10
DEKABR. 2012. № 13
www.uluturk.info
xarakterli amilləri, Qarabağ müharibəsindən
sonra əhalidə yaranmış nisbi ruh düşgünlüyünü
aid etmək olar. Təəssüflər olsun ki, müstəqil-
liyinin ilk dövründə dövlətçilik təcrübəsi ol-
mayan Azərbaycan Republikasının zorla cəlb
edildiyi ədalətsiz və qeyri-bərabər müharibə,
uzunmüddətli sülhlə əvəz olunsa da nəticə
etibarilə beynəlxalq hüquq tərəfindən tanınan
ərazimizin 20%-ni itirilməsi ilə nəticələn-
mişdir. Bu isə əhalidə müharibə dövründə min-
lərlə vətən övladının mənasız yerə şəhid olması
kimi bədbin fikir aşılamışdır. Xüsusən bir sıra
hallarda müharibənin bir çox qəhrəmanlarının
layiq olduğu qiyməti almaması, erməni şovin-
istlərinin insanlıqla və müharibə qanunları ilə
bir araya sığmayan vəhşilikləri, baş vermiş bir
çox xəyanət halları insanlarda müharibə xofu
formalaşdırmış, bəzi hallarda isə valideynlərin
övladlarına vətən qarşısında öz borcunu yerinə
yetirməsinə əngəllər yaratması üçün bəhanə ol-
muşdur.
3. Xarici əks təsirlər
Bu qrup amillər daha təhlükəli olub qlobal-
laşma və beynlxalq inteqrasiya zəminində milli
və mənəvi dəyərlərin aşınması, daha dəqiqi
xarici qüvvələrin məqsədyönlü fəaliyyəti
nəticəsində insanların öz dəyərlərinə qarşı yad-
laşması, daha çox deformasiyaya uğraması ilə
seçilən qərb dəyərlərinə meyl etmək, bütün
bunların nəticəsi kimi, öz dövlətinə və
cəmiyyətinə qarşı bəzi hallarda düşmən müna-
sibətə keçən ifrat kosmopolitizm toxumlarının
səpilməsi ilə müşayət edilir. Bu məqsədyönlü
fəaliyyət daha çox gənclərə qarşı yönəlmişdir.
Artıq heç kimə sirr deyil ki, xaricdən Azərbay-
can dövlətinə qarşı dost münasibətdə olmayan
qüvvələr tərəfindən gənclərin milli-mənəvi
dəyərlərdən uzaqlaşdırılması, öz dövlətinə
qarşı düşmən münasibət formalaşdırılması is-
tiqamətində artıq uzun illərdir ki, məqsədyönlü
iş görülür. Bu məqsədlə milli və mənəvi dəyər-
ləri alçaldan, dövlətçiliyi zəiflədən layihələrə
maddi dəstək verilir, bu sahədəki layihələrə
olduqca yüksək məbləğdə qrantlar ayrılır.
Xarici qüvvələrin maraqlarına xidmət edən
təlim-tədris mərkəzləri yaradılaraq, xüsusən bi-
likli, intellektual və perspektivli gənclər mərkə-
zlərdəki təlimlərə cəlb edilirlər. Bu istiqamətdə
informasiya texnologiyalarından olduqca
səmərəli şəkildə istifadə edilir, sosial şəbəkələr
vasitəsilə yalanlarla dolu rəy formalaşdırılaraq
insanlar öz cəmiyyətinə və dövlətinə qarşı
itaətsizliyə, özbaşınalığa, bu şəbəkələrdən kə-
nara çıxmayan “inqilablara” çağrılır.
Nəticədə nə baş verir? Gələcəkdə öz milləti
və dövləti üçün mühüm işlər görə biləcək bu
kadrlar mənsub olduğu millətə tamamilə yad-
laşdırılaraq iyrənc məqsədlər üçün istifadə
edilir.
Son olaraq 2012-ci ilin may ayında təşkil ol-
unan “Eurovision 2012” mahnı müsabiqəsi isə
özünün möhtəşəmliyi ilə dünyaya səs-küy
salmaqla yanaşı, ölkəmizə qarşı açıq şəkildə
düşmən münasibətdə olan bir çox qüvvələrdə
həsəd hisslərinin yaranmasına səbəb olmuşdur.
Həmin dövrdə daxildə və xaricdə ölkəmizdə
qarşı aparılan iyrənc əks-təbliğat dövlət rəs-
milərini də məsələyə açıq şəkildə etirazını
bildirməyə vadar etdi. Bununla bağlı olaraq
dövlət başçısı baş verənlərə düzgün qiymət
verərək bildirmişdi ki, “bizə qarşı informasiya
müharibəsi aparılır. .... Bu informasiya
müharibəsinin aparılması işində, əlbəttə ki, ilk
növbədə, erməni lobbisi öz fəallığı ilə seçilir.
Azərbaycanı qaralamaq, Azərbaycan real-
lıqlarını danmaq, Azərbaycanı geridə qalmış,
antidemokratik ölkə kimi dünyaya təqdim
etmək cəhdləri, ilk növbədə, erməni lobbisinin
çirkin əməllərindən qaynaqlanır”.
