İRƏvan türkləRİNİN ƏDƏBİ MƏtbuat abiDƏSİ
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yaltağçı Ay Leylək! Nə
- İdarə.
- Şeytan
31 bu qəzetçilər niyə dillərini yerlərinə yığışdırmırlar?! Türklərin adını daşıyan milyon nənuslar bir- birinin yazısını görəndə gözləri ha belə bərələ qalır?! Baxdım ki, paha yazılıb.
CÜMƏ GÜNİ BAYRAM QALMAĞIMIZ GƏRƏK
Başladim altdakı sətirləri oxumağa. Nə gördüm, havar-dad qalxub, cümə günü bayram qalmağumuz gərək başlayub əhadiş əxbarilə dəlil gətirir ki, cümə güni bayram eyləyək. Əcaba, cümə güni nəyə görə bayram olsun. Məgər Türküstançı cənab bunu özü bilmirmi ki, imdi hər şey tazələşir. İnsanlar mədəniyyətə və tərəqqiyə çalışırlar. Habelə müsəlmanlar da gərək tərəqqi eyləsinlər. Hazır görürük ki, formallar ködəkləşdi, saqqallar qırxıldı, baş uzandı, bığlar germanski oldi, ildə bir cift çarığ geyən kişilərin uşaqları isti aylarda bir rəng ayaqqabı geyir, qavalerlik məşğinə düşüb , adlarına uxajur deyirlər. Gündən-günə çoxalır siflis, sanqır süzənək, mərzinə giriftar olub, rəngi solanlar artır, gecə-gündüz doxanlarin da, məst olub yatanların da sayı hesabdan çıxır; bunlar tazələşmək degilmi?
Bax, gör bunlar hara, bunların ata-babaları hara? Heç bir-birinə oxşamazlar, bunların ataları da rusca bir söz demək bacarmadıığıqları halda, öyladları heç türikcə bilmirlər. Bunların hamısçı tazələşməkdir, dədə-babaları madamların hacıleylək qanadından yekə açılan şlyapalarından ülküb, özlərini deşikdən-deşigə soxurdular. Ama bunların arvadı da gərək madmazel olsun. Bu özü də tərəğğidir.
Həqqina (Əli) yerinə (Alyoşa) , (Züleyxa) yerinə (Zuliçka) deyiləndə əlbəttə cümə yerinə də gərək bazar günləri bağlansın. Bilirəm, indi cümə günü bayram qalməğimiz krak deyən cənab deyəcək, biz heç bazarı da bağlamırıq. Ancaq həftədə bir bayram xoşumuza gəlir. Hələ (idarədə) köməkçilərin (çox)göpluğuni axtarır kı, cümə günü bayram eləməgi ağılnan eyləsin ki, əmallı cümə günü bayram eyləsinlər. Ama mənə qalsa ağır oturub, batman gəlməli və belə ki, bir (proşina) varıb bazar günü bağlamağı xahiş etməliyiz. Çünki, hər şey tazələnib. Gərək o da tazələşsin. Cümə gününü bağlamaq gərək degil. Az da keçməz hamı musurmanlara dögə-dögə bazar günlərini bağladarlar, necə ki, bu iki ildir (İrəvanda) moda düşüb, bu il də hökmən bağladılar və bu da tabeh olduğumuz hökumətin böyük bir pədəranə himayətidir ki, yazığ müsurmanlar da bazar günləri bağluyub getsünlər. Bunlar da madmazelləri, gimnazistləri ülkütsünlər və bilsinlər ki, dünyada nələr varmış. Əgər həğiğətdə (Sədayi Türkistan) cümə günü ibadət etmək istəyir, hər gün olar, ama dini bayram istəyirsə, bunu yaxşı fikir etsin. Zaman tazələşdikcə formalarımız ilə bərabər mali-mali (yavaş-yavaş) dinimiz də tazələşir. Bir azdan sonqra baxarıq kı, həddicə rus olmuşuğ. Onda bazar günü də bizə milli bayram olar. Sözün qurtaranı ki, tazələşək, gərək tazələşək, vallah heç məsləhət degil. Bazar günləri alagöz madamların tamaşasını ğoyub, cümələr bağlayıb, cümə yığıncağlarında özümüzü çürüdək. Yaltağçı Ay Leylək! Nə xoşdu, söylə, bu tər ziban, ay leylək! Açıbdu qalar əcəb kastanın, ay leylək! Şükür eyləmə hər bir ələmdən behş et. Yazığ degilmi? Keçə boş zamanın, ay leylək! Birə birik, ola bilməz həzər dəstanlar Nə həddi babal ola həmin banın, ay leylək! Həzin-həzin söyləmə, atəşinə fəryad et, Lisan, həqdi sənin bu lisanın, ay leylək! Sənin təranələrin nəfx əysuyi kimidir, Həyat cani bulur mərdə, qanan ay leylək! Yəqin zəval müsəlmanə nale eylərsən, Budurmu? Söylə o dərdi nihanın, ay leylək! Qurutdu ğaşin eselami sərsər ğəfat, Bu isə mətləbin, artır təfanın, ay leylək! Gərək vura xıs xaşak millətə atəş Sənin o atəşə bənzər zəbanın, ay leylək! 32 Həmişə həğdir, şağğıldə, ehtiram etmə, Tökülsə rah ədalətdə ğanın, ay leylək! Nə inan ... nə filan, filandan etmə həzər Olubdi (cini) sənin tərcümanın, ay leylək!
