İQTİsadiyyati
Yüklə 119,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Markanın və Bill Gateslə görüşün əhəmiyyəti *
Yeni Dünyada Yeniləşən Azərbaycan İqtisadiyyatı Bu faktı informasiya çağına doğru bir addım kimi də qiy‐ mətləndirmək mümkündür. Bunu izləyəcək ikinci və daha önəmli addım isə bu bilik və məlumatları sərbəst bir şəkildə təhlil edə biləcək azad düşüncə mühitinin yaradılması olmalı‐ dır. ‐ 143 ‐ Yeni Dünyada Yeniləşən Azərbaycan İqtisadiyyatı ‐ 144 ‐ Yeni Dünyada Yeniləşən Azərbaycan İqtisadiyyatı Markanın və Bill Gateslə görüşün əhəmiyyəti * Müzəffər İsmayılov Marka və markalaşmaq son illər leksikonumuzda xüsusi yer tutan ifadələr arasındadır. Marka anlayışının sadəcə bir məhsul loqosu ya da qutunun üstündəki emblemdən ibarət ol‐ madığını da artıq çoxumuz bilirik. Markanı əmələ gətirən fikir və fəaliyyətlərin, bir firmanın kimliyini, gələcək proyektlərini, sektordakı mövqeyini bütünlüklə müəyyənləşdirəcək bir əhə‐ miyyətdə olması və markalaşma anlayışını daha da önə çıxa‐ racağı artıq şübhə doğurmur. Dünya, piştaxtalarında hər ölkənin məhsul və xidmətləri‐ nin müştərilərə təqdim olunduğu bir “qlobal bazara” bənzə‐ məyə başladı. Dünya bazarında dövlətlərin iqtisadi və mədəni gücü, beynəlxalq arenada marka olmuş məhsul, xidmət və bil‐ gi istehsal edən qurum və quruluşlarından qaynaqlanır. Digər bir ifadə ilə rəqabətdə dövlətləri məhsul, xidmət və bilgi isteh‐ salında dünya standartlarını müəyyənləşdirən qurum və qu‐ ruluşlar əvəz etdi. Onların rəqabətdə ən güclü və ən təsirli si‐ lahı da, illər içində əmələ gələn və köklü dəyərlərə sahib ad ya da markalarıdır. İqtisadi və mədəni dünyadakı uğur və da‐ vamlılıq da böyük bir diqqətlə inşa edilmiş markalara əsasla‐ nır. Silahlardan daha çox markaların savaşdığı dünyada, hətta ordu gücü ilə belə fəth edilə bilməyən ölkələr markalar vasitə‐ silə “fəth” edilməkdədir. Markalar iqtisadiyyatdan mədəniy‐ yətə, idmandan siyasətə hər sahədə müvəffəqiyyətin mənbəyi, dünya səviyyəsində simvolu və digər tərəfdən həyatın bir par‐ * 12 fevral 2006. ‐ 145 ‐ Yeni Dünyada Yeniləşən Azərbaycan İqtisadiyyatı çasıdır. Bunu anlayan hər bir şirkət, qurum, təşkilat yeni məh‐ sul və xidmət istehsalına investisiya qoyduğu kimi, firma mə‐ dəniyyəti və markalarına da investisiya qoymaqdadır. İçində yaşadığımız bilgi çağında bir məhsul, xidmət ya da bilginin harada istehsal edildiyi deyil, hansı firma, hansı təşki‐ lat tərəfindən, hansı marka ilə bazara çıxarıldığı önəmlidir. İs‐ tehlakçı məhsul və xidmətin Amerikada və ya Yaponiyada is‐ tehsal edilməsindən çox keyfiyyətinin təminatı olan markasına baxmaqdadır. Bu səbəbdən, Azərbaycanda da planlı və şüurlu bir şəkildə şirkətlərin markalaşma tədbirlərini həyata keçirmə‐ ləri zəruridir. Əlbəttə, daxili və xarici bazarlarda markalaşmaq olduqca çətin və uzun bir prosesdir. Bunun üçün olduqca yük‐ sək məbləğlərdə investisiyalara ehtiyac var. Hal‐hazırda isə, Azərbaycanda qlobal bir marka olmaq üçün lazımi vizyona və investisiyaya sahib olan firmaların olduğunu söyləmək çox çə‐ tindir. Elə buna görə də, maddi