı. Hər bazar həmkəndlilərinin olduğu 
yerlərə  gedib  tanıdığı  adamları  görür,  bir  gün  də  olsa  öz  məmləkətinin  diliylə  danışır, 
rahatlanırdı. 
Bir gün Sərvət yanına gəldi: 
- Kərəm, - dedi, - bu fabriki satırıq. Mən də xaricə gedəcəyəm. 
Bura  alışmışdı  Kərəm.  Sanki  baharda  Araz  daşmış,  tarlaları  sel  basmışdı.  Hər  şeyi 
itirəcəyini düşündü, ağlamaq istəyirdi. 
Sərvət davam elədi: 
- Sənə bir iş tapaq. Bacardığın bir iş varsa de, sənə o işi təşkil eləyib gedəcəyəm. 
Kərəm fabrikdən yağları doldurub getdiyi günlərdə belə fürsət tapıb həmyerliləri olan yerə 
baş çəkərdi. Vurğundu o yerə. Oraya gedincə kəndə getmiş kimi olurdu. Orda tanıdığı çox həm-
kəndliləri vardı. Son dəfə gedəndə bir qaz balonu dükanının satıldığını görmüşdü. «Bu işi baca-
raram», - deyə düşündü, amma udqundu, deyə bilmədi. 
-  Bir  şeylər  düşündün.  Nə  isə  söylə,  yoxsa  kəndəmi  gedəcəksən?  Göndərmərəm  səni!  – 
Sərvət gülərək dedi. 
Qəlbindən keçənləri dedi Kərəm. 
- Qaz balonu dükanı görmüşdüm, satılırdı. 
-Gəl, - Sərvət dedi, - min maşina. 
Birlikdə taksiyə mindilər. Kərəmin tərif etdiyi qaz balonu dükanını tapdılar. Caminin tam 
qarşısında gediş-gəlişli küçədəydi dükan. Kərəm olanlara inana bilmirdi. Birdən xəyal kimi dü-
kandakı kresloda oturmuş halda gördü özünü. 
Bir neçə gündən sonra Sərvət gəldi, bir qədər də pul verdi Kərəmə: «Haqqını halal elə, dos-
tum!» dedi və dükandan çıxdı. 

---