İmran axundov
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VI FƏSİL AKTRİSA VƏ KİNO
| 89 Oğlunun faciəsinə dərindən sarsılan bədbəxt ananı Barat Şəkinskaya Mələk xanım obrazı ilə yana-yana yaratmışdır. 1971-ci il mart ayını 27-də Barat xanım Sumqayıt teatrının səhnəsində A. Kazımovun quruluşunda A. Babayevin “Mənim mə- həbbətim” pyesində Hicran obrazını ifa etdi. R. Heydər “İlk məhəbbət kor olanda...” (“Azərbaycan gənc- ləri” qəzeti, 01.06.1971) adlı məqaləsində yazır; “Hicrana-(Barat Şəkinskayaya) illərdən bəri zəhmətini çəkdiyi, böyüyüb başa çatdır- dığı Mirvarinin dilindən belə ağır sozlər eşitmək, əlbətdə çox ağır- dır. Lakin Hicran təmkinini itirmir, ehtiyatla, səbrlə qızının taleyini izləməkdə davam edir, onu hər cür qəza-qədərdən, bədbəxtlikdən qorumağı özünə analıq borcu bilir. Respublikanın xalq artisti Barat Şəkinskaya Hicranın bu ali- cənab təbiətini qayğıkeşliyini, ana məhəbbətini daxili hərarətlə, gər- gin psixoloji vəziyyətlərlə açıb göstərməyə hail olmuşdur. Tamaşaçı onun ifasında gözəl, həsas ana təcəssümünü görür”. Bir-birinə bənzəməyən ana obrazlarını məharətlə yaradan Barat Şəkinskaya Hicranın daxili aləmini bacarıqla açmiş və onu Sumqayıt zəhmətkeşlərinə sevdirməyə müvəffəq olmuşdur. Barat Şəkinskaya 1978-ci il mart ayının 1-də Akademik Milli Dram Teatrıdan təqaüdə çıxır. Teatr onun getməsinə razı olmasada aktrisa sözündən dönmür. Bir neçə dəfə rejissorlar onu yeni tamaşa- lara dəvət etdilər. Lakin Barat xanım qəti etiraz etdi. Səhnə ilə vidalaşan Barat Şəkinskaya tamaşaçıların yaddaşına klassik səhnə xadimi kimi həkk olundu. Aktrisa xatirələrində yazır; “Azərbaycan səhnəsinin ən gör- kəmli sənətkarları ilə işləmişəm. Sovet və dünya dramaturqlarının ən yaxşı əsərlərinin qəhrəmanı olmuşam. Partiya və hökümət mə- nim zəhmətimi qiymətləndirib. Hələ 1940-cı oldə 26 yaşında mənə respublikanın əməkdar artisti, 1949-cu ildə, 35 yaşımda Azərbay- canın xalq artisti fəxri adı verilmişdir. Orden və medallar, fəxri fərmanlar almışam. 1974-cü ildə Azərbaycan teatrının 100 illiyi bayramında şəx- sən mənim də əməyim qiymətləndirilmişdir. Uşaqlarımdan da razı- 90 yam. Hər kəs özünə mənim arzu etdiyim sənəti seçib... İndi teatra gedirəm, kinoya baxıram. Hərdən də... necə deyər- lər, könlüm istəyəndə radio və televiziya verlişlərində iştirak edi- rəm”. Barat Şəkinskaya və kitabın müəllifi İmran Axundov (1995-ci il) Görkəmli səhnə ustası Barat xanım Şəkinskayanın fövqaladə aktyorluq məharəti onun müasiri olan tamaşaçıların indi də xatirindədir. Bizim müasir nəslə gəldikdə isə o dövrün klassik sənətkarlarının ifasını biz ancaq o vaxt çəkilmiş filmlərə baxdıqda xatırlayır və onların böyük sənətkarlığına heyranlıqla tamaşa edirik. Barat Şəkinskaya o dövrün sənətkarlarından biri kimi teatrda ifa etdiyi yüzlərlə obrazların demək olar ki, heç biri lentə köçürülməyib. Nə yaxşı ki, milli kinomuz var. Barat xanım kimi o dövrün sənətkarının letin yaddaşına köçən barmaqla sayılan rollarını qiymətli xəzinə kimi saxlayır və gələcək nəsillərə göstərir, qürur hissi keçirirlər ki, bizim teatrımız və kinomuz elə sənətkarların çiyinlərində yüksəlib. 91 VI FƏSİL AKTRİSA VƏ KİNO XIX əsrin conu, XX əsrin əvvəllərində kinomatoqrafiyanın yaranması Rusiyanın Peterburq, Moskva və başqa şəhərlərdə də sürətlə inkişaf etməyə başladı. Azərbaycan kinosu 1916-cı ildə “Neft və milyonlar səltənətində” və 1917-ci ildə “Arşın mal alan” filmlərini yaratdı. 