______________Milli Kitabxana_______________
kampaniyası mütəşəkkil keçməsin, plan dolmasın, Sultan Əmirlinin işi bu
yandan da əyilsin!.. Axı əsas məsələdi yığım. Rayon pambıq rayonudu.
Cəmaatın dirriyi də pambıqdandı, katibin üz ağlığı da.
Mən bilirəm necə qayıdacaq əmin o məhkəmədən. Keçən il Mirqəzəbin şəxsi
tapşırığıynan Pers gəldi tutqu təşkil elədi rayonda. Silistsiz-filansız, təsərrüfat
rəhbərlərini doldurdu eşalonun vaqonuna! Əgər əmini də o işə bulaşdırıb lap
azmaz da olsa günahkar saysalar, Bezobraziye dərhal pıçapıç salıb pozacaq
yığım kompaniyasını. Tükdən asılıdı əmiyin taleyi, oğul. Sənə bel bağlayıb,
təhkim eləyib bu zonaya. Gülənova, Rəhimə, Tahirlinin, Qurbanlının sədrlərinə
ayrı-ayrı tapşırıb ki, Səmədin bir sözü iki olmamalıdı. Dünən qəstindən evə
qayıdanda qolundan necə tutubsan, necə dirək durubsansa, bax bu çöllərdə,
pambığın arasında da o cür dirək durmalısan! Düşmənin yaxdığı ləkəni səndən
savayı kim silə bilər?! Mənim Qeybalıyı yalan danışmağımnan silinərmi o cür
qara ləkə? Sənin bayaqkı o əyili qədd-qamətinə Qeybalının bircə kərə rişxəndnən
baxıb "Məcnun" deməyi bəs deyilmi ki, dildən-dilə düşsün təzə adın, Sultanın
ürəyinə yük olsun, Bezobraziyenin niyyəti "avariya"sız-zadsız keçsin həyata?!
İndi de görüm, kimdi qadın zorluyan? Sultandı, yoxsa Sultanı belə kökə
salanlardı?!
Heç bilirsənmi nə qədər zir-zibil yaxıblar mənim üstümə?.. Gövdəm deşik-
deşikdi düşmən gülləsindən, hər yaranın tarixinə bir dastan qoşmaq olar. Əmma
gör düşmən nə deyir: paçamın arasını da güllə aparıb guya, onçun övladım
yoxdu!.. Adam yanında hörmətimi gör necə bəzəyiblər: "Bacısını kabinetlərə
ötürüb oğraşlıqnan qazanıb hər şeyi!.." Güllə qabağına çıxmağa nə vardı?! Oğul
istəyirəm bu murdarlarnan döyüşsün!
"Fırtına quşu" oxuyardın mənə atımın tərkində. Çürük nəsihət eleyərdi ki,
Aşıq Alıdan, Ələsgərdən oxu, Abbas Divarqanlıdan oxu, ay oğul. Çürüyün
cavabında yenə "Fırtına quşu"nu deklomasiya eliyərdin. Səsin hələ də
qulağımdadı. İndi niyə qaçırsan fırtınadan?! Bu cığırı əlinə alıb hara gedirdin
belə?! Nə qədər vurnuxmaq olar bu aralıqlarda?! Üz-gözünə bax, əyninə-başına
bax! Bircə o qalıb ki, quşlar yuva qursun başında! Belə eşqmi vəsiyyət eləmişdi
sənə bizim qardaşımız?!
Başını qaldır, üzümə bax görüm. Mən sözümü qurtardım hələlik. Üzümə bax
görüm, bir şey düşdümü içərinə. Heç nə demə. Eləcə üzümə bax, kifayətdi...
______________Milli Kitabxana_______________
Səməd başını azca yana əyib necə baxdısa, bu baxışdan sonra yəqin ki,
doğrudan da heç nə demək lazım deyildi. Əmma söz Səmədin ürəyini deşirdi:
- Daş deyiləm, insanam. Düşünürəm... Əlləzoğlunun nöyüdü necə tökdüyünü
də gözümnən gördüm, kibriti necə çəkdiyini də. Qalxmadım yerimdən. Ev o vaxt
evdi ki, insan olsun, mənalı həyat olsun içində... Nə ev-eşik lazımdı mənə, nə də
var-dövlət. Heç nə lazım deyil mənə, insandan başqa!.. Yeddi il yanmışam,
qovrulmuşam öz daxilimdə. Məncə, sən bilirsən bunun səbəbini. Abı da bilir.
Əmim də bilir. Gecə bir şey oldu orda, evdə: süfrəyə çaxır dağıldı. Qırmızı
çaxır... Mən qan ləkəsi gördüm o çaxıra baxanda, əmimin süfrəsində. Əmim özü
də elə gördü! Əhvalı dəyişdi, çoxlu duz tökdü ləkənin üstünə. İndi məlum olur
ki, sən də ordaymışsan. Sizin bir-birinizdən gizlin sözünüz yoxdu. Mənə hər şeyi
demirsiniz. Əmma nahaq. O şeyi ki, sirr kimi saxlayırsınız, sirr deyil o mənim
üçün.
Avariya günü gözüm tutuluydu mənim. Dünya zülmətə bürünmüşdü.
Tabutnan tabutun qapağının künclərində
mismarlardan başqa bir şey
görmürdüm. Əmma qəribə zülmətiydi o zülmət. Qəti deyə bilərəm ki, məndən
aralıydınız siz orda, dəfndə. Sonralar da yaxın gəlmədiniz heç biriniz. Niyə?!
