114
imkanlar var. Hər iki ölkə neft-qaz hasil və ixrac edən
ölkələrdir. Gələn il Azərbaycandan dünya bazarlarına ildə 50
milyon ton xam neft ixrac olunacaqdır. Eyni zamanda,
Azərbaycanda çox böyük, nəhəng qaz yataqları vardır ki,
onların da istismarına artıq başlanmışdır. Ona görə yenə
deyirəm, bu sahədə həm Misir, həm də Azərbaycan dünya
enerji bazarının tənzimlənməsi üçün, təmin edilməsi üçün
dünya miqyasında mühüm rol oynayır. Təbii ki, imzalanmış
sənədlərin arasında bu sahəyə aid olanı da var. Bu sənədin icra
olunması nəticəsində çox güclü əməkdaşlıq yarana bilər.
S u a l: Zati-alilərinizin dünən cənab prezident Hüsnü
Mübarəklə olan görüşü barədə fikirlərini bizimlə bölüş-
məsini istərdik.
İ l h a m Ə l i y e v: Görüş çox səmimi keçdi. İki ölkə arasında
mövcud olan dostluq, qardaşlıq münasibətləri bir daha öz təsdiqini
tapdı. Əlbəttə, görüşün böyük hissəsi ikitərəfli münasibətlərin
inkişafına və təhlilinə həsr edilmişdi. Eyni zamanda, regional
məsələlər, Azərbaycanın ərəb dünyası ilə əməkdaşlığı məsələləri
müzakirə olundu. Onu da demək istəyirəm ki, həmin məsələlər bu
gün Ərəb Dövlətləri Cəmiyyətindəki görüşdə də geniş şəkildə
müzakirə olunmuşdur.
Əlbəttə, biz cənab prezidentlə Ermənistan–Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı fikir mübadiləsi apardıq. Misir
və Azərbaycan bir-birinin ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir. Misir
dövləti bu məsələnin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində
həll olunmasını bəyan etmişdir. Bir sözlə, mən bu görüşün
nəticələrindən çox məmnunam. Öz növbəmdə, cənab prezidenti
Azərbaycana rəsmi səfərə dəvət etdim.
Görüşdə gələcək əməkdaşlığımızın perspektivləri də mü-
zakirə olundu.
S u a l: Ərəb dünyasını narahat edən və maraqlandıran
ən əsas məsələlərdən biri Fələstin problemi, İsrail–ərəb
münaqişəsidir. Bu barədə Sizin rəyinizi bilmək istərdik. Bu,
bir növ siyasi sualdır.
İ l h a m Ə l i y e v: Bu məsələ ilə bağlı Azərbaycan dəfə-
115
lərlə öz mövqeyini açıq, birmənalı şəkildə bildirmişdir. Həm
İslam Konfransı Təşkilatı çərçivəsində, eyni zamanda, başqa
formatda da birmənalı mövqeyimiz bəllidir. Fələstin–İsrail
münaqişəsi tezliklə öz həllini tapmalıdır. Müstəqil Fələstin
dövləti yaradılmalıdır və Fələstin xalqı, uzun illər böyük
əziyyətlər çəkən xalq müstəqilliyə qovuşmalıdır. Bu mövqeyi
biz təkcə İslam Konfransı Təşkilatı çərçivəsində deyil, eyni
zamanda, digər beynəlxalq təşkilatlarda məsələ müzakirə
olunanda da müdafiə edirik. Bu məsələ öz həllini taparsa, bütün
Yaxın Şərqdə vəziyyət sabitliyə doğru sürətlə yaxşılaşacaqdır.
S u a l: Zati-aliləri, mən İraq məsələsinə toxunmaq istəyi-
rəm. Bilirsiniz ki, İraqda hazırda əcnəbi qüvvələr var, qan
tökülür. Bu məsələyə Sizin münasibətiniz necədir?
İ l h a m Ə l i y e v: Biz İraqın ərazi bütövlüyünü dəstək-
ləyirik. Əminik ki, İraq xalqı ölkəsinin ərazi bütövlüyünü sax-
layacaq və möhkəmləndirəcəkdir. İraqda mövcud olan daxili
çəkişmələr bizi çox narahat edir. Əlbəttə ki, İraqın vahid dövlət
kimi fəaliyyətini davam etdirməsi həm İraq xalqı üçün lazımdır,
həm də bütün bölgə üçün lazımdır.
