İsa muğanna ideal
Yüklə 4,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
______________Milli Kitabxana_______________ Səməd həm o heybətliyə baxırdı, həm də əmisinə. Sultanın sifəti bir andaca saralmışdı. Ağır-ağır ayağa qalxdı. Çağırılmamış qonağa əlinin hərəkətilə elə orda - qapıda dayandırıb, asta-asta ağır sözlər deməyə başladı: - Adın Zərridi, əmma kolxozları soymaq məharətinə görə Zor nəçənnik deyirlər. Hər səhər Xəlvət Rəhimin həyətində bir yazabuğanın xaşını yediyinə görə Xaş nəçənnik deyirlər. Bir ad da mən verirəm: naxal nəçənnik!.. - Və birdən acığından gülüb, ruscaya keçdi: - Kruqom marş! Gülənov şişib qaldı. Sonra sağ əlinin barmaqlarını sağ gicgahına qaldırıb, birdən-birə üzgünləşib: - Yest kruqom! - deyib getdi. Sultanın yumruqları stola, çənəsi sinəsinə dirənmişdi. - Birini gördün!.. Tök içək! - dedi. – Belələrinin yığıncağına sərxoş da getmək olar. Tök! Kəşfiyyata gəlmişdi köpəkoğlu, görsün... Əmma elə bil nəsə olub, bu belə gəlib... Ürəyimə damıb nə isə. Bu dəfə də sözünü tamamlaya bilmədi. Aşağıda - bağın dərinliyində biri- birinin ardınca iki güllə şaqqıldadı. Sultanla Səməd diksinib tez pəncərəyə cumdular. Gülənov darvazaya doğru tarappa-tarap qaçırdı. Sultan bir az duruxub soruşdu: - Kimə atdı a kişi? Əlləzoğlu bağın dərinliyini göstərdi. - Nə bilim, a dərdin alım... Çin fanarlarının işığı altında çoxlu təzə qandan başqa heç nə tapmadılar... 9 Səməd səndələyirdi. Əmma beyni açıq idi. Əmisinin ardınca gedə-gedə, bayaqkı müəmmalı qandan, ocaq, tüstü qoxusundan içərisinə necə üzüntülü, qat- qarışıq hisslər dolduğunu, eyni zamanda bu hissləri cilovlamaq üçün indi bir o qədər çətinlik çəkmədiyini bütün aydınlığı ilə başa düşdü. Qırmızı tuf daş binanın pillələrini qalxanda, özünün düşündüyü kimi "əməlli başlı toxtamışdı". Qəbul otağında dörd divarın dördünün də dibində sıx cərgə ilə düzülü stullardan çesuyçalılar bir nəfər kimi gurultu ilə ayağa qalxdılar. ______________Milli Kitabxana_______________ Bu gurultuda gizlin məna vardı; birbaş dermantinli qapıya gedən əmisinin ardınca yeriyib heç kəsə baxmasa da, Səməd hiss etdi ki, həbs xəbərini burda da eşitmişdilər və teleqramdan sonra yarımallah olan Sultan Əmirlinin bu dəfəki qələbəsindən sarsılmışdılar, məhz buna görə də, stullardan dik atıldılar, qısıq, müti, rəzil qullara çevrildilər. Pıçıldaşıb, "Kişi, Kişi" dedilər. Qısıqlığı, qorxaqlığı, mütiliyi, rəzilliyi Səməd dermantin qapının sağında, küncdə dayanmış üç nəfərin üzündə daha aydın gördü. O üç nəfərdən - Xudiyev dəstəsindən birincisi prokuror Sayılovdu. İkincisi milis rəisi Gülonovdu. Üçüncüsü RİK Atamalı idi. Prokuror Sayılovun sürməli qadın gözlərinə bənzəyən süzgün gözlərində təhlükə qoxusu ilə çılpaq yaltaqlıq elə orqanik birləşmişdi ki, Səməd bütün rayonda ən yaraşıqlı kişi sayılan bu adama "iyrənc" deməyə bilmədi. Qorxaqlıqla yaltaqlığın orqanik birliyi milis rəisi Gülənovun at üzünə münasib alma gözlərində donuq təbəssümdən, RİK Atamalının içikidən şişib bir cüt yupyumru ətə dönmüş göz qapaqları arasında qəribə civə titrəkliyindən də görünürdü. Vaxtilə Mirqəzəbin vaqonu gəlib stansiyada parovozdan açılanda, bu üç nəfərlik