İNKİŞaf – MƏQSƏDİMİZDİR İYİRMİ DÖRDÜNCÜ Kİtab
Yüklə 2,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
69
işlətməmişdilər. İlk illərdə, ümumiyyətlə, belə bir təsəvvür yarana bilərdi ki, guya hansısa bir müəmmalı erməni silahlı qüvvələri Azərbaycan torpaqlarını işğal edibdir. Ondan sonra biz nail olduq, artıq beynəlxalq təşkilatların sənədlərində göstərildi ki, məhz Ermənistanın azərbaycanlılara qarşı apardığı etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində Ermənistan Azərbaycan torpaqlarını işğal edibdir. İndi isə tam həqiqət bərpa olundu və göstərildi ki, Ermə- nistan eyni zamanda, Dağlıq Qarabağı işğal edibdir. Yəni bütün bunlar o baxımdan bizə lazımdır ki, bu, mümkün olan razılaşmanın çərçivələrini müəyyən edir. Yəni bu çərçivələrdən kənarda heç bir razılaşma, sülh sazişi mümkün deyil və olmayacaqdır. Azərbaycanın birmənalı siyasəti bundan ibarətdir. Mən dəfələrlə bəyan etmişəm ki, bu məsələ ancaq və ancaq Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində öz həllini tapa bilər. Erməni xalqı öz müqəddəratını təyin edibdir. Onların öz dövlətləri – Ermənistan dövləti var. Əgər onlar öz müqəddəratlarını bir daha təyin etmək istəyirlərsə, Qarabağda yaşayanlar köçsünlər Ermənistana, orada təyin etsinlər. Biz bu prinsiplərə sadiqik. Mən çox şadam ki, danışıqlar prosesində və beynəlxalq təşkilatların yanaşmasında bu istiqamət üstünlük təşkil edir. Mən bir də demək istəyirəm ki, bəlkə də bu gün, yaxud da gələn il məsələnin həlli üçün bunların praktik əhəmiyyəti yoxdur. Amma gələcəkdə danışıqlar prosesində, yaxud da danışıqlar prosesi dayandığı halda, bunlar, əlbəttə, bizə siyasi dəstək verən, siyasi güc verən və haqlı olduğumuzu bir daha sübut edən çox vacib diplomatik uğurlardır. O ki qaldı məsələnin həllinə, deyə bilərəm ki, danışıqlar konfidensial xarakter daşıyırdı, biz də Minsk qrupunun təklifinə razılıq verərək, o konfidensiallığı, yəni məxfiliyi saxlayırdıq. Çünki ümumi yanaşma belə idi. Buna baxmayaraq, son aylar ərzində müxtəlif istiqamətlərdə danışıqların gedişatı haqqında həqiqətə uyğun olmayan versiyalar, təkliflər irəli sürülür ki, tərəflər sanki hansısa prinsiplər əsasında razılığı əldə ediblər. Bunlar tama- milə yalan və uydurma məlumatlardır. Bunun da mənbəyi bəllidir.
70 Ermənistanın daxili vəziyyəti gərginləşdikcə, iqtidar nüma- yəndələri öz xalqını sakitləşdirmək üçün, yaxud da orada qarşıdan gələn parlament seçkilərində öz istəyinə nail olmaq üçün həqiqətə uyğun olmayan belə versiyaları irəli sürürlər. Danışıqlarda müzakirə olunan məsələləri təhrif edirlər və bunları öz xeyrlərinə göstərmək istəyirlər. Mən bunu bir dəfə demişəm, əgər belə idisə, onda nə üçün Ermənistanda parlament seçkiləri ərəfəsində Ermənistan danışıqların dayandırılması ilə çıxış edir? Nə üçün? Əgər bu danışıqlar onların xeyrinədirsə, əksinə, iqtidar nümayəndələri öz daxili vəziyyətlərini yaxşılaşdırmaq üçün danışıqların daha da sürətləndirilməsində maraqlı olmalı idilər. Yəni onların tərəfindən verilən bu təklif artıq özlüyündə göstərir ki, danışıqlar Azərbaycanın mövqeləri çərçivəsində aparılır. Bizim mövqeyimiz də belədir. Mən bunu prinsip etibarilə dəfələrlə bəyan etmişəm. Ancaq nəzərə alsaq ki, həm məsələ ilə məşğul olan Minsk qrupunun nümayəndələri, həm də Ermənistanın nümayəndələri müxtəlif versiyalar irəli sürürlər, mən Azərbay- canın mövqeyini və danışıqların hansı prinsiplər əsasında getdiyini sizə bir daha bildirmək istəyirəm. Hesab edirəm ki, məhz burada, bu qəsəbənin açılışında bu