investisiyadan çox, intellektu‐ al investisiya tələb edən sahələr seçilməlidir. Bunun üçün ilk olaraq uğur qazana biləcəyimiz sahələr müəyyənləşdirilməli və bu yöndə addımlar atılmalıdır. Digər sektorlarla müqayisə‐ də investisiya maliyyətlərinin az olması, buna baxmayaraq ya‐ ratdığı “əlavə dəyər”in yüksəkliyi informasiya və texnologiya‐ lar (İT) sektorunu markalaşma baxımından əlverişli qılmaqda‐ dır. Son illərdə Hindistanın da bu yöndə atdığı addımlar və qazandığı uğurlar nümunə olaraq göstərilə bilər. Bilindiyi kimi, “Microsoft”, Bill Gatesin universitet təhsilini yarımçıq qoyaraq, kompüter proqramlaşdırması işinə girməsi ilə ortaya çıxan bir dünya markasıdır. Sənaye cəmiyyətində güclü markaların böyük fabrikləri, geniş torpaqları, zəngin yeraltı və yerüstü sərvətləri və böyük göydələnləri var idi. Qu‐ rucusunu dünyanın ən zəngin biznesmeninə çevirən “Micro‐ soft”un gücü isə heç də zəngin təbii ehtiyatlara və böyük mad‐ di sərvətə əsaslanmır. Bu markanın gücünün arxasında yük‐ ‐ 146 ‐ Yeni Dünyada Yeniləşən Azərbaycan İqtisadiyyatı sək səviyyədə təhsil görmüş proqramçılar dayanır. “Micro‐ soft” da həmçinin bina və dəzgahlara deyil təhsilə investisiya qoymaqdadır. İT sektoru yüksək intellektual investisiyaya eh‐ tiyac duyduğu üçün daim inkişafa açıq və ekstern faydası çox yüksək olan bir sektordur. Fərqli məhsul və xidmətlərin mar‐ kalaşması prosesində təbii və maddi ehtiyatlardan daha çox bilgi və texnologiyaya əsaslanan ehtiyatlar effektli rol oyna‐ maqdadır. Ötən həftə “Microsoft”un qurucusu Bill Gatesin İstanbula gəlişi və burada dünyadakı ən böyük İnformasiya və Texnolo‐ giya mərkəzlərindən birinin qurulması qərarını verməsi, digər tərəfdən, Lissabonda “Microsoft”un dəstəyi ilə keçirilən 9‐cu “Avropa Hökumət və İnformasiya Texnologiyaları sahəsi üzrə Rəhbərləri Forumu ‐ 2006” toplantısında, Azərbaycanın Rabitə və informasiya texnologiyaları nazirinin Bill Gateslə görüşü və bu zaman “Microsoft”un Cənubi Qafqazda ilk ofisinin Azər‐ baycanda açılacağının bildirilməsi bizim üçün bir fürsət olaraq görülməlidir. Nisbətən subyektiv bir fikir olsa da, məncə Allahın xalqı‐ mıza bəxş etdiyi ən böyük sərvət heç də neft və ya bənzəri tə‐ bii ehtiyatlar deyil, yüksək istedada sahib gənclərimizdir. “Microsoft”un Türkiyə və Azərbaycanda belə investisiyaya tə‐ şəbbüs etməsi də, regiondakı intellektual potensialın varlığını qəbul etdiyini göstərməkdədir. Bu sərvəti isə indidən hazırla‐ nacaq bir strateji planla doğru zamanda, doğru yönə istiqa‐ mətləndirmək lazım gəlir. Burada da üzərimizə düşən ciddi vəzifələr var. Bu vəzifələr nələr ola bilər? İlk başda, ölkədə İT ilə əlaqədar təhsil verən qurumların keyfiyyətinin yüksəldil‐ məsi və tələb olunan standartlara çatdırılması lazım gəlir. Di‐ gər tərəfdən, lazımi təcrübəyə yiyələnmək üçün gənclərin xa‐ rici ölkələrə göndərilməsi, Silikon Vadisinin Türkiyədə quru‐ lacaq olması səbəbi ilə hər il ali təhsil üçün bu ölkəyə göndəri‐ lən tələbələrin İT ilə əlaqədar ixtisaslara istiqamətləndirilməsi ‐ 147 ‐ Yüklə 119,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|