İsa muğanna ideal
Yüklə 4,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
______________Milli Kitabxana_______________ böhtanlar ifşa olunurdu burda, cildciyəzi qalıb indi! - Cildi köynəyin üstünə qoydu. Səməd ancaq indi gördü ki, Abının yerdə öpdüyü cında kimi şey kitab üzü idi, Bircə balanın vaxtilə "revkom kabineti"ndəki nəhəng taxta sandıqlarda və burda - kandarında çəmənotu, qazayağı bitən, tavanında qaranquşlar uçuşan evdə gördüyü daş cildli kitablardan birinin cildi idi, traktorun təkərinin altında xınc- mınc olmuşdu. Xeyli kənardan baxsa da, cildi Səməd dərhal tanıdı. Çünki kandarında çəmənotu, qazayağı bitən, tavanında qaranquşlar uçuşan evin kərpic qırıntılarının arasında belə kömür kimi qara cild başqa cild ola bilməzdi. Abı silib-təmizlədiyi vərəqi köynəyin üstündə sığallayanda, Səməd vərəqi də dərhal tanıdı. Çünki kandarında çəmənotu, qazayağı bitən, tavanında qaranquşlar uçuşan evin yerində bu cür, dörd dövrəsi qızılgüllərlə, sarı bülbüllərlə bəzənmiş, tən ortasında əski əlifba ilə cəmisi on-on beş sətr yazılmış vərəq də başqa vərəq ola bilməzdi. Cəmaat heyrətlə çaxnaşırdı: - A kişi, bir adam təki danışsana!.. "Qəhbə" nədi?! Babəkin anasının adına "qəhbə" yazan yazıb, bə bunu kitaba salıb çap eliyən köpəyoğlu nə təhər eliyib ki, səsini çıxardan olmayıb?! Əlini kəsərəm mən elə adamın!.. Abının hönkürtüsü cəmaatın səs-küyünə qarışdı. Məmməd Xələf Zalın maşınının dövrəsi, "tros"un süründüyü yerlər, traktorla buldozer yığanının zolaq-zolaq izləri və Ortayolda çala-çuxurlara basılmış kərpic, daş qırıntılarının ara-bərəsi də əzik-üzük, cırıq-cırıq, parça-parça vərəqlərlə dolu idi. Abı dizin-dizin sürünə-sürünə, vərəqləri ovuclarında sığallaya-sığallaya, can köynəyinin ətəyi ilə silə-silə köynəyin üstünə yığırdı. Əmma bu iş çox çəkmədi. Növbəti kağız dəstəsini köynəyin üstünə qoyanda, Abı ətrafına baxıb birdən ayağa qalxdı, tarım gərilib sıxılan qarmonun qırışları necə çaxnaşarsa, Abının üzündə qırışlar da elə çaxnaşdı, qırışların arasından tamam başqa- dümağ sifət çıxıb, hətta, yolun qırağında boy-boya verib məyus gözlərlə ona tamaşa edən qəlyanlı qocalan da təəccübləndirdi: üzünün birdən- birə uzanantəhər olması, qırışların açılması Xızr Abının nədənsə dəhşətə gəldiyini göstərirdi. Qəlyanlılar bir-birinə baxıb təşvişlə: - Nə oldu?! Abıya nə oldu belə? - deyəndə Abıdan qışqırtı qopdu: - Canmıza azar oldu! Niyə kömək eləmirsiniz?! Köynəklərinizi çixarın, bircə- bircə yığışdırın hamısını! Bərpa eliyərik bacarsaq!
