25
məxluq içində rüsvay eləməsəm olmaz, çünki yazıq qazı əvvəl atası seyyidə nəzər
eləyir. Sonra habelə şəri qabarub qızın paltarını verir, qazı aparır Hacı İlyas kəndinə,
arada da seyyidin cəddi qənim olur. Qız dədəsinin sevmədiyi dayısı oğlu Cəfərə gedir.
Odur ki, qız gedir, atası düşür əl yandıma, bəs nə eləsin. Haman saat bir mollaya rüşvət
verib saxtamı?... bir kəbin kəsdirir ki, bunun qızı anadan olandan üç il də qabaq Molla
Həsənin oğlu Cabbara gedib. Haman saat qızı gətirdirlər, Cəfərin də əli qalır qoynunda.
Odur ki, Cəfər də qarğış tökür, qız Əkbər ilə qaçır, Cabbarın əli qalır qoynunda. Bəs
necə qaytarmaq gərək, yenə belə işlərdə haman kəbin kağızı iş görür. Əgər belə işlərin
üstünü açsam onda qorxuram ki, bu da bir biyabırçılıq ola. Molla da, qızın babası da işə
düşə. Dedim bunu yazmağa dəyməz.
Sonra istədim götürüm İrəvan tiryakilərinin “Statistiğa”sını düzlədim ki, İrəvanda
bir əldə neçə-neçə kaşad olunan ibtidai və adi tiryəkxanalarda nə qədər adam tiryakidir,
tiryaki nə qədər bol gedir. Neçəsi hammal, neçəsi ağalar, neçəsi əsnaflardandır. Yəqin
əgər əsnaflar olmasa qumarbaz qəhvələrində adam da tapılmaz
Dedim bundan fayda yoxdur, boşboğazları yazım. Baxdım, xeyrə ay yazıq artsınlar ki,
Batumdan gəliblər, heç nə artisğanın, nə artistlərın boğazları boş qalmadı. İntəhası
bunların dövrəsini elə aldığ daha nə düzüm şərab alan kim, pablet satan kim. Amma bir
benifisit vardı, mən ha dedim ədə ay olasan bir artaqa tap, tapmadı, odur ki, əli qaldı
qoynunda.
Amma vağzal məsələsi lap qəribə və yazmalı şey idi. Nə etməli, yazıqların balaları
gedib, əlləri də bir-birinin başında bənd aldı. Ürəkləri çox yanğılı idi. Qərəz bir də
gəlsələr bəd olmaz. Amma onlar da daha tövbə elədilər, necə ki mən tövbə eləmişəm ki
(Nasir) İrəvaninin (millətpərəstlikmi ki, şərabxorluğuni ) nam kitabını tənqid etməyim.
Çünki onun vizitni kartı çuxasında yazılıb, çığğasında yazilib həza səda qəzətəsinin
müxbiri.
Dedim Allah nə yazım, nə yazmayım. Aşpaz Məşədi Əskərin üstünə erməni
arvadının yalan şikayətini yazım ki, hamı öz uşağını bədnam eləyir, hamı bunu rüsvay.
Qərəz ki, beynim çatlamağa gəldi, nə yazım, nə yazmayım. Axırda bu şeiri yazıb
stolun üstünə qoyub çıxdım eşiyə ki, çünki gecədən gəlmişdim. Xumarlıq əziyyət
verirdi.
.....
İrəvan bir şəhərdir çox gökçək,
Hər yanı dilguşədi ruh afza,
Nə yazım, ay müdir, gəl əl çək,
Madmazel bulvarə dolub haməca
“Lək-lək”in mühərriri
BALACA FELYETON
Molla
Mən mollayam camaatı tovlaram,
Qırxmaq üçün ülgücümü sovlaram,
Şikarimdir tamamisi ovlaram,
Qıllı qulaq çox çaqqalım var mənim.
İcarə namazı qılan
Möminəm şahları tərif elərəm,
26
Öli namazını artıq istərəm,
Adildir deyirəm xalqa söylərəm,
Doğruçuyam al saqqalım var mənim!
Müqəddəs hacı
Mən hacıyam, yaxşı namaz qılaram,
Təzvir ilə camaatı tovlaram.
Yüz manat verərəm bir mələk alaram,
Mötəbərəm, pulum, malım var mənim.
