12
DEKABR. 2012. № 13
www.uluturk.info
Aqşin Atalızadə
edilməkdədir. Əsasən xarici dillərdə olan və
cəmiyyətə yad dünyagörüşü və şüuru, ifrat
müasirliyi təbliğ edən ədəbiyyatların, tele-
viziya proqramlarının, teleserialların, filmlərin,
musiqi janrlarının gənclər arasında geniş yayıl-
ması onlarda milli kimliyin unudulmasına,
dövlətçiliyi istisna edən kosmopolitikaya meyl-
liyə, əsasən ənənələrə əsaslanan Azərbaycan
cəmiyyətinin və dövlətin ilkin əsası olan ailə
daxilində parçalanmalara, münaqişələrə, mil-
lətə və dövlətə olan bağlılığın zəifləməsi kimi
mənfi nəticələrə gətirib çıxara bilər.
Bu təsirlərin başlıca hədəfləri milli dəyərlər,
İslam dininin yüzillər boyu xalqımızın şüu-
runda möhkəmlənmiş ehkamları və nəhayət ən
əsası məhz Azərbaycan dövlətçiliyidir. Xü-
susən son illər dini bayramların, ənənələrin,
mərasimlərin, din xadimlərinin, vətənpərvər və
əxlaqlı kütlənin ələ salınması, sıxışdırılması
kimi hallar müşahidə olunur. Tam əsasla demək
olar ki, ölkəmizdə aparılan ateizm təbliğatı in-
sanları Azərbaycan dövlətinə qarşı itaətsizliyə
sövq etməyə yönəlib. Çünki, İslam insanlarda
vətənə, dövlətə məhəbbət hissi aşılayır. Müqəd-
dəs kitabımız olan Qurani-Kərim də insanlar-
dan bunu tələb edir. Nisa surəsinin 59-cu
surəsində deyilir:
“Ey iman gətirənlər! Allaha, Peyğəmbərə və
özünüzdən olan əmr sahiblərinə itaət edin!”
Göstərilən təsnifat şərti xarakter daşıyır və
ümumilikdə dövlətimizə və millətimizə qarşı
aparılan ümumi təxribat siyasətinin tərkib
hissələridir.
Təəssüflər olsun ki, bu məqsədlərə müəyyən
ölçüdə nail olunur. Buna səbəb kimi aşağıdakı
amilləri qeyd etmək olar
1. Birinci növbədə həmin qüvvələrin güclü
təbliğat mexanizminə, maliyyə dayaqlarına və
xüsusi əlaqələrə malik olması. Bu mənbələr
qismində maraqlı xarici dövlətlərlə yanaşı ayrı-
ayrı dövlətlər üzərində təzyiq mexanizminə,
güclü maliyyə resurslarına malik beynəlxalq
təşkilatları, fondları da göstərmək olar. Həmin
qurumlar ölkəmizdə guya demokratiya, insan
hüquqlarının təbliği adı altında qərb dəyər-
lərinin təbliği, paralel olaraq isə yerli əhalinin
dəyərsizləşdirilməsi işi ilə məşğuldurlar.
2. Təəssüflə qeyd etmək lazımdır ki,
ölkəmizin kifayət qədər iqtisadi resurslara
malik olmasına baxmayaraq sosial-mənəvi
sferaya ayrılan vəsait əks qüvvələrin ayırdığı
vəsaitlə müqayisə edilməyəcək dərəcədə azdır.
Əslində hazırda dövlətə əks mövqedə dayanan
bir çox ziyalıların belə ürəklərində güclü vətən
sevgisi yatır. Nəzərə alsaq ki, yaradıcı insanlar
öz qabiliyyətlərini daha çox maddi təminat
üçün deyil, məhz ədəbi, bədii, incəsənət əsər-
lərinin yaradılmasına yönəldirlər, onların mad-
diyyat tələbatlarının kənardan ödənilməsi
zəruridir. Bu baxımdan dövlətdən lazımınca
dəstək görməyən bir çox yaradıcı insanlar sırf
maddi həvəsləndirməyə görə əks qütbə cəlb
edilirlər. Xüsusən intellektual gənclərin bu
yolla cəlb edilməsi dövlətimizin gələcəyi üçün
böyük təhlükə yaradır. Bir zamanlar ürəyi
Türklüklə, milli-mənəvi dəyərlərlə döyünən
şəxslər qəfildən tamamilə Allahsızlaşmış, milli
dəyərləri ələ salan, dövlətçiliyə qarşı açıq
düşmən münasibəti bəsləyən ifrat kos-
mopolitlərə çevrilirlər.
3. Hazırda Azərbaycan Respublikasında gən-
clərin milli vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə
edilməsi, onlarda yüksək dövlətçilik şüurunun,
mənsub olduğu millətə və dövlətə qarşı qürur
hisslərinin formalaşdırılması işində boşluqların
olmasını da qeyd etmək olar. Hazırda tor-
paqlarının 20% qədəri işğal altında olan, bir
çox tarixi doğma əraziləri başqa dövlətlərin
tərkibində qalmış Azərbaycanda, gənclərin
vətənpərvərlik və vətəndaşlıq ruhunda tərbiyə
edilməsi, onlarda vətəndaşlıq vəzifələrinin və
dövlətə sədaqət ruhunun aşılanması is-
tiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər lazımi
səviyyədə deyil. Bunu ilk növbədə nə rəsmi, nə
də ki, qeyri rəsmi səviyyədə analoji Konsep-
siyaların, layihələrin və proqramların olma-
ması, yaxud lazımi səviyyədə olmaması ilə izah
etmək olar.