______________Milli Kitabxana_______________ Çürük köynəyini heysiz qollarından zorla çıxarıb yerə sərdi. Sonra qalan qəlyanlılar, hətta "qabırğası qalın", yəni çox ağır tərpənişli sayılan nəhəng gövdəli Təftiş Abbasla özünü heç vaxt "qara işə verməyən" Qılınc da Abının o cür heyrətinə laqeyd qalmayıb, köynəklərini çıxarıb yerə sərdilər. Dörd tərəfdən, cəmaatdan da tərpənişən olanda Abı onlara da qışqırdı: - Dedim yaxın gəlməyin siz! Qədrini bilməzsiniz, yığammazsınız siz bu müqəddəsatı! Qılınca da qışqrrdı: - Dağıt bu avara yığnağını! Rayonun sahibi gəlib qardaşının mülkünü viranə görüb quruyub qalıb. Bəlkə beş-üç kəlmə sözümüz var kişiynən. Gərək elə ağzımızın içinə baxsınlar?! Qılınc Qurban gözlərini dolandırıb elə təkcə baxışı ilə avaraları dağıdanda sir-sifətdən çıxmış Sultan da, nəhayət maşından düşüb, yaxınlaşıb, taqətsiz əyilib, orda-burda tək-tək az-çox səlamət qalmış kitabları, əzik-üzük vərəqləri, cild, kağız qurıntılarını yığışdırmağa başladı. Müslüm də, əlbəttə, dərhal işə girişdi, Məmməd Xələf Zalla ekizlər də. Tək Səməd, "paltaratonka"nın böyründə, cəmaatdan xəlvətdə peyda olub biləyindən yapışan hədsiz kök bir qadının dilinin altına düşüb hərəkətsiz qalmışdı. * * * Kök qadın illərin uzaqlığında qalmış zərif, gözəl Gülbənizin səsilə danışırdı: - Oğraş əmin gətirib Gülgəzi, atası evindədi. Bakıya qayıdır genə əmin. Əllozoğluna deyib: "Özün göz-qulaq ol, qıza hədyan söz deyən- filan olmasın!" Gedək, qurbanın olum! Gedək, kəlmələşin!.. Bu "Xəzinə" batdı. Fikir vermə buna. Gedək! Səməd biləyini qadının əlindən qoparıb irəli yeriyəndə burda da Abının danlağı altına düşdü: - Hə, gəl, gəl! Azdan-çoxdan bir şey qoyursanmı indi qabına?! Bax, gör nələrə
qabildi Bezobraziye! Şəkkak olmasaydın, dünən orda gözün
alacalanmasaydı, bu səhər heç olmasa bu quru divarlara sahib dursaydın, düşmən dağıda bilərdimi bu müqəddəsatı?! Məhəmməd Əmirin, Ağ Əmirin, Boz Əmirin düz on il sərasər gecə-gündüz fədailərə
______________Milli Kitabxana_______________ yazdırdıqları, dünyanın özü boyda tariximiz traktorun altında qalardımı?! "Kitabi-Dədə Qorqud"un izahıdır" yazan Pünhanımızın bu nadirincisi belə xıncılardımı?! - Abı səsini qısıb, ağzını Səmədin qulağına tutdu: -Nadanlığıyın bəhrəsidi bax bu! Yığışdır indi, dəli-divanə yaramaz! Bundan sonra da divanəlik eləsən, bu dəfə Sultanın özünü də məhv eliyəcəksən! "Xəzinə"nin dalınca onu da güdaza verəcəksən! Səməd biləyində hələ də Gülbənizin barmaqlarının təmasını hiss edə-edə ağır-ağır yerə çökdü. - Mən bilmirdim, Abı... Bilmirdim ki, divarlarda belə şey var... - Nə?! - qarmon qırışlar yenə açılıb Abının dəhşətini göstərdi. - Nə danışırsan, ey divanə?! Kitabları sən özün, əminnən, Mədədnən, Qurbannan, Cəfərnən bir yerdə, öz əlinnən gətirməmişdinmi Naxçıvandan?! - Yox... Yooox... - Necə yox?! Qırx altıncı ildə o tayda hökumətimiz yıxılanda, qırğın xəbərindən sonra Mirqəzəbin əmriynən Persin bu kitabları "Şeyx Xorasan" 1 türbəsindən çıxardıb asfalta tökdüyünü gözlərinnən görmədinmi?! Səməd toz-torpağın içində oturub, hərəkətsiz qaldı... 12 Semədin xəbəri yoxdu və ola da bilməzdi ki, hələ müharibədən əvvəl, Sultan Əmirli ilə Mədəd Əmirlinin "tərcümeyi-hallarını gizlətdikləri" barədə söz yayıldığı və "şeyx qardaşlarının əleyhinə kompaniya" başlandığı vaxtlar gecənin birində Bakıdan Sultan əminin yanına sadə görkəmli, çopur üzlü, "Müəllim" kliçkalı cavan bir çekist gəlib xəbər veribmiş ki, Mirqəzəbin şəxsən özünün sərəncamı ilə, Gülənovla Sayılovdan və RİK Atamalıdan ibarət "üçlüyün" başçılığı ilə iki qardaşın ikisinin də evində axtarış aparılmalıdır; Şeyx Ağ Əmirlə, Şeyx Boz Əmirlə və ümumən o taydakı "Muğanna"larla - UluBağlılarla əlaqələrinə və "Kainat Elmi"nə - SafAğ Elminə aid bircə parça kağız, məktub, şəkil-filan tapılsa, bu da bəsdir ki, qardaşların sinfi mənsubiy- "Şeyx Xorasan" Naxçıvanda, Əlincə çayının qırağında, Xanəgah kəndinin yaxınlığında dəfn edilmiş məşhur "Yan Pünhanın" - SafAğ Aliminin gizlin adlarından biridir. Müxtəlif adlar altında müxtəlif məkanlarda müxtəlif qiyafələrdə olmaq Ulu Bağ ƏsƏlMənin ("Süleyman"ın, "Solomon"un) həyat təcrübəsindən götürülüb hər yerdə tətbiq edilirdi.
Yüklə 4,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|