O ki qaldı İraqda yerləşən xarici qüvvələrə, əlbəttə ki, onlar
gec-tez İraqı tərk etməlidirlər. Əsas məsələ bundadır ki, onlar
nə vaxt İraqdan çıxmalıdır. Mən hesab edirəm ki, əgər onlar
İraqdan bu gün çıxarılarsa, orada vəziyyət daha da gərginləşə
bilər. Eyni zamanda, onlar orada uzun müddət qala bilməzlər.
Yəni bütün səylər ona yönəldilməlidir ki, İraqda güclü idarəçilik
sistemi yaradılsın. İraqın dövlət hakimiyyəti bütün ölkəni əhatə
etsin. Müharibə zamanı müəyyən dərəcədə pozulmuş dövlət
idarəçilik sistemi bərpa olunsun, milli ordu və polis qüvvələri
İraqda asayişi qoruya bilsinlər. Ondan sonra xarici silahlı
qüvvələr İraqdan çıxmalıdır. Bizim bu məsələyə baxışlarımız
bundan ibarətdir.
S u a l: Zati-aliləri, İranın nüvə proqramı ilə bağlı Sizin
fikrinizi bilmək istərdik. Çünki bilirsiniz ki, İran uranın
zənginləşdirilməsi işini davam etdirir. Amerika Birləşmiş
Ştatları və digər dövlətlər tərəfindən İrana bir növ zərbə
116
endirilməsi qorxusu var.
İ l h a m Ə l i y e v: Azərbaycan dövləti bu məsələ ilə bağlı
öz mövqeyini dəfələrlə bildirmişdir və bu mövqe hər kəsə
bəllidir. Biz hesab edirik ki, bu məsələ və bu mübahisələr yalnız
və yalnız danışıqlar yolu ilə, sülh yolu ilə həll olunmalıdır.
Əlavə gərginliyə gətirib çıxara biləcək hər hansı addımlar
atılmamalıdır. Hər bir ölkə kimi, İran da öz nüvə
texnologiyalarını beynəlxalq qaydalar çərçivəsində inkişaf
etdirə bilər. Bu məsələ ilə bilavasitə məşğul olan Beynəlxalq
Atom Enerjisi Agentliyi fəaliyyət göstərir, o təşkilatın qay-
dalarına uyğun olan şəkildə inkişaf etdirə bilər.
Onu da bilirik ki, İranın nüvə proqramı bəzi ölkələri çox
narahat edir. Bu da nəzərə alınmalıdır. Bütün bu məsələləri həll
etmək üçün mültəq çox açıq, geniş, bütün maraqlı tərəflərin
iştirakı ilə dialoq aparılması zəruridir. İran bizim üçün dost
ölkədir. Bizim böyük sərhədimiz var. İstəyirik ki, İran xalqı
sülh, təhlükəsizlik şəraitində yaşasın.
A b d u l l a H ə s ə n: Cənab Prezident, çox sağ olun. Çox
ətraflı cavablarınıza görə Sizə bir daha təşəkkür edirəm.
* * *
Mayın 7-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham
Əliyevin Misir Ərəb Respublikasına rəsmi səfəri başa çat-
mışdır.
Azərbaycanın və Misirin Dövlət bayraqları ilə bəzədilmiş
Qahirə hava limanında prezident İlham Əliyevi və xanımını
Misirin yüksək vəzifəli rəsmi şəxsləri böyük hörmət və ehtiramla
yola saldılar.
Prezident İlham Əliyev həmin gün axşam Bakıya gəldi.
Azərbaycan prezidentini HeydərƏliyev adına Beynəlxalq
Hava Limanında Baş nazir Artur Rasizadə, Prezidentin İcra
Aparatının rəhbəri Ramiz Mehdiyev və Bakı Şəhər İcra Haki-
miyyətinin başçısı Hacıbala Abutalıbov qarşıladılar.
Dostları ilə paylaş: |