Qoçu, yaxud ayaqçı
Mən qoçuyam, alış-veriş edəndə
Kəsərəm kəndlinin pulun verəndə
Dinə bilməz puti batman çəkəndə
On beş dəri yağım, balım var mənim.
Ruzəpaz
Ruzəpazam, gedirəm haqq yolunu,
Əmməni ağladıb allam pulunu,
Arvadların siğə qıllam dulunu,
Dörd nəfər də üzü anım var mənim.
Artist
Mən artistəm səhnələrdə oynaram,
Nə rol billəm, nə hərəkət qanaram,
Yalnızca mən ad qeydinə qalaram,
Utanmaram, əcəb halım var mənim.
Student
Studentəm oxşuyuram urusa,
Gərək olsun mənə arvad Marusa!
Müsəlmanın qızı Huri də olsa,
Mən almanam, qıraxmalım var mənim.
Jurnalçıyam
Jurnalçıyam, mənə bu olmuş sənət
Hər nə xəlq olsa mən qutum diqqət
Siz ki belə dutubsunuz camaat!
Yazmağa çox matriyalım var mənim!
Müsürman
Müsürmanam, gözüm qəzetə baxmaz,
Hər nə haqq söz ola, beynimə batmaz.
Hələ gözüm intizardan qayıtmaz
Xaric edir, xırdacalım var mənim.
Naqqal
27
İRƏVAN XƏBƏRLƏRİ
Bu günlərdə (Sabir)in kitabının təbii mənfəətinə İrəvan həvəskarları cəlallı bir
müsamirə tərtib vermək istəyirlər. İmdi məktəb balaları (Sabir)in təsniflərindən
oxumağa hazırlanmışlar.
...
Mərə Kavut kəndində nənə Məryəm ziyarətinə məhəllələrdən gələn ziyarətçi
ermənilərin istirahəti üçün kilsə həyətində adam tovlamaq yarmarkası açılmışdı.
Maşallah cibkəsən, adam aldadan, ğumaraçanlar öz məhərətlərini zor işə keçirtdilər.
Hətı papağında( Şir Xurşid) olan bir iranlı balasının qızıl saətını elə silədilər ki, heç
ruhu da incimədi.
...
İrəvana qar yağıb və dondurma elədi ki, bütün məhsulat əldən gedib. Bağbanlar ağlayır
və ...... gənclər gülür.
Güman var ki, bu il üzüm tapılmadığı üçün şərab birəbir üstünə
gətirilsin. Amma piyansayılar da bağbanların günündədir.
...
Nənə Məryəm ziyarətində
Dəllal (Məşədi Abbasəli) öz ağır olan dəstəsilə bir dəstə sazəndələrin təfnisində
zorbaca keyf eləyib. Ziyarətini etməmə bitirməkdə xhunaxalardan əskik deyildi. Belə ki,
şərabı butulka ilə içirdilər.
...
İdarədən
Allah ziyarətlərini qəbul eləsin. Nə insafdır ki, hər ziyarətin savabından binəsib
olaydılar. Həm də kəlbən xeyri görmeyeydi.
...
Aprelin 20-sində “zəya məni qəryətdətəin” obşçistuynni Sabir anyasında gələcək
illik qazancının 10 prosyenitni qomşular cəmiyyəti verilməsini paylamasını lazım
bilmişdilər. Amma ki, bizim natiq min bir kəlməni tamam etməkdən ötrü təval verib
deyirmiş: gərək bu pula bir milli məktəb bina edilsin ki, orada hər iki millətin balaları
tərbiyə tapsınlar. Qomşular isə bu məsələdə bir az naz ediblər. Lakin natiq nitqinə
davam edri ki, ciddən bunu məsləhət görür.
...
İdarə
Yarım qandıqmara görə cənab natiq haman min bir kəlməni tamam etmək üçün
suala məşvəla bunu özü də bilir ki, müsürman balası ilə erməni balası ikisi bir məktəbdə
milli tərbiyə tapa bilməz. Ya gərək o müsürmanlaşsın və yainki bu erməniləşsin. İki
qarpız bir əlilə tutulmaz, hazır cəmiyyəti xeyriyyə gözünü döyür.
KAMAL PAŞANIN RUHUNA İTHAF
Ha dinirəm? Ay itlaf firqəsinin qamandanı!