4. Dini və milli radikalizm
Azərbaycan dövlətinə qarşı düşmən mövqedə
olanların gözə çarpayan daha bir məqsədyönlü
fəaliyyəti dövlətçiliyimizin təməlləri olan Türk-
lük, İslam və müasirlik arasında ziddiyyət yarat-
maq, guya onların birinin digərini inkar etməsi
istiqamətində təbliğat aparmaqdı. Bəzi hallarda
Aqşin Atalızadə
11
DEKABR. 2012. № 13
www.uluturk.info
vətənpərvər, millətçi qismə qarşı gizli təsirlər
göstərilərək onlara radikalizm, faşizm ele-
mentləri sızdırılır. Bu zaman millətçi gənclərdə
ifrat dərəcədə turançılıq, Azərbaycan Türk-
lüyünün inkarı üzərində qurulmuş Türkiyə-Os-
manlı Türklərinin üstünlüyü, min illər boyu
qardaş kimi bir vətəni bölüşdüyümüz digər etnik
qruplara qarşı düşmənçilik hissləri yaradılır.
Türklüklə İslamın bir araya sığmaması kimi heç
bir əsası olmayan mülahizələr yürüdülür, yüzil-
lər boyu dəyərlər sistemimizin tərkib hissəsi
olan və artıq sistemləşmiş milli-mənəvi dəyər-
lərimiz olan İslam dini ehkamları inkar edilir,
hətta Azərbaycanda nə vaxtsa mövcud olması
mübahisəli olan tenqriçilik təbliğ olunur.
Eyni ssenari dindar əhali kütləsi arasında da
cızılır. Tarixən Azərbaycan müxtəlif dindən və
məzhəbdən olan insanların qardaş kimi bir
yerdə yaşadığı tolerant bir cəmiyyət kimi bütün
dünyaya nümunə olmuşdur. Məzhəb fərqliliy-
inə baxmayaraq müsəlman əhali İslam dəyər-
lərini yerli xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla
mənimsəmiş, tarixi inkişaf prosesində bir-bir-
inə hörmət edən müxtəlif məzhəblərin mövcud
olduğu özünəməxsus İslam dini modeli
təşəkkül tapmışdır. Hətta sovet dövründə uzun
illər mövcud olan ateizm siyasəti və təbliğatı
belə ölkəmizdə İslam dəyərlərinə zərbə vura
bilməmişdir. Müstəqilliyin son illərində dini
təbliğat sahəsində mövcud olan boşluqdan
xarici qüvvələr öz məqsədləri üçün istifadə et-
məyə, müxtəlif maraqlara xidmət edən və Azər-
baycan cəmiyyətinə yad olan dini təriqətlər və
missioner sektalar ölkəmizə soxulmağa
başlamışlar. Bu siyasətin mənfi nəticəsi olaraq
ölkəmizin böyük bir qismində İranmeylli daha
radikal şiə qruplar və son 20 ilə qədər ümu-
miyyətlə respublikamızda rast gəlinməyən
vəhabilik adlanan sağ radikal dini qruplaşmalar
formalaşmışdır. Bu qruplaşmalara cəlb edilən
insanlarda digər məzhəblərə qarşı nifrət,
məzhəb üstünlüyü kimi əhalini ümumi bir-
likdən uzaqlaşdıran çalışmlar aparılır, məzhəb-
daxili sistem formalaşdırılır. Azərbaycan
vətəndaşlarına guya mənsub olduqları dövlətin
Allahsız olması barədə fikir yeridilir, onlar
daha çox maliyyələşdikləri dövlətlərin siyasə-
tinin həyata keçirilmısinə cəlb edilir.
Bütün bunların nəticəsi olaraq ölkəmizdə az
da olsa dini sferada qütbləşmə meylləri hiss ol-
unur ki, bu da gələcəkdə respublikamızda dini
toqquşma potensialı yaradır. Azərbaycan Re-
spublikasında dövlət səviyyəsində əhalinin dini
inanclarının qorunması istiqamətində bir çox
tədbrilər həyata keçirilir. Ölkəmizdə daha çox
xarici dini təsirlərin qarşısının alınması is-
tiqamətdə tədbirlər görülsə də bu tədbirlər artıq
oturuşmuş olan radikal qrupları daha da qıcıq-
landırır.
Etiraf etmək lazımdır ki, hazırda ölkəmizdə
milli, dini və mənəvi dəyərlərin təbliği bu hal-
lara qarşı dayanacaq dərəcədə lazımi səviyyədə
deyildir. Bir çox hallarda Azərbaycan Respub-
likasına qarşı heç də xoş münasibətdə olmayan
qüvvələr tərəfindən dəstəklənən həmin qru-
pların öz sıralarına kifayət qədər gənci cəlb edə
bilməsi, əslində heç də güclü ənənəvi qüvvəyə
və təsirə malik olmalarında deyil, cəmiyyə-
timizin özündə həqiqi İslamın mahiyyətinin
düzgün dərk edilməməsi və bu sahədə
məqsədyönlü siyasətin aparılmamasındadır.
Vətəndaşların, xüsusən gənclərin Azərbaycan
üçün ənənəvi olmayan dini və dinə zidd olan
birliklərə (məsələn, satanizmə, krişnaizmə,
emoçuluğa, Yeqova şahidlərinə, vəhabiliyə, ul-
traradikal şiəliyə və s.) qoşulması əsasən xarici
qüvvələr
tərəfindən
maliyyələşdirilən
təbliğatın, psixoloji təsirin nəticəsidir.
5. Mənəviyyatsızlaşdırma
Hazırda ölkəmizdə düşmən qüvvələr
tərəfindən əhali arasında məqsədöynlü şəkildə
əxlaqsızlıq, mənəviyyatsızlıq stimullaşdırılır,
əxlaqi cəhətdən geri qalan, mənəviyyatı zəif in-
sanların təbliğatı aparılır, bu şəxslər yetişən
gənc nəslə nümunə kimi təbliğ olunur. Bunun
nəticəsində hazırda cəmiyyətdə gənclərin
mənəvi və əxlaqi aşınması da müşahidə
Milli dövlətçiliyimizə daxili təhdidlər