63
Bununla məlum edirəm ki, mən keçən may ayında (İrəvan islam dram şirkəti) qəzalığından və
müdirliğindən xaric olmuşam. Mənim bu şirkət iylə bəd heç bir əlaqəm yoxdur.
Əli Hacızeynalabdinzadə(Təhvil)
Elan
İstanbulda hər on gündə nəşr olunan elmi , ədəbi və məsmur “Şahbal”məcmuəsi əcnəbi
məmləkətlərə yeki: 10 manat 24 nüsxə və altı aylığı 5 manat 12 nüsxədən ibarət. Xahişmənd
olanlar bu adresə rcuh buyursunlar. (İstanbulda iki pustxana ğarşısında Fərəx Bəy xanda nömr
9 , 10, 12) . Bu məcmuəyə nəhayət mətin bir məcmuəyə olub və hər kəscə ğiraəti arzu edilər.
Dərcə nəfisdir, fayda bərdar olmağ üçün abunə hər kəsə tövsiyə ediriz
İrəvan, “Luyis” mətbəəsi.
Elan
Erməni dilində yeni nəşr olan “Nor mamul” qəzetəsi bu gündən elan edir ki, yenidən dərc
edəcək, elan vərəqəsi Rusiyanın hər yerindən elan qəbul edir; bu vərəqə Rusiyanın hər nöqtəsində
pulsuz paylanacaq. Elan dərc etdirən cənablar aşağıdakı adresə rücux vursunlar.
Elan qiyməti barəsində “Nor mamul” idarəsi ilə xüsusi danışmalıdır.
Kamal ehtiram ilə “Nor mamul” idarəsi.
Ünvan: İrəvan, “Nor mamul” redaksiyası.
Elan
Bu ğəzet “Sədayi Türküstan” imdilik hər həftədə iki dəfə nəşr edilir. Ədəbi, iqtisadi, fənni və məişəti
türkcə cəridədir.
Rusiyada
12
aylıq 4 manat.
6
aylıa 2 manat 50 qəpik.
3 aylıq 1 manat 50 qəpik.
Müsəlman xarici üçün
12 aylıq 6 manat.
6 aylıqı 3 manat 50 qəpik.
Adres :Taşkent, Romanovskaya 16, “Sədayi Türküstan” redaksiyası. Telefon No 537.
17 Iyun 1914-cü il, ŞƏNBƏ, No 11.
Lək-lək türk dilində həftəlik məzhəkəli məcmuədir.
Hər nüsxəsi 7 qəpikdir.
Mindəricat
Yüsif Heydərzadənin tərcümeyi-halı
Leylək.Şeytan.
Dövlət dumasında....Dərvişnəbaki.
Qafqaz xəbərləri.
Ordubad.
Şəhər aralığında.
Bakı.
Taqqıltı.
Şeytan.
Hikmətli sözlər.Cırtdan.
Naqqalın əkrinə hədiyyə.Hərif.
Təhsih
Elan
64
Mərv şəhərində Əhmədliyə məktəbində müəllimlik edən, haq sözü
düz danışan və doğru söz üstə Mərv şəhərinin politsiyasında ( 7 fevralda
) 1914-cü ildə bir çəkməsiylən iranlı tərəfindən ğətl olunan şəhid Yusif
Heydərzadənin təsviridir.