1923-cü ildə ilk dəfə “Qız qalası” adlı tam metrajlı film çə- kildi. Sonralar “Bayquş” (1924) uğursuz filmi ekranlara buraxılma- dan dayandırıldı. Azərbaycanın görkəmli faciə aktyoru Abbasmirzə Şərifzadəni bu uğursuzluq həvəsdən salmadı və 1925-ci ildə çəkdiyi “Bismillah” filmi ekranlarda göstərildi. Sonralar “Vulkan üzərində ev” (1927), “Gilan qızı”(1928), “Hacı Qara” (1929), “Sevil” (1929), “Lətif” (1930), “İsmət”(1934), “Məhəbbət oyunu” (1935), “Almaz”(1936), və s. filmlər tamaşaçı- ların sərəncamına verildi. Bütün bu çəkilən filmlər elə bir vaxta çəkilib ki, tenika son dərəcə zəif inkişaf etmişdir və çəkilən filmlər səssiz idi. 1938-ci ildə V. Turin “Bakılılar” filmini və 1939-cu ildə Səməd Mərdanov “Kəndlilər” filmini çəkirlər. Bu çəkilmiş gözəl sənət nümunələri indi də ekranlarda nümayiş etdirlir və həyatdan köçmüş sənətkarları bir daha bizə xatırladır. Milli kinomuzun inkişafı əllinci illərdən sonra öz tərəqqi döv- rünü yaşamış, bir-birindən dərin mənalı ekran əsərləri yaranmışdır. Şübhəsiz ki, Azərbaycan kinosunun yüksək inkişafında teatr aktyorlarınında rolu əvəzsizdir. İndi böyük aktyor nəslinin tanın- ması üçün kinomuza həmişə minnətdar olmalıyıq. M. A. Əliyev, S. Ruhulla, A. Gəraybəyli, R. Əfqanlı, K. Ziya, P. Tanailidi, R.Təhmasib, M. Mərdanov, M. Sənani, Ə. Qurbanov, 92 A. Cavadov, M. Davudova, İ. Hidayətzadə, Ə. Ələkbərov, Ə. Məm- mədova, S. Hacıyeva, İ. Dağıstanlı, H. Qurbanova, A. İsgəndərov, L. Bədirbəyli, İ. Osmanlı, A. D. Qurbanov, Ə. Zeynalov, Ə. Ağa- yev, M. Şeyxzamanov, M. Məmmədov, F. Fətullayev, S. Bəsirzadə, H. Salayev, N. Məlikova, Ə. Əliyeva, M. Dadaşov və başqa Aka- demik Milli Dram Teatrının bənzəriz sənətkarları Azərbaycan kino- sunda son dərəcə təkrarsız, yaddaqalan, unikal obrazlar yaratmışlar. Bu görkəmli sənətkarlarla çiyin-çiyinə işləmiş, xalq artisti Ba- rat xanm Şəkinskayanında milli kinomuzdakı rolu göz qabağın- dadır. Azərbaycan kinosunda müxtəlif xarakterli rollar yaratmış B. Şəkinskaya, hər ifa etdiyi obraza ürəyinin qanını vermişdir. Lakin aktrisa heç vaxt kinoya çəkilməyə can atmayıb. Bəlkə də marağı olsaydı onlarla film də qəhrəman qadın obrazları yaradardı, teatr da oldurğu kimi... B. Şəkinskaya öz kino fəaliyyəti haqqında yazır ki; “Mən özümü kino aktyoru saymıram. Belə ki, məni kinoya çəkilməyə dəvət edən rejissorlara da həmişə demişəm ki, sifətcə azərbaycanlı qadınına az oxşadığım üşün bu mənə ekran obrazı yaratmağa mane olacaq. Bir də ki, teatr aktyoru üçün obrazın həyatı bir proses kimi davam edir, onun imkanı olur ki, obrazı əvvəldən axıra kimi yaşasın və bunu tamaşaçıyada çatdırsın. Lakin kino aktyoru bundan məhrumdur”. 1955-ci ildə Barat Şəkinskayanın milli kinomuzda çəkildiyi ilk rolu “Görüş” (ssenari Ə. Qulubəyov və N. Pozina) filmindəki Şövkət obrazıdır. Bu film Tofiq Tağızadənin ilk işi idi. T. Tağızadə Barat xanımı ilk dəfə kinoya dəvət etdi və aktrisada onun etimadını doğrultdu. B. Şəkinskayanın “Görüş” filmindəki yaratdığı Şövkət kol- xozçudur. Şərəfli əməklə yaşamağı bacaran insandır. O, əri Şıxəlini zəhmətə, düzlüyə çağıran əsl azərbaycanlı qadınıdır. Aktrisa ilə şəxsi söhbətlərimin birində mənə dedi ki, bu obraz elə xoşuma gəlmişdir ki, teatra da Şövkətin paltarında gəlirdim. Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|