4. Ölkə rəhbərliyi tərəfindən vətəndaşlarda
milli
vətənpərvərlik
hisslərinin
gü-
Milli dövlətçiliyimizə daxili təhdidlər
13
DEKABR. 2012. № 13
www.uluturk.info
cləndirilməsi, milli-mənəvi dəyərlərin qorun-
ması, xaricdən gələn yad təsirlərin qarşısının
alınması istiqamətində xeyli işlər görülmüşdür.
Lakin, hazırkı vəziyyət görülən işlərin heç də
lazımi səviyyədə olmadığını göstərir. Xüsusən
son illər dövlətimiz tərəfindən gənclərin xar-
icdə təhsil alaraq ölkəmiz üçün lazımi kadrlar
kimi yetişməsi yönündə aparılan siyasət, bunun
üçün ayrılan maliyyə vəsaitləri bir sıra hallarda
əks nəticələr doğurmuşdur. Xaricə göndərilən
gənclər yaşlarının xüsusiyyəti və dövlət
nəzarətindən kənarda qalmaları ilə əlaqədar
daha tez mənfi təsir altına düşür, xarici
qüvvələr tərəfindən əməkdaşlığa cəlb olunaraq
geri qayıtdıqdan sonra kənar məqsədlər üçün
istifadə edilir. Nəticədə dövlətimiz öz pulu ilə
özünə qarşı kadrlar yetişdirmiş olur. Yaranan
bu problem də əslində bu sahədə olan
boşluqlardan, xüsusən xaricdə fəaliyyət
göstərən səfirliklərimizin fəaliyyətsizliyindən
xəbər verir.
5.Təəssüflər olsun ki, bəzən dövlətə qarşı
olan mənfi ünsürlərə qarşı seçilən mübarizə
üsulları da tamamilə əks effektlər verir ki, bu
da onların yanlışlığını göstərir. Dövlətçiliyə
zidd dini qruplarla ən yaxşı mübarizə heç də
onlarla açıq mübarizə deyil, istifadə etdikləri
əsas silahı – dini və mənəvi dəyərləri
milliləşdirmək və dövlət siyasətində ondan
səmərəli şəkildə istifadə etməkdir. Buna görə
də dini sahədə yarana biləcək problemlərin
həlli üçün dəqiq mexanizmin işlənib hazırlan-
ması, mövcud mexanizmlərdən daha səmərəli
şəkildə istifadə edilməsi zəruridir. Təcrübə
göstərir ki, fəaliyyəti açıq şəkildə dövlətə
xəyanət kimi görünən qüvvələrin güc struk-
turları vasitəsilə zərərsizləşdirilməsi cəhdindən
digərləri dövləti ləkələmək üçün təbliğat va-
sitəsi kimi istifadə edir.
Belə hallarda ən səmərəli mübarizə üsulu isə
təbliğata qarşı mübarizə yox, daha səmərəli
milli təbliğatın aparılmasıdır. Bunun üçün
dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarə orqan-
larının, qeyri-hökumət təşkilatlarının, ayrı-ayrı
fiziki və hüquq şəxslərin məqsədyönlü
fəaliyyətlərinin koordinasiyası zəruridir. Bu
məqsədlə müxtəlif üsul və mexanizmlər va-
sitəsilə əhali və xüsusən gənclər arasında Azər-
baycan xalqının dövlətçilik ənənələri, milli
rəmzləri təbliğ edilməli, milli-mənəvi dəyər-
lərin qorunması istiqamətndə işlər görülməli,
vətəndaşlarda vətənə və dövlətə münasibətdə
qürur hissi formalaşdırılmalı, gənclərdə vətən-
pərvərlik və vətəndaşlıq hisslərinin gü-
cləndirilməsi istiqamətində təhsil prosesinin
keyfiyyəti artırılmalı, bu istiqamətdə elmi-
nəzəri və metodiki tövsiyələr işlənib hazırlan-
malı, əhalidə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq
hisslərinin gücləndirilməsi üzrə normativ-
hüquqi bazanın yaradılmasına nail olunmalı,
gənclərdə vətənpərvərlik və vətəndaşlıq hiss-
lərinin gücləndirilməsi prosesinə təhsil,
mədəniyyət müəssisələrinin, hərbi hissələrin,
bütün dövlət və yerli özünüidarə orqanlarının,
qeyri-hökumət təşkilatlarının və ayrı-ayrı
fərdlərin cəlb edilməsinə nail olunmalı, milli-
mənəvi dəyərləri, azərbaycançılığı təbliğ edən
müxtəlif istiqamətli müsabiqələr keçirilməli,
həyata keçirilən tədbirlərin nəticələrinin ümu-
miləşdirilməsi və sistemləşdirilməsi nəticəsində
“Ümumi Konsepsiya” hazırlamalıdır.
Bu cür proqram xarakterli sənədlərin
zəruriliyini Prezident İlham Əliyev 28 May Re-
spublika Günü münasibətilə rəsmi qəbulda da
bildirmişdir: “Bizim bu illər ərzindəki ən böyük
uğurumuz ondan ibarətdir ki, müstəqillik yol-
undan dönməmişik. Müstəqillik sadəcə olaraq
dövlət atributları deyildir. Müstəqillik o
deməkdir ki, ölkə müstəqil siyasət apara bilir,
yoxsa yox..... Xüsusilə, böyük güc mərkə-
zlərinin maraqlarının kəsişdiyi bir coğrafi
məkanda yerləşən ölkələr üçün bu, aktualdır.
Bu məkanda, bu qonşuluqda təbii sərvətlərlə
zəngin olan Azərbaycan müstəqil siyasət aparır
və aparacaqdır. Əgər sənin ləyaqətli siyasətin,
kifayət qədər cəsarətin və ölkə üçün, ölkənin
gələcəyi üçün aydın strategiyan varsa bunu
etmək mümkündür”.