dəstənin başçısı Xudiyevlə birgə, o vaqonun qabağında necə dayanırdılarsa, indi Sultan Əmirlinin qabağında da eləcə "smirno"
dayanmışdılar; dil tərpədib salam verməyə də cürət etmədən, baş əyirdilər. Qəribə idi ki, uzun-uzun illər ərzində bu adamların bu gününü arzulayan Səməd onların bu rəzil tabeliyindən heç bir sevinc duymadı. Beynində fırlanıb təkrar olunan "iyrənc, murdar" kəlmələrilə hər üçünü damğalayıb, öz köhnə kinindən də güclü ikrahla üzünü döndərib qapıdan soldakı küncə meylləndi. Üç nəfər də o sol küncdə dayanmışdı; solğun, bozumtul üzü, qalın-pırpız qaşları və boz-ala gözlərilə Sultan əmiyə ekiz qardaş kimi oxşayan Əziz Mayılov, sakit nəlbəki gözləri, ağ kəlağayısı, yumru qızıl tənələri -sırğaları ilə katibdən daha çox gözəl ev gəlininə oxşayan "diapazonlu xanım" - Məleykə bacı və şümşad boylu arıq, qayğılı katib köməkçisi Məlik. Səməd bu üç nəfərin üçünə də eyni hörmət və rəğbətlə əl verdi. Xüsusi dəvət gözləmədən, binada öz köhnə sərbəstliyi ilə əmisinin ardınca kabinetə keçdi. Lakin Sultan elə dabanı üstə qəbul otağına çıxıb, gözlənilməz, heybətli xırıltı ilə Gülənova: - İçəri gəl, - dedi.
______________Milli Kitabxana_______________ İçəridə isə, üzü divara, lap astadan soruşdu: - Kimiydi vurulan?.. Saşa Babayev? Gülənov bir addım irəli yeriyib, nəfəsilə Sultanın boynunu döyə-döyə: - Bəli, - dedi. - Ölməyib... Sağ qolundan, bir də qıçından vurdular. Yun idarəsində sandılar yaralarını apardılar. - Hara? - Bakıya. Ordan gecə reysiynən Moskvaya təcili istintaqa aparmalıdılar. - Niyə təcili? - Bayılov türməsindən xeyli adam çıxarıb Babayev, xaricə qaçırdıb. Təbrizə... Demokrat partiyasının Bakıda bağlandığını bilmirlər Muğannalar o tayda. Babayev Bayıldan çıxartdıqlarını göndərib ki, bərpa eləsinlər partiyanı, sonra Amerikaya mühacirətə getsinlər. - Niyə məhz Amerikaya? - Fransada, Germaniyada daşnaklar çox fəaldırlar. Muğannalar özləri Amerikanı istəyiblər, Vaşinqton da razılıq verib. - Son köhnə qurdsan. De görüm, nə olacaq? Gülənov pıçıltıya keçdi. - Azərbaycan daxilində, həm o tayda, həm bu tayda terror güclənəcək. Sizi də daha sağ qoymazlar. Əmma xaricdə hərəkatınız güclənəcək. - Yaxşı, çıx! Sultan özü də qəbul otağına çıxdı və kabinetdə Gülənovla boğuq söhbəti birdən-birə qışqırtıya çevrildi: - Bax indi sizə öz adımdan "prekratite bezobraziye" deyə bilərəm! - dedi. - Mirqəzəb adında qaniçən qaraquş qanadıynan uçurdunuz hamınız! Qanadınız sındı! Əgər yerlərinizdə qalıb tutduğunuz vəzifələrdə işləmək istəyirsinizsə, tamamilə dəyişməlisiniz!.. Qorxudan itaət olmamalıdır. Səmimi işgüzarlıq olmalıdır! Xalqa diqqət olmalıdır! Bacarmadığınızı açıq etirafla bildirməlisiniz! Rüşvət üstə dərhal həbs olunacaqsınız!.. Bu, minimum proqramdır!.. Açıq qapıdan Səməd milis rəisi Gülənovun gözlərində hamanca donuq təbəssüm parıldadığını gördü. Əmisinin nə barədəsə suallarına hamının, o cümlədən sürməli qadın Sayılovun da eyni müti səsini eşidirdi: - Bəli, bəli, yoldaş Əmirli. Mən Kəlbəcərin saf ab-havasında böyümüşəm, yoldaş Əmirli"! "Saf" kəlməsini çox eşitmişəm orda Şəmşirin saf dilindən... Yüklə 4,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|