açıqlamanın verilməsi məqsədəuyğundur. Bizim tələbimiz ondan ibarətdir ki, işğal olunmuş bütün torpaqlar heç bir şərt qoyulmadan azad olunmalıdır. Düzdür, əvvəlki mərhələlərdə təkliflər ondan ibarət idi ki, 5 rayon azad olunsun, Kəlbəcər və Laçın rayonları qalsın, gələcək danışıqların mövzusuna çevrilsin. Biz buna heç vaxt razılıq verməmişik. Çünki biz heç vaxt imkan verə bilmərik ki, Kəlbəcər və Laçının Azərbaycana qaytarılması hansısa şərtlərlə uyğunlaşdırılsın. Ona görə danışıqların indiki mərhələsində ümumi razılaşma var ki, 7 rayon işğalçı qüvvələrdən təmizlənir, Azərbaycana qaytarılır. Əlbəttə, biz başa düşürük ki, bunu mərhələli yolla edə bilərik, amma bu mərhələ çox uzana bilməz. Biz tələb edirik ki, sülh müqaviləsi imzalanandan sonra 7 rayon bir neçə il ərzində bütünlüklə qaytarılmalıdır. Ondan sonra Dağlıq
71
Qarabağda yaşayan azərbaycanlılar öz doğma torpaqlarına qayıtmalıdırlar. Bu da bizim prinsipial şərtimizdir. Bu barədə bizim mövqeyimiz kifayət qədər dəyər qazanıbdır. Həm bu məsələ ilə məşğul olan vasitəçilər, həm də Ermənistan tərəfi danışıqlar prosesində bunu artıq qəbul edir. İndi onlar öz ölkəsində öz xalqına nə deyirlər, hansı yalanları söyləyirlər, bu məni maraqlandırmır. Mən sizə danışıqların prinsipial məqamlarını açıqlayıram. Məhz ona görə ki, bu konfidensiallığı qarşı tərəf pozubdur. Bizim xalqdan gizli heç bir əməlimiz də olmayıb, planımız da yoxdur. Mən nəyi demişəmsə, onun üstündə durmuşam və duracağam. Bir sözlə, həm 7 rayon qeyd-şərtsiz qaytarılmalıdır, eyni zamanda, azərbaycanlılar Dağlıq Qarabağa, o cümlədən Şuşaya qayıtmalıdırlar. Ondan sonra Dağlıq Qarabağın gələcək statusu müəyyən oluna bilər. Necə? Bizim razılığımız olmadan Dağlıq Qarabağa heç vaxt heç bir status verilməyəcəkdir. Yəqin bilirsiniz ki, bu yaxınlarda Dağlıq Qarabağda qanunsuz, qondarma referendum keçirilmişdir. Heç bir ölkə o referendumu tanımayıbdır. Amerika, Rusiya, Fransa, yəni Minsk qrupunun həmsədrləri tanımayıblar, pisləyiblər. Avropa İttifaqı, Avropa Şurası, İslam Konfransı Təşkilatı, digər beynəlxalq təşkilatlar, Türkiyə, GUAM dövlətləri – Gürcüstan, Moldova, Ukrayna – bütün bu ölkələr və təşkilatlar birmənalı şəkildə referendumu pislə- yiblər, nəticələrini tanımayıblar. Yəni, bizim razılığımız olmadan orada heç vaxt nə bir referendum, nə də səsvermə keçirilməyəcəkdir. Azərbaycan Dağlıq Qarabağın Azərbaycandan ayrılması ilə heç vaxt barışmayacaqdır. Biz öz ərazi bütövlüyümüzü istənilən yolla bərpa edəcəyik. Dağlıq Qarabağa status verilə bilər, amma Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində. Bunu beynəlxalq praktika da göstərir. Başqa ölkələrdə, o cümlədən Avropa ölkələrində də muxtariyyətlər var. Azlıq olmaq o demək deyil ki, sən yaşadığın ölkədə – xüsusilə nəzərə alsaq ki, sən bu ölkəyə qonaq gəlmisən – müstəqillik tələb edəsən. Bilirsiniz ki, ermənilər Azərbaycana XIX əsrin əvvəllə- rində çar Rusiyası tərəfindən köçürülmüşlər, yəni qonaq gələn qonaq kimi yaşamalıdır. Biz konstruktivlik nümayiş etdiririk,
Yüklə 2,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|