Yeddi ildə həmişə aralı gəzmisiniz. O qan sirrinə görədi hamısı!. Narahatlıq
keçirməyin, əzab çəkməyin, tamam arxayın olun ki, atamın ölümü barədə bir
kəlmə də soruşmuyacam sizdən.
Avariya deyil, öldürülüb və Gülənovun o "zaklyuçeniye"siynən hər şey ört-
basdır olunub. Aydın məsələdi. Kimlər iştirak eləyiblər o ört-basdırda? O da
aydındı! Təkrar eləyirəm ki, sirr yoxdu burda mənim üçün. Hətta nəynən və necə
öldürüldüyünü də bilirəm. Bunu danışacam sizə.
Xalıqın o palıd kötüyünün üstündə, çəki daşlarının arasında bir nal varıydı.
At nalı. Ortasına qurğuşun yapışdırılmışdı. Təxminən yarımkiloluq daş qədər,
yastı qurğuşun.
Dəfndən qayıdanda gordüm kişmiş yığışdırılıb yerdən. Çəki daşları da haman
yerə qoyulmuşdu, kötüyün üstə. Tək o nal yoxuydu!
Sonralar gözüm axtardı, nə Çax-çux Xalıqın özünü gördüm, nə də o
qurğuşunlu nalı. Mən yəqin bilirəm, lap dəqiq bilirəm ki, atam maşınnan vurub
kötüyü aşırıb kişmişi dağıdanda qatil ordaymış, cəmaatın arasında. Nalı götürüb,
minib maşına... - Səməd istər-istəməz meşə ətəyinə, haman saqqız ağacına tərəf
boylandı.
- Deyirsən yəni Xalıq?! - Qılınc Qurbanın bəbəkləri qığılcımlanırdı.
______________Milli Kitabxana_______________
Səmədin gözləri isə gərgin və durğundu.
- Yox... İkicə gün bundan əvvələ qədər Çax-çux Xalıqı şəksiz- şübhəsiz qatil
sayırdım mən... Atam kişmişi dağıdanda idarədəydim. Pəncərədən baxırdım.
Kişmişi dağıdandan sonra Qudalı Rəhimin evi tərəfə getdi maşın, məhlənin o biri
evlərinin, ot tayalarının aralarında o yan-bu yana şığıdı. Atam tez-tez qapıdan
boylanırdı, deyəsən kimisə axtarırdı. Əmma heç kəs yoxuydu o yanda. Təkcə
Xalıqıydı, maşının böyrüncə yüyürürdü, atama yalvarırdı, atam da söyürdü onu.
Sonra bu yana, yola tərəf buruldu maşın. Xalıq gorükmədi daha...
- Demək Xalıq?!
- Yox, Qurban əmi, yox!.. Gecə orda, stolun dalında yatanda bir röya
gördüm. Gördüm Xalıqın daxmasında kişmiş yeyirəm, zəhər dadır kişmiş. Zəhər
verib Xalıq mənə. Əmma qatil deyil... Bakıdan bir vaqonda gəldik onnan...
- Xalıqnan?
- Hə... Srağagün. Əmimin evləndiyini Bakıda dedi o mənə. Kimnən
evləndiyini demədi. Niyə? Başa düşmürəm... Yəqin ona görə ki, desəydi, daha
söhbət eliyəmməzdi mənnən. Sonra kupeyə gəldi. Orda da çox müəmmalı şeylər
dedi. Mən görən Xalıq deyil bu Xalıq. Tamam başqa adamdı. Əlaqələri
genişlənib. Çox mürəkkəb, təhlükəli adama oxşayır indi Çax-çux Xalıq. Hərdən
fikirləşirəm ki, bəlkə elə çox dəyişdiyinə görə daha qatil görmürəm mən onda?
Əmma o deyil. Məlum deyil qatil. Xalıq şübhəsiz tanıyır onu. Mənə elə gəlir ki,
qatil ordan, kötüyün üstündən nalı götürəndə qorxub Xalıq. Qorxub ki, hadisə
yerində qalar o nal, ələ düşər... Cənubumuzda Məhəmməd Əmir, Ağ Əmir, Boz
Əmir kimi gizlin iş adamlarının gizlin işləri barədə məlumat toplamağa
göndərilən kəşfiyyatçı, şübhəsiz hazırlanmış adamdı. Bu tayda Gülənovnan,
Sayılovnan işləyir, demək, kriminalistikadan-zaddan başı çıxır. Ona görə də
qorxuya düşüb, maşının yanınca yüyürə-yüyürə çalışıb ki, nalı alsın qatildən.
Alammayıb, əlbəttə... Kupedə dedi: "Avariya günü yaradı ürəyimdə"... Bunu
başa düşürəm. Qurğuşunlu nal məşhur naldı. Kimə göstərsən, o saat deyər
Xalıqındı. Üstündə də Xalıqın əlinin izi. Lazım gəlsəydi sübut eliyə bilərdilər ki,
Xalıqdı qatil, kişmiş dağılanda nalı götürüb, minib maşına, saqqız ağacına çatana
qədər maşında olub, orda nalı geridən çaxıb sədr Mədədin sağ gicgahına, rulu
burub, maşın çevrilənə yaxın atılıb qaçıb... Çox asanca sübut eliyə bilərdilər.
Əmma eləməyiblər. Açıq-aydın qəsd işi!.. Bir səhifə kağız yazılıb, atılıb arxivə.
Dostları ilə paylaş: |