Bizim şəhərdə də əlhəmdulla, ajar tərəqqi və təməddin görünməgə başladı, müxbirimizin rəvayətinə görə bu günlərdə (Salayutğa) küçəsində bir müsəlmanda doxan işinə baxmış, şayətə görə köhnə şərabxorlara yüzə on faiş güzəşt olunub. Hədiyyə olacaq, bir misqal da qeyrət əta olunacaqdır. --
(Du göz gən) naməd olur idin, yenidən birimi bir restoran qulluqçuyla yuxuda görüb, ona bir balaca məhəbbət etmək istəyirmiş ki, birdən ayılıb özünü həmişə səfasını sürdügü həbsxanada gördü. Hərif dübarə yuxulayıb ki, qara-qura basmasun. Ama bu dəfə ayılanda qorxuram katorqa mədənlərini görüb həmişəlik yata.
Gimnaziya mətəllimləri bu ilki imtahanlarda ərəb, fars, türk lisanlarından kamança imtahanı verib şəhadətnamələrindən əlavə ğızıl medal almalarına toya amid olunmaqdadır.
Müəllim Şəfibəyovun şəfayi batinindən gimnaziya mətəllimlərinə ərəb, fars, türk lisanları bilgə üsul fəğə, məan bilən əmilərində də artıq məharətləri ola bilər, çünki biz bu həzrəti yaxşı tanıyırığ. Hamısı necə ola, bir nüsxə tərcuman ver oxusun, gör nə görürsən, allah tofiğ versin inşallah. ...
Dəmirbulaq qəhrəmanlarından bir neçəsi həmin cümə günü həftə bayramı saxlamaq üçün mənə bab xali nabudən ərizə bir ziba pəmrən əjbat vücud etməsini lazım görürlər. Ancaq bayram bədmistliğindən şikayət olursa da, abat batub rəxmarə qaldığından cümə bayramı xatirinə apravdat olunur.
Çalış xalğın gözəlləşsin, səninlə aşiği olsun, Gedib hər bir gözəl sahib cəmalın aşiği olma! Çalış ki naməyə, əmma ləna şəbit olmasın təğsir, Həzşur sər məddiyyətdən amid məffərət ğalma.
DIl MƏSƏLƏSI
Bir para boşboğazlar başlayublar ki, gərək dilimiz islah oluna, xaliscə türkləş, özgə istilahlar dilimizdən çıxarıla, nə bilim nə ola, daha bunu fikirləşmirlər ki, əgər əcnəbi sözləri boşlasağ onda gərək evdə danışmayağ, lal olağ. Əgər belə olsa, hələ bizim bulvar bura gələr (İntligentlər) n. lap bağırları çatlar.(Ax zaçım utanıç) sözünü hansı dillə demək olar ki, türklər də başa düşsünlər. Əgər özgə sözləri çıxartsağ, daha yazığ intligentlərə deyilən haram olar, məsələ: indi bu müsəlman intligentlərin sözlərinə ğulağ asan olsa, onda bilər ki, nə ğədər hağlıyam. - Adə, Abbasəğa! Dünən başıma eylə (ğrujitsa) olurdu ki, (çestni clov) az qalurdum(zastrıbayıtsya) olam.(tağ-tağ) lap (jizn) menya (nadayela).
Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|