Yusif İrəvan mahalında Qəmərli kəndində təvəllüd tapıb.9-10 yaşlarında kənd
məktəblərində və sonralar fürsət bulduqca orda-burda, bəzən müəllimlərdən dərs
almağla məşğul olurmuş.Və sonralar heç bir tərəfdən müavinət görə bilməyib və
təhsildən məhrum qalacağını və axırı talaşındən bir heç bir fayda hasil olmayacağını
düşünüb və nəhayət tərəqqiyə mayıl olduğu üçün 25, 27 yaşlarında İrəvana gəlib, bir-iki
il müddətində dolanıb. Əğibət burada da gecə bir iş bula bilməyib , Mərv şəhərinə
getmişdir və bir neçə illər idi ki, Mərv şəhərində idi.Və ara-sıra Mərv əhvəlatından
(İqbal) cəridəsində məqalələri görünməkdə idi. Mərv əhlinin həyat və məişətlərindən,
bir çox vaxtı məktəb və mariflərindən bəhs edirdi.Və bu sonku ildə camaat tərəfindən
açılmış Əhmədliyə məktəbində müəllim olşmuş və həmişə cocukların milli hirslərini
artırmaqda səy edib. Cocuklara xətbə və nəğmələr əzbərlədib, gahdan bir teatrolarda və
cəmiyyətlərdə meydana çıxardardı. Genə bir gün uşaqlara camaatın halından bəhs edən
bir nitğ, bir nəğmə öyrədib teatroda oxutdurub və camaat tərəfindən alqışlanır.Və bu
sonki nifğ məharəti məktəbinə daxil olub və bir nitğidə də bəzi əyanların xeyir işlərdə
səhləkarlıq etməsi aklaşdığı üçün əhli fəsadın həmtiyyətinə səfişımadiğindan yuxaridə
ərz olunan kimi Mərv polisiyasında şəhid edilmişdir..., Allah rəhmət eləsin!
Ancaq burada hər bir əməl vicdana müvafiq olacaq. Bir füğirə vardırsa, o da Mərv
mollalarinin mərhumə namaz qılmaları və kafirməş deyə bunun nəşini yerdə
qoymalarıdır ki, sünni qardaşlarımızdan ğəlüb bu camiyə namaz qılıb və dəfinnə
məşğul olmuşlar.
Mərhumun böyləcə tərəğği və maarif yolunda haqq danışdığı və təğdiri əvsunində
öldürülüb və mollalar da namazina gəlməyib, bu müsəlman oğlu müsəlmana nahaqdan
kafir deyib və təqqir etdiklərinə görə idarəmiz tərəfindən mərhumun həğ sözü
məhrərəgi və səyi ehtiramına qədrdanlıq təriğiylə təşviri alınub, məcmuəmiz vasitəsilə
qarelərə təqdim olundu.
Lək-ləkə
Ay kişi ! Lək-lək, bunlar insandır,
Tanrı sevən kimsə, müsəlmandılar.
Hacıdılar, bir çoxu əyandılar,
65
Bir azı bəylər, bir azı xandılar.
Bir çoxisi yırtıci aslandılar.
Ay biləsən ki, nə gözəl candılar.
Bu xalq, bu millət kimi insan sevən,
Məktəb, danış, ürfan sevən,
Fəğirnəvaz, xeyir və ehsan sevən,
Əkşəri yəni mollayı oğlan sevən.
Sadələrə bir çoxi qurbandılar,
Ay biləsən ki, nə gözəl candılar.
Pul yerinə məktəb üçün can verir,
Müəllim, ruzə pirə ehsan verir,
Xəzinəçi ,məcmuəçiyə yan verir.
Nəşir bə meyxanəyə hər an verir.
Mədrəsəyə, məktəbə düşməndilər,
Şərh sevən sahib imandılar.
Cümlə tərəqqi işinə bazdilər,
Yəni içillər və ğumarbazdılar,
Tiryekidirlər və kefi sazdılar,
Qırmızı saqqal və başı dazdılar.
Sən demə bielm və nadandılar,
Cümlə ağazadə və əyandılar.
Lal ol, otur rahət! Utan bir kərə!
Yekxanəsin az dolaş , ay heyvərə!
Bax qoçidə peştüa, həm xənçərə,
Olmaya birdən deyəsən şəyip yerə,
Bil ki, bular Rüstəm dastandılar!
Ay biləsən ki, nə gözəl candılar.
Məndən əzizim, sənə olsun bu pinə,
Arifə, inliligetə çox olmaz binə!
Bunlar atar bu yetinə bir gün kəmənd,
Kəs səsini, dinmə, danışma həpənd.
Onda görəsən ki, alovlandılar,
Cümlə durub üstünə hoppandılar.
Ay! ..sənə nə ğızlərə tullandılar,
Keflənərək bağlara fırlandılar.
Varsa əgər insafın eylə nəzər,
(Şorta)lərə bax! Nə gözəl candılar,
Huri ğılmandı ____ ruh və reyhandılar.
Neyləsin axır bular, insaf eylə,
Hər birisi bir cavan oğlandılar,